Hartklepafwijkingen: oorzaken, symptomen, behandeling

Een hart kan alleen doeltreffend bloed pompen als de hartkleppen en de hartspier gezond zijn. De linkerkant van het hart pompt het bloed onder druk door het lichaam. De kleppen die aan deze kant zitten, de aortaklep en de mitralisklep, hebben daarom het meeste last van problemen. Hoe ontstaan hartklepafwijkingen, hoe wordt de diagnose gesteld en hoe worden klepafwijkingen behandeld? Bij signalen als kortademigheid, pijn op de borst en duizeligheid, zou er wel eens sprake kunnen zijn van een haperende hartklep.

Inhoud artikel

• Het hart
• Hartklepafwijkingen/hartklepgebreken
• Oorzaken hartklepafwijkingen
• Symptomen hartklepafwijkingen
• Complicaties hartklepafwijkingen
• Soorten hartklepafwijkingen
• Diagnose hartklepafwijkingen
• Behandeling hartklepafwijkingen
• Prognose hartklepafwijkingen

Het hart

Het hart is een sterk gespierd orgaan en is ongeveer zo groot als een gebalde vuist. Het hart ligt achter het borstbeen, tussen de longen in en meestal links in de borstkas. Het hart krijgt zuurstofrijk bloed uit de longen en pompt dit door de slagaders. De aders voeren zuurstofarm bloed naar het hart terug. Daarna pompt het hart dit zuurstofarme bloed door de longen. De kransslagaders voorzien het hart van zuurstof.

Hartklepafwijkingen/hartklepgebreken

Bij hartklepafwijkingen is er sprake van aandoeningen van de hartkleppen waardoor de bloedstroom door het hart gehinderd wordt. Het hart bevat vier kleppen, deze kleppen zorgen ervoor dat het bloed in één richting stroomt. Ze gaan open om het bloed door te laten en sluiten daarna (als de hartspier zich samentrekt). Als er schade is ontstaan aan een hartklep dan kan er minder bloed dan normaal langs stromen. Als de klep niet volledig kan sluiten, kan het gebeuren dat het bloed de verkeerde kant op gaat lekken. Het hart moet dan meer zijn best doen om het bloed door het lichaam te pompen.

Oorzaken hartklepafwijkingen

Sommige klepafwijkingen zijn aangeboren, maar de afwijkingen kunnen ook later in iemands leven ontstaan. Het kan komen door het ouder worden, maar ook kan de bekleding van het hart geïnfecteerd raken, een hartinfarct kan tevens de oorzaak zijn. Vroeger was acuut reuma regelmatig de oorzaak van beschadigde hartkleppen. Dit komt echter in ontwikkelde landen bijna nooit meer voor.

Symptomen hartklepafwijkingen

Je hoeft geen klachten te hebben bij een hartklepafwijking. Maar bij signalen als kortademigheid, pijn op de borst en duizeligheid, zou er wel eens sprake kunnen zijn van een haperende hartklep.

Complicaties hartklepafwijkingen

• Bij een ernstige klepafwijking is het hart minder doelmatig, er kan chronisch hartfalen ontstaan.
• Er kan ook een stoornis ontstaan in het hartritme.
• Beschadigde hartkleppen zijn vatbaarder voor onstekingen (bacteriële endocarditis).

Soorten hartklepafwijkingen

• Mitralisklepstenose en aortaklepstose: de slippen van een hartklep gaan niet helemaal open, de opening is dan te krap.
• Bij mitralisinsufficiëntie en aortaklepinsufficiëntie kan een klep niet voldoende sluiten, er kan bloed terug lekken.
• Stenose en insufficiëntie komen soms gelijktijdig voor bij een klep. Mitralisklepprolaps is vaak de oorzaak van insufficiëntie. De mitralisklep buigt, als deze gesloten is, door naar achteren, waardoor de klep kan niet goed sluiten. Het bloed kan terug lekken.

Diagnose hartklepafwijkingen

Klepafwijkingen kunnen bij toeval ontdekt worden tijdens een medisch onderzoek, het kan ook zijn dat er lichamelijke klachten zijn die wijzen op hartklepafwijkingen. De arts zal luisteren of hij hartgeruis hoort, het geruis wordt veroorzaakt door het bloed dat langs afwijkende kleppen stroomt. Er kan een ECG gemaakt worden om de elektrische activiteit van het hart te checken. Er zal een röntgenfoto van de borst worden gemaakt en een echocardiogram om het hart en de stroom van circulerend bloed te bekijken.

Behandeling hartklepafwijkingen

Als behandeling nodig is dan worden er vaak medicijnen ingezet die de hartslag sterker maken of de klachten tegen gaan. Als de afwijkingen aan de kleppen ernstig zijn, dan kan operatief ingrijpen nodig zijn (reparatie of vervanging van kleppen). Infectie moet worden voorkomen, voor de operatie krijg je vaak antibiotica toegediend. Moest vroeger de hele borstkas opengelegd worden, nu komt dat nog maar sporadisch voor. Anno 2020 hebben artsen veel meer technieken tot hun beschikking en kunnen ze bijvoorbeeld een hartklep vervangen of maken middels de lies.

Prognose hartklepafwijkingen

De prognose hangt van de soort hartklepafwijking af.

• Aortaklepinsufficiëntie: als de beschadigde aortaklep gemaakt is of vervangen, zijn de vooruitzichten meestal goed. De levensverwachting hangt ook af van de leeftijd waarop de operatie plaatsvindt en het type klepprothese dat wordt gebruikt.
• Aortaklepstenose: de vooruitzichten zijn goed als de stenose wordt behandeld voordat de hartspier zwaar beschadigd raakt.
• Mitralisinsufficiëntie: de vooruitzichten zijn goed als de behandeling begint voordat het hart ernstig beschadigd is geraakt.
• Mitralisstenose: de vooruitzichten zijn ook afhankelijk van de leeftijd waarop de operatie plaatsvindt, maar ook hangt het af van het type hartklep dat gebruikt wordt.