Keloïd (littekenweefsel) verwijderen
Bij een verwonding ontstaat er soms littekenweefsel. Dit is vooral het geval wanneer het herstel snel gaat. Jonge mensen genezen sneller, maar hebben ook meer kans op littekens. keloïd is de vorming van abnormaal littekenweefsel. Een keloïd groeit ook uit binnen de grenzen van de verwonding. Hierdoor ontstaat er een harde, verheven zwelling die soms jeukt en pijn doet. Ook is deze lichtrood tot soms donkerbruin van kleur. Het komt vaak voor op de borstkas, de oorlel maar ook elders op het lichaam. Soms ontstaat het spontaan. Wanneer keloïd klachten geeft, kan dit verwijderd worden. Hiervoor zijn er verschillende behandelingen.
Wat is een keloïd?
Een keloïd is littekenweefsel. Maar het gaat hier niet zomaar om littekenweefsel, maar om abnormale groei van littekenweefsel. Bij verwondingen (brandwonden, snijwonden etc.) wordt de huid hersteld. De opperhuid wordt meestal mooi hersteld, maar dieper gelegen delen van de huid vormen vaak littekenweefsel. Dit bestaat uit bindweefsel. Bindweefsel moet de wond opvullen, maar kan soms littekens vormen wanneer de wond erg groot of diep was. Een keloïd is de vorming van abnormaal littekenweefsel en kan vanuit iedere verwonding ontstaan. Vaak gaat het om brand-of snijwonden, maar ook om een wond vanuit vaccinatie, piercing of acne / jeugdpuistjes)
Hoe ziet keloïd eruit?
Littekenweefsel ziet er vaak wat onregelmatig uit en kan een roze streep (of groter) geven. Veel littekenweefsel wordt met de jaren wat lichter van kleur. Bij keloïd is er sprake van een vlakke zwelling die lichtrood tot donkerbruin van kleur is. Het lijkt dan alsof zich iets onder de huid bevindt. De zwelling kan langwerpig, rond of onregelmatig van vorm zijn. Een keloïd voelt hard aan en is glanzend. Opmerkelijk is dat een keloïd zich vaak buiten de originele wond bevindt. Het begint wel binnen een litteken, maar breidt zich hierbuiten uit.
Oorzaken
Een keloïd ontstaat vaak binnen het litteken van een bestaande (oude) verwonding. Eigenlijk is er dan sprake van een te actieve
genezing van de wond. Het kan hier om een klein wondje gaan (acne of vaccinatie), maar ook om een grotere wond (brandwond of snijwond). Maar soms ontstaat een keloïd ook spontaan, Er is dan sprake van een ontsteking. Vaak zien we dit op het borstbeen of aan de oorlel. Hier vormen zich dan een of meerdere ronde keloïd littekens. Er zijn zelfs mensen die zulke grote keloïd littekens krijgen, dat zich deze als één plakkaat vormen. Mensen van het donkere rassen krijgen dit vaker. Ook bij jongere mensen ontstaat er vaker een keloïd Waarom de een het krijgt en de ander niet, is vaak onduidelijk.
Problemen die kunnen ontstaan
Een keloïd is ten eerste een cosmetisch probleem. Wanneer deze zichtbaar zijn voor de buitenwereld, schamen veel patiënten zich hier voor. Zo hebben sommigen een behoorlijke keloïd aan de oorlel, terwijl anderen meerdere op de borstkas hebben. Dit littekenweefsel ziet er niet mooi uit en men kan aangestaard worden. Daarnaast kan een keloïd jeuken. Hierdoor wordt er aan gekrabd, met soms beschadiging als gevolg. In een aantal gevallen ontstaat er zelfs pijn. Dit is echter niet bij iedereen het geval. Grotere keloïd littekens zullen over het algemeen meer klachten geven dan kleintjes.
Behandeling: verwijderen
Bij aanhoudende klachten of problemen is het mogelijk een keloïd te verwijderen. Wel moet duidelijk zijn dat het hier daadwerkelijk om een keloïd gaat. Bij twijfel zal de huidarts daarom nader onderzoek verrichten. Wanneer een keloïd wordt verwijderd, zal dit gebeuren door deze weg te snijden. Vervolgens wordt de wond dicht gemaakt door middel van hechtdraad. Het probleem hierbij is dat de kans heel groot is dat een keloïd terg komt en zelfs nog groter wordt. Om deze reden zijn artsen wat terughoudend tot het verwijderen van keloïd
Een andere behandeling is het gebruik van siliconen pleisters. Deze pleisters zorgen ervoor dat het littekenweefsel wordt afgesloten van zuurstof. Hierdoor zal de groei van keloïd geremd worden. Ook kan er gebruik worden gemaakt van corticosteroïden-injecties. Dit zijn injecties met het hormoon corticosteroïd, dat vaak ook wordt gebruikt bij ontstekingen. De klachten van pijn en jeuk verminderen hiermee, en de keloïd kan ook vlakker en zachter worden.
Tegendruk is ook een behandelmethode. Hierbij wordt er druk uitgeoefend op de keloïd Het littekenweefsel krijgt hiermee het signaal om niet verder te groeien. Dit helpt echter niet altijd. Het wordt vooral toegepast wanneer keloïd litteken cosmetische problemen geeft.
Patiënten die last hebben van groot keloïd littekenweefsel zijn soms gebaat bij een behandeling met stikstof. Deze behandeling kennen we vooral van het verwijderen van wratten, maar wordt ook toegepast bij ernstig littekenweefsel. Een stikstofbehandeling zorgt ervoor dat de cellen in het littekenweefsel erg koud worden (-195 graden Celsius). Hierdoor gaan de actieve cellen dood en wordt de groei van keloïd weefsel gestopt. Het is de bedoeling dat de stikstof in het keloïd gebracht wordt middels een naald. Dit is anders dan bij wratten: daarbij wordt de stikstof op de wrat aangebracht.
Een minder vaak voorkomende behandeling is radiotherapie of bestraling. Deze methode kennen we uiteraard van behandeling tegen kanker. Maar de behandeling kan ook juist kanker veroorzaken. Daarom moet er altijd voorzichtig omgegaan worden met deze behandeling. Radiotherapie wordt alleen toegepast bij zeer groot keloïd littekenweefsel, en alleen wanneer andere behandelmethoden niet werken. De voor-en nadelen moeten altijd tegen elkaar afgewogen worden. daarnaast wordt deze behandeling zelden bij kinderen toegepast, vanwege de nog onbekende risico's op latere leeftijd. Door straling worden de cellen beschadigd, waardoor deze afsterven. Bij keloïd wordt dit gedaan door middel va bestralingsvloeistof, die via een slangetje het keloïd inloopt. Dit noemen we ook wel brachy.