Osteoporose door magnesium- en vitamine D-tekort

Veel mensen denken nog steeds dat osteoporose, botontkalking dus, komt door een tekort aan calcium. Maar men gaat al meer denken, dat botontkalking veel meer te maken heeft met de levensstijl en met tekorten aan magnesium en vitamine D. Magnesium is belangrijk voor gezonde botten, wellicht zelfs belangrijker dan calcium. 60% van de magnesiumvoorraad van het lichaam ligt opgeslagen in de botten, vooral in de polsen, dijbenen en de wervelkolom. Men heeft aangetoond dat bij vrouwen die aan osteoporose lijden het magnesiumgehalte in de botten lager is dan bij gezonde vrouwen. Bij vrouwen spelen vaak ook hormonale problemen een rol in het proces van osteoporose. Osteoporose lijkt wel al meer voor te komen, ook in Nederland. Terwijl wij in Nederland toch veel melk en melkproducten tot ons nemen, waarin veel calcium zit. Calcium lijkt dan ook niet de oorzaak te zijn van osteoporose. Veel meer spelen daarbij tekorten aan magnesium en vitamine D een rol.

• Wat is osteoporose?
• Oorzaak van osteoporose
• De invloed van magnesium op osteoporose
• De invloed van vitamine D op osteoporose

Wat is osteoporose?

Volgens Wikipedia is osteoporose: het gevolg van afgenomen botmassa en verstoring van de botmatrix. Dit leidt tot een afname van de sterkte van de botten en een verhoogd risico op botbreuken, van met name de wervelkolom, heup, pols, bovenarm en bekken. Het risico op breuken neemt toe met de leeftijd; het betreft met name personen die ouder dan 75 jaar zijn. Een op de twee vrouwen en een op de vijf mannen van 50 jaar of ouder zal ten minste een botbreuk ten gevolge van osteoporose oplopen.
Tot je 35ste jaar wordt de botdichtheid opgebouwd. Na het 50ste levensjaar daalt de botdichtheid per jaar ongeveer met 1%.
Bedenk echter dat het heel normaal is om bij het ouder worden botmassa te verliezen. Niet de lage botmassa is het probleem, maar een verminderd vermogen van het bot zichzelf te herstellen.

Oorzaak van osteoporose

Leeftijdsgebonden veranderingen van de botten zijn de belangrijkste oorzaak van osteoporose. Het risico van botverlies bij vrouwen wordt verhoogd door het afnemen van de hoeveelheid oestrogenen na de menopauze. Bij mannen treedt botverlies veel later pas op, namelijk ongeveer rond het zeventigste jaar. Dit komt vaker voor bij mannen met tekorten aan testosteron en oestrogeen. Vrouwen kunnen dus eerder last hebben van osteoporose als mannen, voornamelijk door hormonale veranderingen. Oestrogeen voorkomt botontkalking, doordat het de opname van calcium en tevens de afbraak van osteoblasten tegengaat. Hoe meer osteoblasten in het lichaam hoe beter dit is voor de botdichtheid, omdat deze osteopblasten botvormend zijn.

Andere oorzaken die kunnen bijdragen tot het krijgen van osteoporose zijn: inactiviteit, roken, het drinken van veel alcohol, erfelijke aanleg, een langdurig gebruik van een hoge doses glucocorticoïden (bijvoorbeeld prednison, hydrocortison), het onvoldoende binnenkrijgen van kalk (calcium) via de voeding en een afgenomen productie van IGF-1 (insuline-like growth factor).*

De invloed van magnesium op osteoporose

Magnesium is een mineraal dat overal aanwezig is in het lichaam. Daarbij komt slechts 1% magnesium extracellulair in het bloed voor. Het is benodigd voor de productie van energie, voor de werking van spieren en zenuwen en voor de stevigheid van botten. Veel mensen hebben een tekort aan magnesium onder andere doordat de landbouwgronden al meer uitgeput raken door eenzijdig gebruik van kunstmest. Het is daardoor dat de gewassen steeds minder magnesium bevatten en krijgen we middels voedsel dus minder magnesium binnen. Dit is betreurenswaardig omdat magnesium van groot belang is bij de calcium- en vitamine C-stofwisseling en magnesium helpt vitamine D om te zetten in de actieve vorm. Deze vorm is nodig voor een efficiënte opname van calcium. Magnesium activeert ook het enzym alkalische fosfatase. Dit enzym help bij de vorming van nieuwe calciumkristallen in het bot en wordt vaak gebruikt als indicator voor de vraag of er nieuw bot wordt gevormd (1).

Magnesium voorkomt tevens de ophoping van ongewenste calciumafzettingen elders in het lichaam. Het wijst als het ware de calcium de juiste weg naar de botten. In plaats van bijvoorbeeld calcium af te zetten in de aderen. Voor een goede botvorming hebben we twéé keer zoveel magnesium nodig als calcium.

De invloed van vitamine D op osteoporose

Vitamine D is noodzakelijk voor de opname van mineralen in het bot. Deze vitamine kan je binnenkrijgen door opname van de huid van zonlicht. Het belang van vitamine D bij osteoporose is heel lang behoorlijk onderschat. Veel mensen denken dat ze voldoende vitamine D aanmaken door dagelijks in het zonlicht te lopen. Dit blijkt echter niet altijd waar te zijn. In Nederland en België heeft de zon in de wintermaanden niet voldoende kracht en daardoor maken mensen minder vitamine D aan. Daarnaast zeggen steeds meer experts dat de huidige normen zoals die gesteld worden bij een bloedonderzoek en ook de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid van vitamine D per dag eigenlijk te laag zijn.

Als minimale waarde bij bloedonderzoek wordt een grens van 50 nmol/liter gehanteerd. Een betere ondergrens anno 2019 zou echter 80 nmol/l zijn. Veel mensen lopen dus, zeker in de wintermaanden, onbewust rond met een tekort aan vitamine D.

Ook mineralen zoals silicium, koper, mangaan en borium spelen een rol in de botvorming. Vitamine K is ook van belang bij het voorkomen van osteoporose en het speelt onder andere een rol in de mineralen dichtheid van het bot. Het zorgt ervoor dat calcium in de botten blijft. Vitamine K2 geeft het lichaam daarnaast in de vorm van darmbacteriën een soort signaal om over te gaan tot botvorming. Overigens herstelt botweefsel zich voortdurend en doet dat op elke willekeurige leeftijd. Zelfs in het geval van lage hormoonwaarden.

Lees verder

• Vitamine D en zonlicht
• Magnesiumolie, voor vermoeidheid, zenuwen, hoofdpijn etc
• Magnesiumtekort: Symptomen en magnesiumtekort aanvullen
• Welk magnesium supplement kiezen?
• Tekorten aan vitamine K