Salbutamol: een medicijn bij astma en COPD

Tijdens een astma-aanval verkrampen de spieren van de luchtwegen, waardoor er ernstige benauwdheid kan ontstaan. Astma wordt uitgelokt door bepaalde prikkels zoals rook, inspanning of een allergische reactie. Vaak wordt er gekozen voor een inhalatie met een middel dat de luchtwegen wijder maakt, zoals salbutamol. Dit kan tijdens een aanval worden gebruikt en heeft een snelle werking. Artsen schrijven dit medicijn voor bij astma en bij de longziekte COPD.

Wat er bij astma gebeurt

Astma is een chronische ontsteking van de luchtwegen die nog niet te genezen is. Tijdens een aanval van astma trekken de spieren van de luchtwegen samen en zwelt het slijmvlies op, waardoor je het benauwt krijgt, kortademig wordt en moet hoesten. In sommige periodes ben je gevoeliger, bijvoorbeeld als je verkouden bent, waardoor de kans op een aanval is vergroot. Het kan ook ontstaan als gevolg van een lichamelijke inspanning of door prikkelende stoffen zoals rook of stoffen waarvoor je allergisch bent. Doordat de luchtwegen ontstoken zijn, worden ze prikkelbaar, trekken de spieren samen, wordt de slijmproductie vergroot, en zal de ademhaling moeizaam zijn. Soms is er een piepende ademhaling te horen. De aanval kan zo ernstig zijn, dat het levensbedreigend is.

Allergische reacties kunnen ontstaan door stuifmeel, huidschilfers van huisdieren, schimmel of huisstofmijt. Om een astma-aanval te vermijden, kun je het beste allergische prikkels zoveel mogelijk vermijden. Rook zelf niet en probeer ook niet mee te roken met anderen. Zorg dat je in een goede conditie verkeert, zodat je beter tegen een lichamelijke inspanning kunt. Astma komt ook voor bij kinderen. Zij kunnen hangerig en lusteloos worden met een piepende of brommende ademhaling. Tijdens het spelen met andere kinderen kunnen ze soms het rennen en fietsen niet bijhouden.

COPD

De volledige benaming voor COPD is Chronic Obstructive Pulmonary Disease, de Engelse term voor een chronische obstructieve longziekte. Vroeger werd deze aandoening CARA genoemd waar astma ook onder viel, maar officieel wordt deze uitdrukking niet meer gebruikt. Vroeger werd er ook wel eens gesproken van chronische bronchitis of longemfyseem. Bij COPD zijn de luchtwegen blijvend vernauwd en is er veel last van slijm in de luchtwegen, waardoor je veel moet hoesten. Patiënten die aan COPD lijden, zijn altijd benauwd. Er kunnen periodes zijn dat klachten erger worden of wat verbeteren.

De oorzaak van deze ziekte is meestal een beschadiging van de luchtwegen, wat meestal door jarenlang zwaar roken is veroorzaakt. Het kan ook ontstaan als je langdurige gewerkt hebt in een omgeving die veel stofdeeltjes bevat. Er zijn niet alleen afwijkingen in de grote en kleine luchtwegen, maar ook het longweefsel en de bloedvaten in de longen zijn beschadigd. Door de chronische ontstekingen van het longweefsel, functioneert het steeds minder goed en nemen de klachten toe. Meestal ontstaan klachten na de veertig jaar en zal een verkoudheid minder snel overgaan.

Salbutamol

Dit medicijn zorgt ervoor dat de luchtpijp wijder wordt gemaakt en het wordt gebruikt in geval van grote benauwdheid, zoals bij astma en COPD het geval kan zijn. De werkzame stof in dit medicijn is salbutamol. Dit is bij sommige astma-aanvallen het geval en het gebruik van salbutamol is een noodgreep. Binnen enkele minuten zal de verkramping worden opgeheven, waardoor de patiënt weer kan ademen. Het middel versterkt een bepaald deel van het zenuwstelsel, waardoor de luchtpijp ontspannen en wijder wordt. Iemand die zijn astma onder controle heeft, zal over het algemeen genoeg hebben aan inhalatiecorticosteroïden en heeft weinig tot geen salbutamol nodig. De werking van salbutamol houdt ongeveer vier uur aan. Als het minder dan drie uur werkt, dan heb je mogelijk een andere dosering of middel nodig.

Bijwerkingen

Zoals geldt voor elk medicijn, kunnen er bijwerkingen ontstaan. De gevoeligheid voor prikkels wordt niet weggenomen door salbutamol. Daar zijn andere middelen voor, zoals luchtwegbeschermers. In sommige gevallen kan het bijwerkingen geven aan het hart. Er kunnen hartkloppingen en trillende handen ontstaan. Als deze bijwerkingen na twee weken nog aanwezig zijn, dan moet de huisarts worden geraadpleegd. Het kan zijn dat de dosering van het middel te hoog is. Andere bijwerkingen kunnen zijn: hoesten en hoofdpijn.