Nagelproblemen: herken een onderliggende ziekte

Als je last hebt van nagelproblemen, zoals witte, blauwe, gele of brokkelige nagels kan het een aanwijzing zijn dat er sprake is van een onderliggende ziekte. Als je leert hoe je nagels kunt aflezen, kun je in sommige gevallen een ziekte snel op het spoor komen. Meestal is een nagelaandoening onschuldig. Niet alle broze nagels betekenen dat er problemen zijn met de schildklier, maar het kan ook door schoonmaakmiddelen komen. Welke nagelaandoeningen zijn er allemaal en wat betekent het?

Afwijkingen aan de nagels

Nagels kunnen een hoop vertellen over je gezondheid. Hoewel het meestal vrij onschuldig is, kunnen sommige problemen van de nagels wijzen op een onderliggende ziekte. Door te weten wat een bepaalde afwijking kan betekenen, kun je bepaalde ziekten achterhalen en op tijd ingrijpen. Zo begint bijvoorbeeld bij 10% van de mensen met de huidaandoening psoriasis met geribbelde nagels. Maar broze nagels hoeft niet altijd een onderliggende ziekte te betekenen: het kan komen door veel blootstelling aan een schoonmaakmiddel.

Afgebrokkelde nagels, gespleten nagels of broze nagels

Bij klachten dat de nagels erg droog en broos zijn, dat ze snel afbrokken of afbreken, kan er sprake zijn van een voorteken van een schildklieraandoening. Als de nagels broos zijn en een gelige kleur hebben, kan er sprake zijn van een schimmelinfectie, ook wel kalknagel genoemd. Als je veelvuldig wordt blootgesteld aan water of schoonmaakmiddelen, ligt het voor de hand dat de klachten daardoor komen. Schoonmaakmiddelen kunnen erg agressief zijn, en zorgen voor zeer droge nagels, en dat kan leiden tot broze nagels of zelfs tot afgebrokkelde nagels.

Geribbelde nagels

Als je last hebt van nagels met ribbels of putjes, kan het voor voorbode zijn voor de huidaandoening psoriasis of gewrichtsontsteking (artritis) zijn. Als hier sprake van is, zie je ook vaak een roodbruinachtige verkleuring optreden. Bij circa 10% van de mensen begint psoriasis in de nagels. Het is dus niet andersom dat bij 10% van de mensen met geribbelde nagels sprake is van psoriasis. Psoriasis is een chronische huidaandoening waarbij er een sterke schilfering plaatsvindt van huidcellen. Bij deze aandoening is het immuunsysteem ontregeld.

Bleke of witte nagels

Deze aandoening kan ontstaan bij het ouder worden. De nagels worden bleker en soms wel zelfs wit. Als het niets met ouder worden te maken heeft kan het wijzen op: een leverziekte, bloedarmoede, hartfalen en ondervoeding. Als de verandering van bleke nagels helemaal doorzet tot het ontstaan van witte nagels, is het verstandig om naar de dokter te gaan.

Witte nagels met donkere randen

Als je nagels bijna helemaal wit zijn, met donkere randen aan de bovenkant, kan het een aanwijzing zijn voor een leveraandoening, zoals hepatitis (leverontsteking). Geelzucht gaat vaak gepaard met leverproblemen, er kan een gelige verkleuring zijn van de vingers. Deze gele kleur is vooral goed te zien in het oogwit, dat in geval van geelzucht ook geel kleurt. Omdat een leveraandoening ernstig is, is het raadzaam om in geval van vermoeden hiervan, zo snel mogelijk naar de huisarts te gaan.

Gele nagels

Meestal als er sprake is van een aandoening, gaat het om een schimmelinfectie. Als de infectie zich doorzet, kan het nagelbed zich terugtrekken en kunnen de nagels dik en broos worden. Wat minder vaak voorkomt, is dat de gele kleur wijst op een longziekte, suikerziekte (diabetes), psoriasis of een schildklieraandoening. Zware rokers hebben regelmatig last van gelige nagels, maar dit komt door het vasthouden van de sigaret en het heeft niets met de nagels zelf te maken.

Blauwachtige nagels

Blauwgekleurde nagels kunnen een teken zijn van een zuurstoftekort. Er kan sprake zijn van een longontsteking. Als er sprake is van een hele lichte zweem, zou er sprake kunnen zijn van suikerziekte. Als er slechts sprake is van één blauwe nagel, is de oorzaak meestal een bloeduitstorting. Dit uit zich als een blauwe plek onder de nagel. Dit kan pijnlijk zijn, maar gaat vanzelf weer over. Mensen die last hebben van de aandoening Raynaud (een aandoening waarbij bloedvaten heftig reageren op kou waardoor vingers en tenen wit worden), kunnen ook last van blauwe nagels krijgen. Dit is van korte duur en is weer over als de persoon weer warme handen en voeten heeft.

Afgebeten nagels

Nagelbijten is meestal niet meer dan een vervelende gewoonte. Als je niet kunt stoppen met nagelbijten, kan er sprake zijn van een obsessief-compulsieve stoornis oftewel een dwangstoornis. Het gevolg kan zijn dat de nagels veel te diep worden afgebeten, en dit kan leiden tot ingescheurde nagels of gespleten nagels. Als je niet in staat bent te stoppen met nagelbijten, raadpleeg dan een huisarts.

Opgezette nagelrand

Als de huid rond de nagel opgezet, pijnlijk en rood is, is er vaak sprake van een ontsteking van de nagelrand. Het is een onschuldige aandoening die meestal vanzelf weer over gaat. In een zeldzaam aantal van de gevallen kan een opgezette nagelrand duiden op een ernstige aandoening, zoals de huidziekte lupus (een auto-immuun bindweefselziekte die zich uit in onder andere huidaandoeningen). Als een ontstoken nagelrand pijn doet aan de nagels en niet vanzelf over gaat, ga dan naar de huisarts.

Donkere lijnen onder de nagel

Wees alert in het geval er donkere banden onder de nagel verschijnen, omdat dit in sommige gevallen veroorzaakt kan worden door huidkanker. Het hoeft niet ernstig te zijn, maar omdat het wel ernstig kan zijn is het raadzaam zo snel mogelijk naar de dokter te gaan.

Ingroeiende nagels

Het is een van de meest algemene nagelproblemen. Meestal ontstaat een ingegroeide teennagel aan de grote teen. De oorzaken zijn nog niet afdoende onderzocht, maar strakke schoenen lijken een oorzaak te zijn van dit probleem. Meestal is het vrij onschuldig en kan het bijgehouden worden door de randjes van de nagels goed te knippen. In sommige gevallen kan het zeer pijnlijk zijn en kan er een ontsteking ontstaan. Er kan dan fijt ontstaan, dit is een vorm van ontsteking waarbij het bot aangetast kan worden.

Wanneer naar de dokter?

In de meeste gevallen hoef je je direct geen zorgen te maken als er nagelproblemen zijn, met uitzondering van de donkere lijnen onder de nagel. Mocht een bepaald probleem lang aanhouden en zelfzorg helpt niet, of je maakt je zorgen, dan kun je altijd een afspraak maken met de huisarts of vragen om een doorverwijzing naar een dermatoloog.