Hersenoedeem door teveel water

Hersenoedeem is een vochtophoping in de hersenen. Hierdoor ontstaan er klachten als hoofdpijn, misselijkheid, braken, spiertrekkingen en soms zelfs de dood. Ook een waterhoofd kan ontstaan. Hersenoedeem is gevaarlijk en ontstaat dor een verstoorde natrium/vochtbalans in het bloed. Als gevolg hiervan zwellen de hersencellen op doordat ze water opnemen. Mensen die sporten en veel vocht verliezen drinken vaak teveel water. Water is gezond, maar een teveel aan water kan ook gevaarlijk zijn.

Wat is hersenoedeem?

Hersenoedeem is een vochtophoping in het hersenweefsel. Hierdoor ontstaat er een verhoogde druk in de hersenen. Dit is gevaarlijk want kan tot blijvende schade en zelfs de dood leiden. De oorzaken voor hersenoedeem zijn divers zoals zuurstofgebrek, hersenschudding en vergiftiging. Maar ook door een teveel aan water ontstaat hersenoedeem.

Zoutgehalte in het bloed

Zout (natrium) speelt een belangrijke rol in het lichaam. Het zorgt voor de prikkelgeleiding. Zo krijgen bijvoorbeeld spieren een seintje van de hersenen door wanneer ze moeten samentrekken. Dit seintje wordt doorgegeven middels impulsen. Natrium draagt bij aan een goede werking van dit systeem. Daarnaast zorgt natrium voor een goede vochtbalans in het lichaam. Teveel natrium in het lichaam is niet goed. We krijgen dan het seintje dorst door. Hierdoor gaan we drinken. Het water wordt samen met het overtollige natrium afgevoerd door de nieren. Wanneer er teveel natrium in het lichaam aanwezig is kan er oedeem ontstaan. Dit is vochtophoping. Oedeem komt vooral in de enkels als eerste voor.

Oedeem ontstaat dus door een teveel aan natrium in het bloed. Dit komt doordat het bloedvolume toeneemt bij een teveel aan natrium. Er hoopt zich vocht op rondom de cellen. Het gevolg: oedeem. Dit is vooral merkbaar aan de enkels en de voeten.

Natriumtekort

Naast een teveel aan natrium kan er ook een tekort ontstaan. Dit zien we bijvoorbeeld bij mensen die veel natrium verliezen door middel van zweten (sport of werk). Ook mensen die veel water drinken krijgen te maken met ene natriumtekort. Het natriumgehalte is dan te verdund. Dit komt voor bij mensen die om gezondheidsredenen veel water krijgen toegediend, mensen die veel water drinken door sport of bij warm weer of bij mensen waarvan de nieren niet goed werken.

Symptomen van het tekort

De hersenen zijn zeer gevoelig voor veranderingen in het natriumgehalte. Verwardheid en vermoeidheid treden vaak als eerste op. Ook hoofdpijn en spiertrekkingen komen voor. Later kan er een epileptische aanval ontstaan. Soms treedt de dood in.

Hersenoedeem

Wanneer het natriumgehalte daalt zullen de lichaamscellen zich hierop gaan aanpassen. Ze nemen meer water op dan nodig is. De cellen zwellen op. De hersencellen kunnen hierdoor dusdanig opzwellen dat ze tegen de zenuwen aandrukken. Als eerste treedt er hoofdpijn op. De hersenen kunnen plaatselijk ingeklemd worden. Wanneer dit bij de hersenmiddenkwab gebeurt, ontstaan er verlammingen. Dit gebeurt altijd kruislings. Wanneer de linker hersenhelft ingeklemd raakt, raakt de rechter kant van het lichaam verlamd en vice versa.

De opgezwollen hersenen kunnen ook bloedvaten dichtdrukken, Hierdoor ontstaat er zuurstofgebrek in de hersenen met een herseninfarct als gevolg. Hierbij sterft (een deel van) de hersenen af. Dit leidt tot verlammingen of zelfs de dood. Wanneer de kleine hersenen ingeklemd raken ontstaat er ataxie. Hierdoor treedt er een gestoorde spiercoördinatie op en raakt het evenwicht verstoord. Door hersenoedeem kan de afvoer van hersenvocht belemmerd worden. Als gevolg hiervan ontstaat er een waterhoofd. Een waterhoofd kenmerkt zich door hoofdpijn, misselijkheid, versuft zijn en een slecht zicht zoals dubbel zien of wazig zien.

Behandeling

Hersenoedeem kan op verschillende manieren behandeld worden. Er kunnen ontstekingsremmende hormonen worden toegediend, waardoor de vorming van oedeem tegengegaan wordt. Ook kunnen er suikeroplossingen toegediend worden. Deze komen in het bloed terecht en onttrekken het vocht in de hersenen. Daarnaast kan er een drain geplaatst worden. Deze kan intern of extern geplaatst worden. De drain zorgt voor afvoer van het hersenvocht. Een interne drain leidt het hersenvocht naar het hart of de buikholte toe.

Voorkom natriumverlies

Het is belangrijk om verlies van natrium te voorkomen. Mensen die veel drinken lopen een verhoogd risico op hersenoedeem. Belangrijk is om naast het drinken van water ook te eten. Voedingsmiddelen bevatten natrium. In de meeste gevallen is het voldoende om te eten, omdat hiermee het natriumgehalte voldoende wordt aangevuld. In sommige gevallen is het nodig om natriumtabletten in te nemen. Vooral bij zware sport en veel vochtverlies is dit nodig. Wanneer er teveel water is ingenomen is het aan te raden om iets te eten of extra suiker en zout in te nemen. Hierdoor blijft het natriumgehalte en ook de vochtbalans op peil.