Gezondheid: De zonnesteek

We hebben niet veel zon in Nederland en als de zon dan schijnt, gaan we massaal naar buiten en willen we genieten. Op zich niet zo vreemd en dus ook niet zo vreemd dat er relatief veel huidkanker in Nederland te bespeuren valt. Alle informatie over dit onderwerp ten spijt… we gaan nog te gemakkelijk onbeschermd de zon in en merken daar vele jaren later pas de consequenties van. Anders ligt dat bij de zonnesteek, want een stevige zonnesteek levert meteen het ziektebeeld op en dus zal dat een tweede keer niet zo snel gebeuren.

Wat is een zonnesteek?

Als het lichaam enig moment verhit raakt, laat dit de lichaamstemperatuur stijgen. Om die warmte uit het lijf kwijt te raken ga je normaal gesproken zweten om zo je temperatuur te doen laten dalen. Verder krijg je dorst en door een koel drankje te drinken kan je ook je temperatuur laten dalen. Ditzelfde geldt voor een lauwe douche. Als je echter de warmte niet meer uit je lijf krijgt, ontstaat de oververhitting.

Signalen

Signalen voor een zonnesteek beginnen bij een lichaamstemperatuur die niet meer onder de 40 graden Celsius te krijgen is. Waarbij 42 graden Celsius een absolute bovengrens is en dit door een mens niet lang vol te houden is. Het is dus zaak dat je bij een aanhoudend hoge lichaamstemperatuur de koelte opzoekt en gaat drinken. Deze fase gaat meestal tevens gepaard met opkomende hoofdpijn, duizeligheid en/of misselijkheid. Soms kan je rillerig worden te midden van de hitte en verhoogd je hartslag.

Een volgende fase is het moment dat je het eigenlijk uit handen moet geven. Je kunt verward raken en zelfs je bewustzijn deels of geheel kwijt raken. Belangrijk is dat er professionele hulp komt en tot die tijd moet iemand uit de zon gehaald worden, koelen door natte (niet ijskoud) doeken op het lichaam te leggen en alleen te laten drinken als bewustzijn er nog goed is. Als er niet gehandeld wordt, kan je een epileptische aanval krijgen en kan zelfs tot de dood leiden. Dit heeft te maken met het gegeven dat door de shocktoestand je organen uitvallen.

Risicogroepen

De risicogroepen zijn met name oudere mensen, maar ook de kleine kindjes. Alleen een petje op tegen de directe zon is niet afdoende. Blijf in de schaduw en drink voldoende.

Hoe voorkom je een zonnesteek?

De zon is te verleidelijk om er uit te blijven, dit geldt voor veel mensen. De zon geeft je een mooi bruin velletje (wat uiteindelijk zonder bescherming weer tot huidkanker kan leiden!) en je krijgt er goede zin van. Maar de zon kan je, als je onbeschermd de zon in gaat, ook ziek maken… de zonnesteek dus.

Zorg dat alert bent, want een zonnesteek kan ook sluipend zijn. Enkele zaken waar je relatief eenvoudig mee aan de slag kunt, om die zonnesteek te voorkomen:

• Blijf genoeg drinken (niet ijskoud). Ben je actief in de zon dan kan een sportdrankje prima werken.
• Bescherm je hoofd. Bij voorkeur iets wat je gezicht ook in de schaduw zet (een pet of hoed met rand).
• Draag lichte kleuren en bij voorkeur ademende kleding (linnen of katoen).
• Zoek regelmatig de schaduw op.
• Ga na in de zon te zijn geweest, even onder een lauwe douche staan. Desnoods enkele keren per dag.
• Blijf gedurende de warmste uren tussen 12.00 uur en 15.00 uur uit de directe zon.
• Wees alert op hoe je lichaam reageert op de zon. Vaak volgen er al eerder signalen die veelal genegeerd worden.
• Let op het water op voldoende schaduw. De wind op het water maakt dat het aangenaam vertoeven is, maar de zon inclusief weerkaatsing op het water, kan meer dan voldoende kwaad aanrichten als je je niet wapent.

Tot slot

Bij al deze maatregelen vooral ook niet de huisdieren vergeten. Zorg dat ze altijd toegang hebben tot de schaduw en voldoende vers water. Zorg ook dat ze rustig blijven, laat ze niet te lang rennen in de zon. Verder is het met de juiste voorzorgsmaatregelen prima om met veel zon buiten te vertoeven. Het vrolijke gevoel wat menigeen van de zon krijgt, kan je ook in de schaduw behouden.

Lees verder

• Lichamelijke gezondheid: Gezondheid, problemen en oplossingen (special)