Quiz voor dementerenden over beroemde torens

Een quiz over torens met mensen met dementie? Waarom zou een quiz houden over torens? Een quiz over torens is een origineel onderwerp waarover iedere oudere cliënt met bijvoorbeeld Alzheimer, wel mee kan praten. Een hoge toren hebben ze allemaal wel eens een beklommen: een kerktoren, een vuurtoren. Een avontuurlijke herinnering uit hun jeugd of tienertijd kan worden opgeroepen door dit vraag- en antwoordspel. Zo wordt een quiz ook een reminiscentie-spel. Heel gemakkelijk wordt een overstap gemaakt naar vakantieherinneringen van deze ouderen. Een bezoek aan de Eiffeltoren in Parijs in Frankrijk bijvoorbeeld. Of voor de jongere ouderen aan de Euromast in Rotterdam.

Inleiding torenquiz voor ouderen met dementie

Aanvankelijk moesten mensen om uit te kijken naar bijvoorbeeld wild of naar een naderende vijand, uitkijken vanaf natuurlijke verhogingen: vanaf heuvels, bergen of rotsen of vanuit een boom waar ze ingeklommen waren. Toen de bouwkunst zich geleidelijk aan steeds verder ontwikkelde, begonnen mensen ook torens te bouwen. Hoe hoger, hoe handiger. Een toren gaf macht en informatie: men kon zien of iemand of iets er aan kwam en zien hoe men zijn route het best kon kiezen. Met dit verhaal zou u een activiteit over torens kunnen inleiden.

Annie M. G. Schmidt en kerktoren van haar vader

Een leuke introductie op deze torenquiz is een jeugdherinnering van Annie M. G. Schmidt uit haar boekje ‘Wat ik nog weet’. De herinnering heet ‘De kerk en de toren’. Het autobiografische boek is bij Bol.com als e-book te downloaden.

Torenquiz

• Noem verschillende typen torens. Boortorens, weertorens, kerktorens, vuurtorens, watertorens.
• In welke toren zitten klokken? Kerktorens.
• Welke torens geven licht? Vuurtorens.
• Waar staat de Martini-toren? In Groningen.
• Welke bekende toren staat erg scheef? De toren van Pisa in Italië.
• Welke beroemde toren staat er in Parijs? De Eiffeltoren.

De Eiffeltoren in Parijs: gesprekje

Laat de mensen eens schatten hoe hoog de Eiffeltoren is. Denken ze dat hij hoger is dan bijvoorbeeld de domtoren van Utrecht? Wie van de mensen beklom de Eiffeltoren? Tot hoe hoog? Met de trap of met de lift?
Hebben mensen in het restaurant iets gebruikt? N.a.v. deze vragen kunnen gemakkelijk andere verhalen los komen over het beklimmen van torens in de jeugd van mensen met dementie of torens die ze beklommen tijdens hun vakanties.

• Waar staat de Euromast? In Rotterdam.
• Over welke toren uit Amsterdam bestaat een liedje? De Westertoren.

Pauzeren met de Westertoren uit Amsterdam en de Domtoren uit Utrecht

Na deze vraag kunt u goed pauzeren en het liedje over de Westertoren draaien. Het is onder andere gezongen door Willy Alberti. Een zanger die veel ouderen goed kennen. Hij staat bijvoorbeeld op een al uitverkochte cd uit de serie: ‘Daar zijn de liedjes van Oranje weer, deel 5. U zou hem voor € 1,00 of € 2,00 op de kop kunnen tikken bij een kringloopwinkel of u kunt het lied beluisteren op YouTube, als u zoekt op 'Westertoren'.

Traktatie met bonbons 'De domtorentjes'

Als u het georganiseerd kunt krijgen of u werkt toevallig in een zorgcentrum in Utrecht, kunt u in de pauze trakteren op ‘Domtorentjes’: een forse bonbon met een romige chocoladevulling. De bonbon is genoemd naar de Domkerk van Utrecht. Bovenop de bonbon is in reliëf de Domtoren afgebeeld. Ze zijn o.a. te koop banketbakkerij Blom in de Zadelstraat 23 in Utrecht.

• Hoe heet de beroemdste toren in Londen? De Big Ben.
• Wat voor soort toren is de Brandaris? Een vuurtoren.
• Waar staat de Brandaris? Op Terschelling.
• Wat is de functie van een vuurtoren? Schepen de weg wijzen op zee.
• In welk bordspel komt een toren voor? Het schaakspel.
• Hoe heet de man die van een toren sprong om zijn mannen te redden? Jan van Schaffelaar.
• Hoe heet de toren uit een beroemd Bijbelverhaal? De toren van Babel.
• Hoe heet de kerktoren die zowel in Utrecht als in Keulen staat? De Dom.

Weetjes over toeristische torens

Het is leuk deze ouderen niet alleen maar vragen te stellen, maar af en toe ook wat extra informatie te vertellen. Zo voorkomt u dan een quiz een geheugentest dreigt te worden.

Interessante feiten en verhalen over sommige van deze torens

Bij vraag 6: De Eiffeltoren is 317 m. hoog, inclusief de vlaggenmast en exclusief de tv-antennes.
Bij vraag 13: Dit gebeurde in Barneveld in 1482. Hij sprong van de toren in ruil voor de vrijheid van zijn mannen.
Bij vraag 15: Volgens het Bijbelverhaal bouwden de mensen deze toren omdat ze bij God wilde komen. Om te voorkomen dat de mensen te machtig en te arrogant zouden worden zou God de spraak van de mensen hebben verward en zouden op dat moment de verschillende talen zijn ontstaan.
Bij vraag 16: De domtoren van Utrecht is 112 m. hoog; de beide domtorens van de dom van Keulen zijn 157 m. hoog.
'Dom' komt van het woord 'domus', Latijn voor huis. De kerk is in deze stad het ‘huis’, de zetel, van de bisschop.

Lastiger vragen over torens

Soms hebt u een of meer mensen in een groep die (nog) wat meer kennis hebben of toevallig echt in een onderwerp geïnteresseerd zijn (geweest). Het is altijd handig voor hen wat vragen achter de hand te hebben.

• Wat is een weertoren? Een afweertoren: een toren die gebruikt werd om een stad of burcht te verdedigen.
• Wat is de functie van een watertoren? Van origine is een watertoren een waterreservoir dat zorgde dat het water door de druk van het water uit het reservoir werd verspreid door de stad.
• Waar stonden de Twin Towers? New York. N.b.: de Twin Towers waren feitelijk geen torens maar hoge flats. Let u er wel op dat er misschien schrikreacties en emoties los kunnen komen als mensen zich op eens herinneren wat er met de Twintowers is gebeurd.

Torenquiz voor mensen met Alzheimer afsluiten

Als slot kan het leuk zijn een aantal foto's rond te laten gaan van de verschillende torens die in deze quiz de revue zijn gepasseerd. U kunt die gemakkelijk op het internet vinden en printen. Of u gaat naar de bibliotheek en leent daar wat boeken over bijvoorbeeld Rotterdam, Utrecht en Parijs. Als klap op de vuurpijl kunt u zelf foto's van een of meer torens uit de plaats waar het zorgcentrum of verpleeghuis staat, maken en laten zien.

Als de klok van Arnemuiden

Eventueel kunt u ook nog het lied 'Als de klok van Arnemuiden' draaien en/ of zingen. De klok van Arnemuiden is de kerkklok op de markt, die geluid werd als een schip de haven binnen liep. Het lied werd op plaat gezet door de bij veel ouderen welbekende zanger Max van Praag.

Lees verder

• Zomerquiz: brainjoggen voor dementerenden
• Zeequiz of naar zee voor dementerenden in verpleeghuis
• Dierentuinquiz & natuurbeleving bij dementie in verpleeghuis
• Hersengym bij dementie: quizvragen over wijn, met tips
• Quizvragen over bier voor demente man: prikkel het geheugen