Blaasontsteking: oorzaken, symptomen, behandeling, voorkomen

Een blaasontsteking of cystitis is een ontsteking van de urineblaas. De urinebuis is daarbij ook ontstoken. Men spreekt daarom in het algemeen van een urineweginfectie. Een blaasontsteking kan via een opstijgende infectie leiden tot nierbekkenontsteking. Wat zijn de oorzaken en de symptomen van een blaasontsteking? Hoe kan een blaasontsteking behandeld worden? Is een blaasontsteking te voorkomen?

Inhoud artikel

• Blaas
• Blaasontsteking
• Oorzaken blaasontsteking
• Symptomen blaasontsteking
• Complicaties blaasontsteking
• Diagnose blaasontsteking
• Behandeling blaasontsteking
• Wat kun je zelf doen om een bacteriële blaasontsteking te voorkomen?

Blaas

De blaas is een sterk, gespierd hol orgaan waarin de urine wordt opgeslagen. De urine komt binnen via de urineleiders en verlaat de blaas via de urinebuis. Bij de meeste volwassenen kan de blaas ongeveer een halve liter urine bevatten. Dit kan sterk toenemen bij bepaalde blaasafwijkingen. Per dag verlies je ongeveer 1,2 tot 1,4 liter urine.

Blaasontsteking

Blaasontsteking is een ontsteking van het slijmvlies in de blaas. Pijnlijk en vaak urineren kan duiden op een blaasontsteking. Blaasontsteking komt veel vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Ongeveer de helft van de vrouwen heeft minstens een keer in haar leven last van een aanval van bacteriële blaasontsteking. Bij mannen komt een blaasontsteking niet vaak voor, maar kan veroorzaakt worden door een aandoening aan de urinewegen. Bij kinderen kan een blaasontsteking veroorzaakt worden door een anatomisch probleem en het zou kunnen leiden tot beschadiging van de nieren.

Oorzaken blaasontsteking

Het slijmvlies in de blaas is ontstoken door een bacteriële infectie. Er zijn verschillende typen blaasontsteking, de meest voorkomende vorm wordt veroorzaakt door Escherichia coli. Dit is een bacterie die in de darmen voorkomt. Een blaasontsteking ontstaat als bacteriën via de plasbuis de blaas binnenkomen. Bijvoorbeeld door geslachtsverkeer of door de anus van achteren naar voren af te vegen na de stoelgang.
Vrouwen lopen meer risico op een blaasontsteking omdat de plasbuis van een vrouw veel korter is en omdat de opening dichter bij de anus ligt. Je kunt ook eerder een blaasontsteking krijgen als je de blaas niet volledig kan legen. Er blijft urine achter in de blaas en de bacteriën die daarin aanwezig zijn hebben meer tijd om zich te vermenigvuldigen.
Vrouwen zijn na de overgang gevoeliger voor een blaasontsteking, mogelijk komt dit omdat het hormoon oestrogeen afneemt en het slijmvlies daardoor gevoeliger wordt.
Mensen met diabetes mellitus hebben meer last, dit komt door een verminderde afweer tegen bacteriën.
Bij bestraling, bijvoorbeeld om prostaat-, darm- of baarmoederhalskanker te behandelen kan er bestralingscystitis ontstaan.

Symptomen blaasontsteking

• Pijn bij het plassen, vaak een branderig gevoel
• Heel vaak het gevoel hebben te moeten plassen
• Het gevoel hebben dat de blaas na het plassen niet helemaal leeg is

En bij een bacteriële infectie:

• Pijn in de onderbuik en soms in de onderrug
• Koorts en rillingen

Complicaties blaasontsteking

Een blaasontsteking kan zich naar een nier verspreiden, er treedt dan pijn in de rug op (nierbekkenontsteking).
Als de spier in de blaaswand geïrriteerd raakt kan er verlies van de beheersing voorkomen. Dit wordt ook wel aandrangincontinentie genoemd.

Diagnose blaasontsteking

De huisarts kan een urine onderzoeken op een infectie. Als de arts een infectie constateert dan zal meestal een antibiotica worden voorgeschreven. Bijna alle vormen van bacteriële blaasontsteking zijn met antibiotica te genezen. Heb je heel vaak last van blaasontstekingen dan zal er meer onderzoek moeten plaatsvinden, bijvoorbeeld met behulp van echografie.

Behandeling blaasontsteking

Als een blaasontsteking steeds terugkomt, vooral na het vrijen dan kan de huisarts een langdurige kuur met antibiotica in lage doses voorschrijven. Het is ook mogelijk dat je een enkele dosis krijgt om direct na de geslachtsgemeenschap of bij de eerste tekenen van de symptomen in te nemen.
Het kan ook zijn dat onderzoek aantoont dat er geen bacteriële ontsteking is, maar je hebt toch last van pijnaanvallen of frequente drang tot urineren. De huisarts kan dan denken aan het uretrale syndroom.
Als de aanvallen zich blijven voordoen, dan kan het zijn dat je een interstitiële blaasontsteking hebt. Een interstitiële blaasontsteking lijkt op een gewone blaasontsteking, maar antibiotica helpt niet. De huisarts kan dan een cystoscopie voorstellen om de binnenzijde van de blaas te onderzoeken en een biopt te nemen Gaat het om een interstitiële blaasontsteking dan kan de blaas worden opgerekt door hem met water te vullen. De behandeling vindt vaak plaats onder algehele verdoving. Er zijn ook nog andere behandelmogelijkheden zoals blaasspoelingen, lasertherapie.

Wat kun je zelf doen om een bacteriële blaasontsteking te voorkomen?

• Drink twee tot drie liter vocht per dag en bij warm weer nog meer.
• Leeg de blaas helemaal en vaak.
• Wees hygiënisch, veeg na iedere ontlasting van voor naar achteren af om te voorkomen dat bacteriën die rond de anus zitten, de plasbuis ingaan.
• Was het genitale gebied goed voor het vrijen en zorg ervoor dat de ander zich ook goed wast.
• Gebruik geen toiletartikelen die parfum bevatten.
• Gebruik geen vaginale deodorants.