Hoofdluis en neten bestrijden

Hoofdluis zorgt voor jeuk en komt vooral bij kinderen voor. Dit komt omdat kinderen vaker direct contact hebben waarbij de hoofden elkaar raken. Hierdoor loopt een hoofdluis makkelijk over naar zijn volgende gastheer. Luizen leggen neten, dit zijn de eitjes. Deze zitten stevig aan het haar vastgeplakt. Het bestrijden van luizen en neten hoeft helemaal niet veel werk te zijn. Middelen zoals een luizenkam, netenkam, luizenshampoo en een föhn maken het makkelijk om deze te verwijderen. Een luizencape zoals we die op basisscholen aantreffen zou verdere besmetting moeten voorkomen.

Wat is hoofdluis?

Luizen behoren tot de orde der insecten. Maar er zijn ook diertjes die luizen genoemd worden zonder dat ze tot de insecten behoren. We onderscheiden een aantal groepen luizen, te weten:

• Bladluizen eten planten en richten grote schade aan in de tuinbouw
• Mallophaga komen op vogels voor en eten veren, tegenwoordig vallen ze onder de dierluizen
• Dierluizen bestaan uit zuigende luizen (bloed) maar ook uit luizen die leven van haarresten, veren, huidschilfers etc.
• Stofluizen komen voor in matrassen, boeken, vogelnesten en leven daar van organisch materiaal

Hoofdluizen behoren tot de dierluizen. Ze voeden zich, net als de kleerluis en de schaamluis, met menselijk bloed. Hoofdluizen worden dan ook niet aangetroffen op dieren. De hoofdluis lijkt sterk op de kleerluis. Beiden voeden zich met menselijk bloed. Het verschil zit hem in de plek waar de vrouwtjes de eitjes leggen. De hoofdluis doet dit in menselijk haar, de kleerluis in stoffen zoals kleding en beddengoed. De hoofdluis is ongevaarlijk voor de mens en brengt geen ziektes over. De kleerluis echter kan gevaarlijke ziektes overbrengen.

Hoofdluizen worden 2.5 tot 3 mm lang. Een hoofdluis ziet er doorzichtig uit met een bruine tot grijze schijn over zich heen. Wanneer de luis zich heeft volgezogen met bloed is de rode kleur dor de luis heen te zien, net als bij muggen. Doordat de luis doorzichtig is zal de kleur sterk lijken op de haarkleur van zijn gastheer. Daardoor zijn luizen soms moeilijk op te merken. Hoofdluizen bijten in de hoofdhuid en zuigen op deze manier bloed op. Ze spugen wat speeksel in de wond zodat het bloed niet stolt. Het speeksel en de bijtwondjes zorgen voor de jeuk die we voelen.

Wat zijn neten?

Wanneer we het over hoofdluis hebben, spreken we vaak ook over neten. Wat hebben neten met luizen te maken? Volwassen vrouwelijke hoofdluizen leggen eitjes tegen de hoofdhuid aan. Ze plakken aan iedere haar één eitje met een kleefstof vast. Deze eitjes worden neten genoemd. Na 8 tot 10 dagen komt uit de neet een nimf, een kleine versie van de volwassen hoofdluis. Na nog eens 12 dagen is de nimf volwassen en wordt dan luis genoemd. In volwassen toestand leeft een hoofdluis ongeveer 30 dagen. Neten voel je niet zitten en worden soms ook niet opgemerkt.

Hoofdluis en neten bestrijden

Het is belangrijk om zowel hoofdluis als de neten te bestrijden. Alleen het hoofdluis verwijderen is nutteloos, omdat er bij meerdere hoofdluizen altijd wel neten aanwezig zijn. Deze komen uit en na 12 dagen zijn er nieuwe volwassen hoofdluizen in het haar aanwezig. Zonder behandeling blijven de hoofdluizen aanwezig. Alleen bij een te koude of een te warme omgeving verplaatsen de hoofdluizen zich en verlaten hun gastheer.

Luizenkam en netenkam

We onderscheiden de luizenkam en de netenkam. De luizenkam wordt gebruikt ter controle op de aanwezigheid van hoofdluis. Is er hoofdluis aanwezig dan kunnen deze verwijderd worden met een luizenkam. Neten blijven stevig aan het haar vastgeplakt zitten. Een netenkam heeft metalen tanden die dichter op elkaar staan. Hiermee kunnen, in combinatie met een product dat de lijmlaag van de neten oplost, de neten makkelijker verwijderd worden.

Kam het haar lok voor lok met een luizenkam boven een vel wit papier of boven een wit laken. Luizen zijn zo makkelijk zichtbaar. Zijn er luizen aanwezig, maak dan het haar nat en doe er antiklit of conditioner in (niet uitspoelen) om te voorkomen dat de luizen naar een andere lok haar lopen. Neten verwijder je met een netenkam volgens bovenstaande methode. Kam vooral vanaf de hoofdhuid. Dicht bij de hoofdhuid zitten de nog niet uitgekomen neten.

Warme lucht

Een andere methode is om de luizen en neten te doden met warme lucht. Een föhn blaast warme lucht door het haar en moet vooral over de hoofdhuid geblazen worden. Ook is er speciale apparatuur verkrijgbaar ter bestrijding van neten en hoofdluis. Deze apparatuur blaast ook warme lucht over het haar en de hoofdhuid. Let op met verbranding van hoofdhuid en haar. Föhn het haar niet in combinatie met luizenlotion of luizenshampoo.

Luizenshampoo, luizenlotion

Speciale luizenshampoo en luizenlotion bevat malathion dat luizen en neten doodt. De shampoo spoel je na 5 minuten inwerken uit, de lotion blijft een nacht zitten en wordt daarna uitgespoeld. De behandeling met shampoo wordt bij voorkeur na 7 dagen herhaald. Bij de lotion is één behandeling vaak al voldoende om alle luizen en neten te doden. Zowel lotion als shampoo is verkrijgbaar bij drogist of apotheker.

Oplosmiddel

Een oplosmiddel zorgt ervoor dat de kleefstof waarmee de neten zitten vastgeplakt, oplost. Hierdoor zijn neten makkelijker met een netenkam te verwijderen. Vaak is een oplosmiddel verkrijgbaar in de vorm van foam (schuim).

Natuurlijke producten

Wie geen chemische middelen wil gebruiken kan het proberen met natuurlijke producten. Gebruik deze altijd in combinatie met een netenkam en kam dagelijks het haar ermee uit. Natuurlijke producten zijn onder andere tea tree olie, zuiveringszout (als spoelmiddel) en spoelen met azijn. Tea tree olie is het meest huidvriendelijk.

Luizencape op school

Basisscholen maken steeds vaker gebruik van de luizencape. Ieder kind moet zijn of haar jas in een afsluitbare cape aan de kapstok hangen. Dit zou besmetting met luizen voorkomen. Het is echter niet bewezen dat hierdoor besmetting voorkomen wordt. Luizen lopen voornamelijk over via direct contact. Vooral meisjes met lang haar komen sneller in contact met het haar van een ander. Wanneer kleding twee dagen in een gesloten zak bewaard wordt zijn de aanwezige luizen gedood door uithongering. Wassen op 60 graden doodt ook de luizen. 30 minuten in de droogtrommel droogt de luizen uit.