Geestelijke afwezigheid, gepieker of toch iets anders?

Ziet men het even niet meer zitten door persoonlijke problemen, het werk of juist door een ziekte dan kan men in de put raken en depressief worden. Geestelijke afwezigheid kan een tijdelijk fenomeen zijn, maar het kan ook aanhoudend worden opgelegd door afsterven van hersencellen. Wat zijn de verschillende redenen voor geestelijke afwezigheid en waarom is het soms van belang om snel medische aandacht te krijgen?

Geestelijke afwezigheid

• Een kater
• Problemen thuis
• Werk en stress
• Shocktoestand
• Brabbelen
• Noodzaak om te willen zitten
• Ziekten en geestelijke afwezigheid

Een kater

Heeft men teveel gedronken dan kan men zich goed beroerd voelen. Het zorgt ervoor dat we een bonzend of kloppend hoofd hebben, doordat aderen en vaten verwijd zijn. Zeker in de eerste uren na het wakker worden, kan het een zeer vervelend onbehaaglijk gevoel geven en men geestelijk nog niet helemaal top is. Om van een kater af te komen, kan een stevig ontbijt met koffie helpen. Het gaat er echter om om de suikertekorten in het lichaam weer aan te vullen. Daarom is het van belang om relatief veel cola te drinken, zodat die tekorten weer worden aangevuld. Ook even een half uurtje in de frisse buitenlucht lopen kan helpen.

Problemen thuis

Hoe goed we ons voelen wordt voor een groot deel bepaald door hoe we leven en hoe het thuis allemaal verloopt. Altijd ruzie of persoonlijk financiële problemen zijn aanleiding voor veel spanningen, waardoor men is afgeleid. Men kan continu piekeren, waardoor men minder goed op de omgeving of het werk let. Men kan dus steken laten vallen of er juist met de pet naar gooien. Zeker voor de werksituatie kan het verstrekkende gevolgen hebben, waarbij de persoon mogelijk geregeld verzuimd. Soms tracht de baas de persoon te helpen, zodat men weer actief aan het arbeidsleven meedoet. Het kan echter ook potentieel een ontslag inhouden.

Werk en stress

Veel werk en drukte kan de stemming van de persoon aanzienlijk aantasten. Men piekert soms meer, waarnaast men ook meer angsten heeft. Spanningen en stress zorgen ervoor dat het aandeel gunstig werkende neurotransmitters (serotonine) daalt, waardoor we een minder goed gevoel krijgen. Die omstandigheid zorgt ervoor dat de tevredenheid steeds minder wordt, waardoor de persoon in een negatieve spiraal terecht kan komen. Men trekt zich steeds verder terug en zondert zich van de groep af. Dit is de voorbode van depressiviteit of een burn-out. Het is van belang dat de werkgever of bedrijfsarts (ARBO) het herkent, zodat de persoon goed kan herstellen door voldoende rust te nemen. Let wel ook door persoonlijke omstandigheden kan men in de put raken.

Shocktoestand

Komt het lichaam in een echte shocktoestand, dan kan het tot een coma en soms het overlijden leiden. Toch zijn er verschillende gradaties, waarin shock van toepassing kan zijn. Door de inname van ongunstige stoffen of juist weefselletsel, kan het lichaam heftig reageren. Zeker uitwendig bloedverlies of inwendige bloedingen kunnen de bloeddruk snel doen verlagen, waardoor men zeer ongemakkelijk is. De persoon komt in een bepaalde mate van shock. Men dient praktisch altijd per ommegaande te worden behandeld.

Brabbelen

Plotsklaps vaag doen waarbij de persoon onverstaanbare worden uitspreekt, kan een beroerte inhouden. Het gaat in dat geval om een stremming van de bloeddoorstroming in de hersenen, waardoor tijdelijk of soms langer onvoldoende zuurstofrijk bloed wordt aangevoerd. Duurt het enkele minuten dan gaat het om een TIA. Houdt het langer aan, dan kan het om een beroerte, hersenbloeding of –infarct gaan. Omdat deze verschillende varianten slecht te onderscheiden zijn, is het altijd noodzaak om direct medische aandacht te krijgen. Bloedverdunners (anti-trombotica) zijn nodig om de stremming op te laten lossen. Naast vaag brabbelen kan de beweging zijn aangetast, gaat het ooglid hangen en heeft men tijdelijk slechte controle over de spieren.

Noodzaak om te willen zitten

Zeer kenmerkend gedrag bij onwel zijn en afwezigheid kan het ‘willen gaan zitten’ zijn. Naast een opvallende stilte heeft men buikpijn, waardoor men de noodzaak heeft om te gaan zitten. Meestal resulteert het tijdelijk in verlichting van de omstandigheid, echter dat is schijn. Het hebben van een aneurysma buikaorta is levensbedreigend, omdat het een ernstige bloeding in de buik veroorzaakt. Indien er daarna werkelijk sprake is van een ruptuur dan zal men snel in een shocktoestand terechtkomen, waarna de dood potentieel snel van toepassing kan zijn.

Ziekten en geestelijke afwezigheid

Er zijn vele aandoeningen en ziekten, welke vergevorderde afwezigheid kunnen veroorzaken. Denk aan dementie, Alzheimer maar ook Sanfilippo. Vergeetachtigheid wordt daarbij veroorzaakt door aangetaste hersencellen, voornamelijk door toedoen gifstofaccumulatie van onder andere heparansulfaat of lipopigmenten. De persoon zal dus in toenemende mate verder afwezig zijn, waarbij uiteindelijk de cognitiviteit volledig afneemt en verdwijnt. Let wel er zijn vele soorten ziekten welke het kunnen veroorzaken. Denk aan een futloos gevoel door toedoen van een trage schildklier. Vaak gaat dat gepaard met aanvullende klachten, zoals snel dik worden, mogelijke verwardheid of geen energie hebben.

Verschillende aandoeningen maar ook levensbedreigende omstandigheden kunnen geestelijke afwezigheid veroorzaken. Het is in die gevallen van belang om het te herkennen, zodat het snel wordt behandeld. Des te eerder men medisch toezicht heeft, des te beter het is. Informeer bij twijfel altijd bij de huisarts, hulpdiensten of bel het alarmnummer 112.

Lees verder

• Hepatische encefalopathie: stoornissen door leverziekten