Obesitas, neem je verantwoordelijkheid

Het is frappant dat als er iets negatiefs een rol speelt in het leven, zeker als het een verslaving is, we de verantwoordelijkheid maar wat graag elders neerleggen. Immers, als het je schuld niet is, kan je er ook niets aan doen. Om vervolgens door te gaan op de oude voet en eigenlijk jezelf voor de gek te houden. Proberen een beetje goed te zijn voor het lichaam waarin je woont, is niet verkeerd. Obesitas is zo’n toenemend probleem, waar we plotseling met man-en-macht iets aan proberen te doen.

"STOP!" Prediken we overal

De overheid heeft spotjes en posters, kantines (voornamelijk sportclubs en scholen) worden omgedoopt naar “gezonde” kantines en de televisie heeft er allerlei informatieve en infotainmentachtige programma’s over … en nog is obesitas een toenemend probleem. Waarbij jonge kinderen en dan meer nog allochtone kinderen, toch wel steeds zwaarder worden. De jeugd heeft de toekomst, maar deze toekomst verspeld niet veel goeds.

Handelen

Op menig school is gymnastiek en zwemmen naar de achtergrond gedreven om de simpele reden dat er geen geld meer voor is en als ouders er niet voor willen of kunnen betalen, houdt het op. Scholen die met speciale potjes toch het sporten hoog in het vaandel houden, zijn prijzenswaardig. Het besef dat het leren wat je op school doet, verder gaat dan wat er in je hoofd gestampt moet worden, is er niet overal of wordt niet overal toegepast. Dit, terwijl we in de richting van volwassenen blijven roepen dat een leven in balans, de combinatie van het hoofd en het lichaam is en beide dus in evenwicht gehouden moeten worden. Terecht, maar waarom dan toch niet als kind beginnen?

Verantwoordelijkheid

Het lijkt er op dat het moeilijk voor mensen is om verantwoordelijkheid te nemen, want bij kinderen doen scholen, ouders/opvoeders of de overheid niet genoeg en bij volwassenen hebben ze aanleg, is de winkel te dichtbij (daar is nota bene onderzoek naar gedaan!) of wordt er echt niet teveel gegeten. Uitzonderingen bevestigen de regel en als een ziekte of bepaalde medicijnen een rol spelen is het anders, maar normaal gesproken wordt je simpelweg dikker als je meer eet dan je verbruikt en/of er een psychische reden voor is. Simpeler dan dat is het niet.

Oorzaak zoeken

Het is zowel bij kinderen als bij volwassenen altijd goed niet direct te gaan lijnen, maar eerst op zoek te gaan naar de oorzaak. Eventueel met behulp van een professional. Er zijn tal van oorzaken te noemen, enkele voorbeelden: (Een eventuele ziekte moet uitgesloten zijn.)

• De eerste zinvolle actie is in hoeverre het aantal kilocalorieën in verhouding staat met de beweging die het kind of de volwassene krijgt.
• Kijk vervolgens in hoeverre de kilocalorieën goed verdeeld zijn. Denk hierbij aan de verhouding tussen vetten (dierlijk en plantaardig), eiwitten en koolhydraten (goede en slechte koolhydraten c.q. toegevoegde suikers.
• Wat wordt er gedronken, om de verhouding te kunnen bepalen en wis bij bepaalde drankjes de kilocalorieën niet uit.
• Zitten er bij de volwassenen alcoholische drankjes bij en zo ja hoeveel.
• Is het kind of de volwassene extra gevoelig voor bepaalde stoffen.
• Hoe hoog is de stressfactor (ook als deze niet direct zichtbaar is) en houdt deze lang aan.
• Hoe wordt er geslapen, is er een chronisch tekort aan slaap.
• Is er enige vorm van genetische aanleg.

Pas bij het vaststellen van de oorzaak kan er, eventueel met behulp van een professional, gerichte actie worden ondernomen. Spreekt voor zich dat bewegen nooit verkeerd is. Hanteer een uur per dag bewegen als norm en als je het eng vindt, schakel dan een professional in.

Meten is weten

De maatgever is de zogenaamde BMI, Body Mass Index (waarbij de Wereldgezondheidsorganisatie de norm heef aangegeven), te weten:

• Gezonde BMI: variërend tussen 18 en 25 kg/m2
• Overgewicht: variërend tussen 25 en 30 kg/m2
• Obesitas: vanaf 30 kg/m2
• Morbide obesitas: een BMI vanaf 35 kg
• Superobesitas: een BMI vanaf 50 kg/m2

Overigens legt een aantal oosterse landen de norm net even iets anders.

Verder kan er ook naar het percentage lichaamsvet gekeken worden of de taille/heupomtrek.

Verleidingen

Natuurlijk is het zo dat de verleidingen met voldoende financiën en de winkels die boordevol lekker eten liggen, erg groot. Tel daar de geprepareerde voeding bij op, die niet zelden veel te zout is, en de fastfoodindustrie en je kunt er de klok op gelijk zetten, dat het enig moment fout gaat. Amerika loopt met meer zaken voorop en zo ook met obesitas. Konden we jaren geleden nog lachen als superobesitas-patiënten op de televisie tentoongespreid werden en slechts de hele dag in bed lagen, inmiddels lachen we minder hard. Want behalve dat het verschrikkelijk slecht is voor de gezondheid, is het ook een ziekte en daar lach je niet op. Verder komt het nu wel heel dicht bij, want West Europa is ook aan het vervetten.

Gevolgen

Langere tijd met zwaar overgewicht leven kan verschillende ziekten teweeg brengen, zoals:

• suikerziekte
• hoge bloeddruk
• hart- en vaatziekten
• (onder-)rugklachten
• apneu
• verhoogd cholesterol
• onvruchtbaarheid
• artrose van heupen, enkels en knieën

Verder kan de weinig beweeglijkheid en het geïsoleerd raken, tot depressie en een laag zelfbeeld leiden.

Tot slot

Neem verantwoordelijkheid voor het lichaam waarin je woont en pak het zelf aan. Overheid moet voorlichten, maar geld voor beweging naar scholen (wat ook zo besteed moet worden) helpt veel meer en scholen hebben de verantwoordelijkheid om het leerproces zo neer te leggen dat lichaam en geest tot “leren” komt. Al zijn het maar dagelijkse oefeningen op het schoolplein (wat in sommige oosterse landen heel normaal is). Er zijn altijd mogelijkheden … maar neem die verantwoordelijkheid!