Spataders: herkenning, oorzaken en behandeling

Spataders op je benen zijn niet echt aantrekkelijk. Ze kunnen ontstaan tijdens de zwangerschap of eventueel bij de uitoefening van een zittend of staand beroep. Indien je voldoende beweegt, dan kan je spataders voorkomen. Als je ze dan toch hebt, dan kan je er toch wat aan doen. Er bestaan heel wat behandelingen om spataders weg te nemen. Indien je lichaam bepaalde signalen geeft zoals zware en vermoeide benen of je ziet effectief een dikke ader op je been lopen, dan ga je best even langs bij de vaatchirurg om een diagnose te stellen. Hij zal je de oorzaak, gevolgen en eventuele behandelingen haarfijn kunnen uitleggen.

Hoe ontstaan spataders?

De aders in het menselijk lichaam gaan ervoor zorgen dat het bloed door ons lichaam stroomt, en telkens opnieuw naar het hart toe. In de aders zitten klepjes die ervoor zorgen dat het bloed slechts in één enkele richting kan stromen. Indien deze klepjes niet voldoende meer werken, dan zal het bloed uit de aders niet meer weggepompt kunnen worden, maar zal het terug naar beneden stromen. Op deze manier zal de ader onder druk komen te staan met als gevolg overbelasting en beschadiging. Het is op dat moment dat men van spataders zal spreken.

Hoe herken je ze en wat zijn de oorzaken?

Spataders kan je op verschillende manieren herkennen. Je ondervindt last van zware, rusteloze of tintelende benen. Spierkrampen in de benen zijn ook niet vreemd en als je lang moet rechtstaan, dan worden je benen heel snel vermoeid en pijnlijk. Bij echte spatader-patiënten zie je vaak dikke spataders op het been lopen. Deze zijn onaantrekkelijk. Heb je te maken met één van deze klachten, dan neem je best contact met een vaatspecialist die de juiste diagnose kan stellen.
De oorzaken van spataders kunnen divers zijn. Algemeen zijn er een vijftal oorzaken waar te nemen. Een eerste oorzaak is de erfelijkheid. Als één van je ouders spataders heeft, dan is de kans groot dat jij op termijn er ook last van zal hebben. Een tweede oorzaak is de ontwikkeling van spataders tijdens de zwangerschap. Je aders zullen gaan uitzetten en er ontstaat overdruk. Een derde oorzaak is de uitoefening van een zittend beroep of een permanent rechtstaand beroep. Een vierde oorzaak is overgewicht. Dit is vaak een boosdoener omdat het overtollig gewicht de bloedvaten gaat belasten. Als laatste oorzaak kan men zeggen dat onvoldoende beweging het ontstaan van spataders in de hand werkt.

Medisch of esthetisch?

De vaatchirurg kan door middel van een onderzoek of een echografie nagaan of je spataders een medisch of een esthetisch probleem zijn. Hij kan je vervolgens ook adviseren welke behandeling voor jou het meest aangewezen is. Indien de chirurg vaststelt dat de spataders een louter esthetisch probleem zijn, dan kan je ze laten behandelen. Een absolute noodzaak is dit echter niet. Indien het toch een medische oorzaak zou hebben, dan is een behandeling in feite een noodzaak om geen gezondheidsrisico’s te lopen.

De gevolgen van spataders

Spataders die niet behandeld worden, kunnen leiden tot ernstige aandoeningen. Voorbeelden hiervan zijn een klonter in de ader of flebitis of een trombose met een longembolie als gevolg. Een verkleuring van de huid of wat eczeem op de plaats van de spatader kan ook een zichtbaar gevolg zijn, net als een open beenwonde omdat de druk op de ader de huid kan beschadigen.

De behandeling

De behandeling van spataders kan op verschillende manieren. Veel hangt af van het soort spatader dat wordt vastgesteld en in welke mate de spataders je gezondheid gaan bedreigen. De vaatchirurg zal dan gaan bepalen welke behandeling voor jou het meest aangewezen is.

• Steunkousen: indien je last hebt van pijnlijke of zware benen, is het aan te raden om steunkousen te dragen. Bij vele vrouwen tijdens de zwangerschap kunnen steunkousen permanente schade of flebitis voorkomen.
• Strippen van spataders: hier gaat men via een kleine snede in de lies de ader gaan afbinden en operatief gaan verwijderen tot op de dij of de kuit. Deze techniek is al verouderd maar wordt nog steeds toegepast.
• Laserbehandeling: de ader gaat van binnenuit met een laserkatheter behandeld worden. Op deze manier zijn de spataders dicht, maar wel nog enkele weken voelbaar. Voor deze behandeling moet je een dag naar het ziekenhuis en word je plaatselijk verdoofd.
• Radiofrequentie-behandeling: net zoals bij de laserbehandeling gaat men de ader verschrompelen, maar in dit geval met een radiofrequentie-katheter.
• Sclerotherapie: via deze weg gaat men de spataders inspuiten met een vloeistof of schuim, waardoor deze gaan verschrompelen en na zes weken verdwijnen. Deze techniek zal worden toegepast als de spataders een zuiver esthetisch probleem zijn. Bij dikke spataders zal het resultaat echter niet zo mooi zijn.

Drie tips om spataders te voorkomen

• Voldoende beweging, indien je een zittend of staand beroep uitoefent, is een must. Lopen, wandelen, fietsen en zwemmen zijn dé ideale sporten op spataders te voorkomen.
• Bij het douchen kan je je benen afwisselend afspoelen met warm en vervolgens met koud water. Het temperatuurverschil zorgt voor een goede bloeddoorstroming.
• Spataders kunnen ook gevaarlijk zijn tijdens een vliegtuigreis. Voorzie je van losse kleding, maak af en toe eens een wandeling en stretch je benen regelmatig. Naast het lang stil zitten kan ook de atmosfeer op grote hoogte meespelen in het dikker worden van het bloed, met de vorming van bloedklonters als mogelijk gevolg.