Bloedarmoede door kopertekort

Het is wellicht algemeen bekend dat bloedarmoede kan ontstaan door een ijzertekort of door een tekort aan vitamine B12. En dat de gevolgen daarvan onder andere (extreme) vermoeidheid kunnen zijn. Maar weet je dat bloedarmoede ook kan ontstaan door een kopertekort? En dat huisartsen daar eigenlijk maar zelden aan denken? Wellicht is in dit kader het aanvullen van koper in het dieet dan ook een goed idee.

• Algemeen
• Bloedarmoede
• Een kopertekort
• Klachten bij een kopertekort
• Diagnose

Algemeen

Koper is een spoorelement en is nodig voor diverse functies van het lichaam. Koper wordt gebonden aan eiwitten in het lichaam en wordt daarmee een bouwstof voor verschillende enzymen. Koper is onder andere nodig voor de aanmaak van rode bloedlichaampjes en het afweersysteem. Koper is ook nodig om ijzer om te zetten in hemoglobine in het lichaam. En omdat koper zodoende invloed heeft op de rode bloedlichaampjes heeft het ook invloed op het al dan niet aanwezig zijn van bloedarmoede of anemie.

Bloedarmoede

Bloedarmoede wordt vaak veroorzaakt door een tekort aan ijzer of een tekort aan vitamine B12. Indien men te weinig rode bloedcellen in het bloed hebt, duidt dat op bloedarmoede. Er is dan sprake van een te laag gehalte aan hemoglobine (Hb). Waarbij dan een lage MCV waarde duidt op een ijzertekort of moeilijkheden met opname van ijzer en een te hoog MCV duidt onder andere op een tekort aan vitamine B12 en foliumzuur. Vaak wordt bij een laag MCV ook nog het ferritinegehalte bepaald, waardoor nog duidelijker wordt of er inderdaad sprake is van een ijzertekort. Echter, het is dus ook mogelijk dat een kopertekort verantwoordelijk is voor de bloedarmoede.

Een kopertekort

Een tekort aan koper in het bloed wordt ook wel hypocupremie genoemd. In het algemeen wordt gesteld dat niet veel mensen een kopertekort zouden hebben. Wel zijn er een paar aandoeningen die kunnen zorgen voor problemen met koper, zoals de ziekte van Menkes. Maar een tekort aan koper kan ook ontstaan als de darmen niet goed of onvoldoende voedingsstoffen kunnen opnemen of in geval van chronische infecties. Zo kan bijvoorbeeld bij coeliakie, wat een ernstige vorm van glutenintolerantie is, zowel een ijzertekort als een tekort aan koper de kop opsteken.

Klachten bij een kopertekort

De symptomen van een kopertekort zijn onder meer:

• vermoeidheid
• kleurverlies van haren of huid
• bloedarmoede
• verminderde weerstand en tekort aan witte bloedlichaampjes
• hartfalen
• botafwijkingen
• afwijkingen van de zenuwbanen waardoor gevoelsstoornissen, spierzwakte en loopstoornissen zich kunnen ontwikkelen
• groeiachterstand bij kinderen
• vertraagde geestelijke ontwikkeling bij kinderen¹

Diagnose

Het vervelende is dat gememoreerde klachten heel veel lijken op tekorten aan ijzer of vitamine B12. En dat daarom artsen vaak aannemen dat de bloedarmoede is ontstaan door tekorten aan een van deze stoffen en daarom niet verder zoeken.
Zeker als je al behandeld bent met of ijzer of vitamine B12 (afhankelijk van weinig of teveel MCV) en die behandeling slaat niet aan, dan is het misschien verstandig om eens verder te kijken. Bedenk daarbij dat de status van vitamine B12 heel moeilijk te bepalen is. Heeft men een normaal- of een verhoogde waarde van deze stof in het bloed, dan kan er op cellulair niveau toch een gebrek aan vitamine B12 voorkomen. Vraag verder je huisarts naar de mogelijkheid van een kopertekort en een bloedonderzoek om dat kopertekort vervolgens uit te sluiten. Helemaal als je last hebt van bijvoorbeeld tintelingen en andere neurologische verschijnselen.

Lees verder

• (Chronische) vermoeidheid door bijnieruitputting
• (Chronische) vermoeidheid door vitamine D- of B12-tekort