Psychologische hulp en opname bij depressie

Iedereen kent het wel: af en toe zit je niet lekker in je vel. Dan heb je een slechte dag en heb je nergens zin in. Lekker bezig zijn of leuke dingen doen helpen meestal om van je sombere bui af te komen. Maar als dit niet lukt, of de somberheid juist langer dan twee weken aanhoudt, kan er juist sprake zijn van een depressie. Wat kun je zelf hieraan doen? Welke vormen van hulp zijn er? En als dit allemaal niet helpt kan een opname noodzakelijk zijn. Voor welke soort opname kan er dan worden gekozen?

Inhoud

• Wat kun je zelf aan een depressie doen
• Accepteren
• Soorten hulp
• Maatschappelijk werker (social worker)
• Psycholoog
• Psychotherapeut
• Psychiater
• Beschermd wonen
• Online hulp
• Opname
• Verschillende soorten instellingen
• Dagbehandeling
• Onvrijwillige opname door IBS en RM
• IBS (inbewaringstelling)
• RM (rechterlijke macht)

Wat kun je zelf aan een depressie doen

Als je depressief bent weet je vaak niet meer wat je moet doen. Je voelt je lusteloos en wilt het liefst de hele dag in bed liggen. Vaak sluit je je in je huis op en wil je geen mensen onder ogen komen. Dit is heel begrijpelijk, maar niet de juiste oplossing. Het is verstandig om aan een aantal dingen te denken.

Accepteren

Het is heel erg belangrijk om te erkennen dat je in een depressie terecht bent gekomen. Er kan iets gebeurd zijn, waardoor je juist depressief bent geworden. Je hebt bijvoorbeeld iemand die heel belangrijk voor je is verloren. Dat kan zijn door een ziekte of ongeval. Maar er kunnen ook grote veranderingen in je leven plaats hebben gevonden waar je het erg moeilijk mee hebt. De gevoelens die daarop volgen moet je juist toelaten en niet verbergen. Het is logisch dat je verdrietig of misschien boos bent. Naast de situatie accepteren zijn de volgende zaken ook belangrijk:

• Er over praten. Sluit je niet op in je verdriet/wanhoop en sluit anderen niet buiten. Probeer juist over je gevoelens te praten. Vaak lucht dit op. En doe dingen waar je zelf zin in hebt. Ga bijvoorbeeld wandelen of winkelen met je iemand die je goed kent.
• Zorgen voor regelmaat. Zorg voor regelmaat in je leven. Sta 's ochtends om dezelfde tijd op en ga 's avonds niet te laat naar bed.
• Geen alcohol en drugs gebruiken. Ook al voel je je rot en wil je het liefst je gevoelens wegdrinken, doe dit niet. Alcohol en/of drugs nemen, lossen niets op.
• Ontspannen. Probeer te ontspannen. Neem een warm bad of douche, ga er lekker op uit of doe andere leuke dingen waar je van opknapt.
• Hulp vragen. Kom je er zelf niet meer uit? Schroom niet en vraag om hulp!

Soorten hulp

Soms kan een huisarts een luisterend oor bieden, maar vaak genoeg geeft hij/zij een verwijzing naar een gespecialiseerd iemand. Naar wie je wordt doorverwezen, hangt af van het probleem waarmee je worstelt.

Maatschappelijk werker (social worker)

Hier kun je terecht voor ondersteuning en hulp bij het oplossen van problemen op het werk of in het dagelijkse leven. Denk bijvoorbeeld aan opvoedings- en/of relatieproblemen, problemen op school, vragen over wetgeving of financiën of bij eenzaamheid.

Psycholoog

Dit is een gedragsdeskundige. Hier kun je voor gesprekken en therapieën terecht. Hij/zij is geen arts en mag daarom ook geen medicatie voorschrijven. Een psycholoog behandelt veel verschillende soorten psychische problemen. Zo kunnen vrouwen die na de bevalling somber blijven bij een psycholoog terecht.

Psychotherapeut

Hier komt iemand terecht als er sprake is van meer complexe zaken of bij meervoudige problemen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan psychosociale problemen. Een psychotherapeut werkt in de geestelijke gezondheidszorg en is een aanvulling naast een psycholoog en psychiater. Hij/zij heeft eerst een opleiding in de psychologie gedaan en zich daarna gespecialiseerd in psychotherapie. Hij/zij geeft therapeutische behandelingen en pleegt overleg met diverse organen om tot de juiste behandeling te komen.

Psychiater

Dit is iemand die medicijnen heeft gestudeerd, dus arts is en zich in de psychiatrie heeft gespecialiseerd. Hij/zij mag lichamelijk onderzoek doen, laboratoriumtests aanvragen en medicatie voorschrijven.

Beschermd wonen

Soms komen mensen met psychische of psychosociale problemen voor beschermd wonen in aanmerking. Dit zijn mensen die bijvoorbeeld na een ongeval hersenletsel hebben opgelopen. Ook kunnen mensen met autisme of ADHD hieronder vallen. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de toegang tot beschermd wonen, dat is geregeld in de Jeugdwet en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Veel van deze mensen blijven lang in zo'n woonvorm. Ze worden geholpen met onder andere het bijhouden van hun administratie, het uitvoeren van de huishouding of hoe ze het beste hun dag kunnen indelen.

Online hulp

Ook kan het voorkomen dat iemand wel hulp wil, maar liever niet naar iemand toe wil, omdat hij//zij anoniem wil blijven. Is er dan niemand die hulp kan bieden? Jazeker wel, dit kan dan online. Iedereen kan hier dag en nacht terecht. Het maakt niet uit hoe oud je bent en met wat voor problemen je worstelt. Op het internet zijn meer sites te vinden waar je voor online hulp terecht kunt.

Opname

Mochten alle vormen van hulp naast medicatie niet aanslaan en je blijft erg depressief - met gevaar voor jezelf, voor anderen of voor beiden - dan kan er tot opname besloten worden. Iemand die erg depressief is zorgt vaak niet goed voor zichzelf. Hij/zij eet niet goed, ligt de hele dag in bed en vindt dat het leven geen zin meer heeft. Dan moet er worden ingegrepen. Er kan dan tot een opname worden overgegaan. Veelal gebeurt dit op vrijwillige basis, maar indien iemand een gevaar voor zichzelf of voor iemand anders is, of voor beiden, kan er worden overgegaan op een gedwongen opname.

Verschillende soorten instellingen

Iemand kan in verschillende soorten instellingen worden opgenomen.

• in een crisiscentrum (van daaruit kan bekeken worden of de patiënt alsnog naar huis kan of toch in onderstaande instellingen opgenomen moet worden)
• GGZ-instelling
• PAAZ-afdeling (psychiatrische afdeling) van een algemeen ziekenhuis
• algemeen psychiatrisch ziekenhuis (APZ)
• afdeling van een universiteitskliniek

Dagbehandeling

Daarnaast is het ook mogelijk dat een patiënt niet in een instelling wordt opgenomen, maar dagbehandeling krijgt. Gedurende maximaal vijf dagen per week wordt hij/zij in een dagkliniek opgenomen. Tijdens deze periode krijgt hij/zij gedurende de tijden van een gewone werkdag veel verschillende behandelvormen. Voor een patiënt kan deze vorm van behandeling een voordeel hebben. Hij/zij houdt op deze manier contact met "de buitenwereld."

Onvrijwillige opname door IBS en RM

Soms kan het voorkomen dat iemand onvrijwillig opgenomen moet worden, omdat hij/zij een gevaar voor zichzelf of voor anderen is. Dit kan door IBS en RM.

IBS (inbewaringstelling)

Een onpartijdige psychiater (dus niet de psychiater die de patiënt in behandeling heeft) onderzoekt de patiënt en vult een geneeskundige verklaring in. Aan de hand hiervan kan de burgemeester een inbewaringstelling (IBS) - dat is een politiemaatregel - afgeven. Opname kan direct gerealiseerd worden. Na een paar dagen bekijkt een rechter of deze inbewaringstelling voor drie weken verlengd moet worden. Is dit het geval, dan blijft de patiënt dus drie weken lang onvrijwillig opgenomen. Blijkt dit niet het geval, dan wordt de onvrijwillige opname opgeheven. De patiënt mag zelf aangeven of hij/zij dan vrijwillig opgenomen wil blijven.

RM (rechterlijke macht)

Naast IBS kan een onvrijwillige opname ook door een rechterlijke macht worden geregeld. Bij deze methode geeft wederom een onpartijdige psychiater een verklaring af. Een rechter beslist dan dat de patiënt voor een half jaar op onvrijwillige basis opgenomen moet worden. Opname kan direct gerealiseerd worden. Indien nodig kan deze rechterlijke machtiging met een jaar worden verlengd. Dit beslist de rechter. De behandelend psychiater kan er tussentijds voor zorgen dat deze machtiging voortijdig wordt opgeheven. Dit is mogelijk als de patiënt vrijwillig wil en kan blijven.

Lees verder

• Depressief: lichamelijke of psychische oorzaak
• Roze wolk of toch een donkere wolk - Postpartum depressie
• Medicijnen en voeding bij depressie