Pijnlijke tong en andere tongproblemen

Voelt je tong pijnlijk of geïrriteerd aan? Is ze opgezwollen of lijkt ze uiterlijk te zijn veranderd inzake grootte en kleur? Zorgt deze toestand van je tong voor ongemak of frustraties? Een aandoening aan de tong, zoals een lichte infectie of letsel, is een vaak voorkomend probleem en wordt meestal veroorzaakt door het bijten op je eigen tong. In de meeste gevallen gaat het over een vrij ongevaarlijke aandoening en lost het probleem zichzelf op. Soms kan een probleem aan de tong echter wel een indicatie zijn voor een ernstige medische aandoening zoals vitaminetekorten, mondkanker of HIV. Hierom is het aangeraden om altijd een arts te raadplegen wanneer je te maken krijgt met dit pijnlijke probleem.

Een gezonde tong

Onze tong wordt vaak voorgesteld als een spier, meer bepaald als de sterkste spier van ons lichaam In feite is het een groep van spieren die toelaat om ons voedsel te proeven, te kauwen en tenslotte door te slikken. Daarnaast speelt dit lichaamsdeel een belangrijke rol bij het vormen van woorden waardoor we in staat zijn om te praten.

Onze tong bevat een vochtig weefsel, ook wel slijmvlies genoemd. Daarnaast bestaat het bovenste oppervlak uit kleine knobbeltjes of papillen. Daartussen bevinden zich om en bij de negenduizend smaakpapillen.

Een gezonde tong is glad, vochtig, en heeft een roze kleur. Er zijn echter veel zaken die het uiterlijk of de functie hiervan kunnen beïnvloeden. Een verkleurde of pijnlijke tong kan betrekking hebben op de tong zelf of kan een indicatie zijn van een onderliggend medisch probleem.

Pijnlijke en zwerende tong

Wanneer je last hebt van een pijnlijke of zwerende tong is dit meestal te wijten aan een beet op je eigen tong of door het consumeren van te warm voedsel of te warme drank. Ook tandenknarsen of ontstoken smaakpapillen kunnen aan de basis liggen van een pijnlijke of zwerende tong. Door de ontsteking worden kleine hobbels gevormd langsheen de tong wat leidt tot pijn. Ook rokers zullen regelmatiger klagen over tal van mond en tong problemen

Een andere oorzaak van een pijnlijke of zwerende tong is stress wat zich zal uiten in de vorm van pijnlijke aften. Hoewel de exacte oorzaak van aften nog vrij onduidelijk is lijkt stress toch een grote bijdrage te leveren aan de ontwikkeling hiervan.

Het brandende mond syndroom is een vaak voorkomend symptoom tijdens de menopauze. Deze wordt gekenmerkt door een pijnlijk, branderig gevoel aan tong, tandvlees, lippen en andere delen van de mond. Soms kan een pijnlijke tong ook worden veroorzaakt door bloedarmoede of diabeter. Chronische pijn of knobbeltjes kunnen dan weer een indicatie zijn van mondkanker. Hierbij is vroege detectie de eerste stap naar een succesvolle behandeling.

Aardbeientong

Een aardbeientong of frambozentong is genoemd naar de rode kleur die de tong kan aannemen door toedoen van veschillende factoren. De meest voorkomende oorzaak hiervan is een vitaminetekort. Onze tong kan een rode kleur aannemen als het lichaam niet voldoende vitamine B (foliumzuur), vitamine B12 (cobalamine) of andere B vitamines kan opnemen. Deze voedingsstoffen zijn immers essentieel voor het lichaam en helpen bij de omzetting van koolhydraten in energie.

Ook het syndroom van Kawasaki, een zeldzame kinderziekte die invloed heeft op de bloedvaten en rode huid uitslag veroorzaakt kan aan de basis liggen voor een aardbeientong. Hoewel de symptomen vrij beangstigend kunnen zijn is deze aandoening perfect te behandelen met medicatie.

Witte tong

Witte aanslag of vlekken op je tong kunnen ontstaan door verschillende oorzaken gaande van een gistinfectie tot leukoplakie of door de mogelijke bijwerkingen van bepaalde medicatie.

Een gistinfectie of candidiasis is een schimmelinfectie op de tong die witte vlekken kan veroorzaken. Orale schimmels komen vooral voor bij baby’s en ouderen. Ook mensen die lijden aan diabetes, astma of longziekten hebben meer kans om dergelijke schimmels te ontwikkelen.

Leukoplakie is een aandoening aan de tong die vooral voorkomen bij rokers en welke wordt gekenmerkt door overmatige celgroei op de tong wat resulteert in witte vlekken. Hoewel leukoplakie in de meeste gevallen ongevaarlijk is kan het soms een voorloper zijn van mondkanker.

Gele tong

Wanneer de tong een gele kleur aanneemt kan dit een indicatie zijn van geelzucht, een aandoening die wordt veroorzaakt door problemen aan de lever of de galblaas. Meestal is deze gele tong echter van korte duur en heeft deze een vrij onschuldig karakter.

Het wijzigingen van de papillen op het tongoppervlak licht aan de basis voor deze gele kleur. Vergrootte klieren in combinatie met mondbacteriën produceren het gele pigment dat zichtbaar wordt op de tong. Daarom is een goede mondhygiëne essentieel en overigens de beste behandeling tegen een gele tong. Zonder behandeling kan een gele tong evolueren naar een zwarte haartong.

Zwarte haartong

Ondanks de nogal heftige verschijning is zwarte haartong een heel onschadelijke aandoening die vooral betrekking heeft op de papillen. Gedurende je hele leven groeien er papillen op je tong welke zullen afslijten tijdens de dagelijkse activiteiten van onze tong bijvoorbeeld door te spreken.

Sommige tongen hebben echter zodanig lange papillen dat deze niet zo gemakkelijk kunnen afslijten. Deze overwoekerde papillen gaan gemakkelijker bacteriën opnemen en geven de tong een harig uiterlijk.

Rookwaren, antibiotica en geneesmiddelen tegen kanker dragen ook bij tot de ontwikkeling van haartong. Een goede mondhygiëne lost dit probleem vrij snel op zonder gebruik te moeten maken van een medische behandeling.

Geografische tong

Wanneer er papillen ontbreken op de tong krijgt deze een gladder uiterlijk en roze vlekken. We spreken in dit geval van een geografische tong vanwege zijn landkaartachtige uitstraling. Wanneer enkele papillen zijn genezen zal het probleem zich verplaatsen naar een andere gedeelte van de tong waardoor deze landkaart ook altijd van vorm van veranderen.

Iemand met een geografische tong kan heel gevoelig reageren op bepaalde stoffen maar in feite is het een ongevaarlijke toestand die niet gerelateerd is aan kanker of een infectie.

De oorzaak van een geografische tong is nog vrij onduidelijk maar genetica speelt alleszins een rol in de ontwikkeling ervan. Deze aandoening kan gedurende maanden of zelfs jaren aanhouden maar uiteindelijke zal het probleem zichzelf oplossen.

Lees verder

• Oorzaken en behandeling van een gezwollen tong