Coronavirus (COVID-19): symptomen, besmetting en behandeling
De meest voorkomende symptomen van COVID-19, veroorzaakt door het nieuwe coronavirus, zijn koorts, droge hoest en vermoeidheid. Soms treden er meer ernstige symptomen op die zelfs fataal kunnen zijn. Het nieuwe coronavirus werd voor het eerst geïdentificeerd in Wuhan, in de provincie Hubei te China, nadat mensen longontsteking hadden ontwikkeld zonder een duidelijke oorzaak en waarvoor bestaande vaccins of behandelingen niet effectief waren. Het virus kan worden overgedragen van mens op mens. De incubatietijd (de tijd die verstrijkt tussen de besmetting en de eerste klinische symptomen van de ziekte) van het virus ligt tussen 2 en 14 dagen en je bent gedurende deze periode besmettelijk.- 🦠 Casus: COVID-19 – de nasleep blijft voelbaar
- Wat is het coronavirus?
- Onderfamilie van virussen
- Nederland
- Oorzaken
- Symptomen van het nieuwe coronavirus
- Verschijnselen
- Incubatieperiode
- Meest voorkomende symptomen
- Minder vaak voorkomende symptomen
- Ernstige symptomen
- Verloop van COVID-19
- Risicogroepen
- Verspreiding en besmetting
- Bescherming tegen infecties
- Behandeling van COVID-19
- Vaccin
- Risico op besmetting via voedsel of spullen
- Het dragen van een masker of mondkapje
🦠 Casus: COVID-19 – de nasleep blijft voelbaar
Sarah (38) dacht dat ze er goed vanaf kwam toen ze begin 2022 positief testte op corona. Een paar dagen koorts, flinke keelpijn en vermoeidheid, maar geen ziekenhuisopname. “Gewoon uitzieken,” dacht ze. Toch voelde ze zich weken later nog steeds niet de oude. Ze kon zich slecht concentreren, vergat afspraken, en zelfs een simpele wandeling om de hoek voelde alsof ze een heuvel had beklommen.Na meerdere maanden meldde ze zich opnieuw bij de huisarts. Daar werd gesproken over post-COVID-klachten, ook wel long COVID genoemd. Hoewel er geen directe schade aan hart of longen zichtbaar was, reageerde haar lichaam duidelijk anders dan vóór de infectie. Moeheid, kortademigheid en “brain fog” – het leek alsof haar systeem nog steeds aan het haperen was.
Ze werd doorverwezen naar een revalidatieprogramma speciaal voor mensen met langdurige coronaklachten. Daar kreeg ze begeleiding van een fysiotherapeut, ergotherapeut en psycholoog. De aanpak was gericht op energieverdeling, acceptatie en geleidelijke opbouw. Geen snelle oplossingen, wel kleine stapjes vooruit. De eerste keer dat ze zonder pauze naar de supermarkt kon, voelde als een overwinning.
Nu, anderhalf jaar later, werkt Sarah weer parttime en voelt ze zich stabieler, maar ze leeft bewuster. “Ik dacht dat COVID iets tijdelijks was,” zegt ze. “Maar het heeft me gedwongen om naar m’n grenzen te luisteren. Niet omdat ik wil, maar omdat m’n lijf het anders voor me beslist.” Haar verhaal laat zien: corona is voor sommigen geen griepje, maar een langdurig proces van herstellen en aanpassen.
Coronavirus / Bron: Https:www.scientificanimations.com, Wikimedia Commons (CC BY-SA-4.0)Wat is het coronavirus?
Onderfamilie van virussen
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) zijn coronavirussen een familie van virussen die ziekten veroorzaken, variërend van verkoudheid tot ernstigere ziekten zoals het Midden-Oosten Respiratory Syndrome (MERS) en Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS). Deze virussen werden oorspronkelijk overgedragen tussen dieren en mensen. SARS werd bijvoorbeeld verondersteld te zijn overgedragen van Civetkatten (een geslacht van kleine, slank gebouwde roofdieren die voorkomen in Zuidoost-Azië) op mensen, terwijl MERS van een kameel naar mensen reisde. Verschillende bekende coronavirussen circuleren bij dieren die nog geen mensen hebben besmet.De naam coronavirus komt van het Latijnse woord corona, wat kroon of halo betekent. Onder een elektronenmicroscoop doet het beeld van het virus denken aan een kroon.
Nederland
Een nieuw coronavirus, geïdentificeerd door de Chinese autoriteiten op 7 januari 2020 en genaamd COVID-19, is een nieuwe stam die nog niet eerder bij mensen was geïdentificeerd. In 2020 ging het virus de hele wereld over. OI 27 februari 2020 dook het ook in Nederland op. De meeste mensen met COVID-19 hebben lichte tot matige symptomen en herstellen zonder speciale medische behandeling. Sommige mensen worden wel ernstig ziek en hebben medische hulp nodig.Oorzaken
COVID-19 is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een nieuw ontdekt coronavirus. Infectie met het nieuwe coronavirus veroorzaakt coronavirusziekte 2019, afgekort als COVID-19.Symptomen van het nieuwe coronavirus
Verschijnselen
Gewone coronavirussen veroorzaken meestal milde verkoudheidssymptomen met hoest en loopneus. Bepaalde coronavirussen kunnen echter ook ernstige infecties van de lagere luchtwegen veroorzaken en tot longontsteking leiden. Het nieuwe coronavirus COVID-19 lijkt geassocieerd te worden met een ernstiger beloop. Tot nu toe hebben sterfgevallen echter vooral plaatsgevonden bij patiënten die leden aan een onderliggende medische aandoening, zoals diabetes, hoge bloeddruk en hartaandoeningen. Mensen met het nieuwe coronavirus hebben vooral last van longklachten en zijn kortademig. Ook hebben ze koorts.Incubatieperiode
De incubatietijd van het virus ligt tussen 2 en 14 dagen en je bent gedurende deze periode reeds besmettelijk.
Droge hoest bij COVID-19 / Bron: Ljupco/Istock.comMeest voorkomende symptomen
De meestvoorkomende symptomen van COVID-19 zijn:- koorts
- droge hoest
- vermoeidheid
Minder vaak voorkomende symptomen
Andere symptomen die minder vaak voorkomen en bij sommige patiënten kunnen optreden, zijn onder meer:- pijn in het lichaam
- verstopte neus
- hoofdpijn
- conjunctivitis (ontstoken slijmvlies of bindvlies van het oog)
- keelpijn
- diarree
- smaak- of reukverlies
- huiduitslag
- verkleuring van vingers of tenen
Deze symptomen zijn meestal mild en beginnen geleidelijk. Soms zijn de symptomen echter heftig.
Ernstige symptomen
Ernstige symptomen zijn:- benauwdheid, kortademigheid of ademhalingsproblemen
- pijn op de borst of druk op de borst
- aangetast spraak- of bewegingsvermogen
Verloop van COVID-19
De meeste mensen (ongeveer 80%) herstellen van de ziekte zonder behandeling in het ziekenhuis. Ongeveer 1 op de 5 mensen die COVID-19 krijgen, wordt ernstig ziek en krijgt ademhalingsmoeilijkheden. Ouderen en mensen met onderliggende medische problemen zoals hoge bloeddruk, hart- en longproblemen, diabetes of kanker, lopen een hoger risico op het ontwikkelen van een ernstige ziekte. Iedereen kan echter COVID-19 oplopen en ernstig ziek worden. Mensen van alle leeftijden die last hebben van koorts en/of hoest, moeite hebben met ademhalen of kortademigheid, pijn of druk op de borst of verlies van spraak of geur, moeten onmiddellijk medische hulp inroepen.Risicogroepen
Bij een aantal getroffenen kan het nieuwe coronavirus leiden tot een ernstiger beloop met ademhalingsproblemen en longontsteking. Hoewel ernstige complicaties ook kunnen voorkomen bij mensen die gezond zijn van lijf en leden, hebben de volgende groepen mensen een verhoogd risico op serieuze complicaties:- ouderen (86 procent van de sterfgevallen en 19 procent van alle gevallen waren 70 jaar of ouder)
- rokers
- mensen met reeds bestaande hart- en longziekten
- patiënten met chronische leverziekte
- kankerpatiënten
- patiënten met een verzwakt immuunsysteem
- mensen met overgewicht of obesitas
Bij kinderen lijkt de ziekte relatief zeldzaam en vervolgens (zeer) mild te verlopen. Volgens de WHO lijken zwangere vrouwen geen verhoogd risico te lopen op het ontwikkelen van een ernstige ziekte.
Verspreiding en besmetting
COVID-19 is van mens op mens overdraagbaar. Mensen kunnen COVID-19 krijgen van anderen die het virus hebben. De ziekte verspreidt zich voornamelijk van persoon tot persoon door kleine druppeltjes uit de neus of mond, die in de lucht terechtkomen wanneer een persoon met COVID-19 hoest, niest of praat (of zingt). Deze druppels zijn relatief zwaar, reizen niet ver en dalen snel naar de grond. Mensen kunnen COVID-19 krijgen als ze deze druppels inademen van een persoon die besmet is met het virus. Daarom is het belangrijk om minimaal 1,5 meter afstand van anderen te houden. Deze druppels kunnen op voorwerpen en oppervlakken rond de persoon terechtkomen, zoals tafels, deurknoppen en leuningen. Mensen kunnen besmet raken door deze objecten of oppervlakken aan te raken en vervolgens hun ogen, neus of mond aan te raken. Daarom is het belangrijk om je handen regelmatig grondig te wassen met water en zeep of ze te desinfecteren met een middel op alcoholbasis (70%).Bescherming tegen infecties
Om de verspreiding van infectieziekten van de luchtwegen te voorkomen, moet een goede hand, hoest- en nieshygiëne in acht worden genomen en je moet afstand houden tot geïnfecteerde personen, vooral in regio's met ziektegevallen als gevolg van het nieuwe coronavirus. Om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, heeft de Nederlandse overheid allerlei maatregelen bekendgemaakt.De meest effectieve manieren om jezelf en anderen te beschermen tegen COVID-19 zijn:
- maak je handen regelmatig en grondig schoon
- raak je ogen, mond en neus niet aan
- nies of hoest in je elleboog
- houd minimaal 1,5 meter afstand van anderen
Behandeling van COVID-19
Er bestaat anno 2025 geen specifieke behandeling voor COVID-19. De behandeling is er vooral op gericht om je klachten te verminderen. Bij pijn en koorts is paracetamol het eerstekeuzegeneesmiddel.Voor andere coronavirussen, zoals MERS-CoV, worden sommige stoffen momenteel getest in het kader van wetenschappelijk onderzoek. Ondersteunende behandeling van de infectie, afhankelijk van de ernst van de ziekte, is zeer effectief. Deze omvatten bijvoorbeeld het toedienen van zuurstof, het ondersteunen van de vochtbalans en mogelijk het toedienen van antibiotica voor de behandeling van begeleidende bacteriële infecties.
Vaccinatie / Bron: Production Perig/Shutterstock.com
