Waterpokken en zwemmen

Ruim 90 procent van alle kinderen onder de vijf jaar maakt een besmetting met waterpokken mee. Van alle volwassen is ruim 93 procent immuun voor waterpokken, doordat er levenslange immuniteit wordt opgebouwd bij besmetting. Het virus blijft echter wel altijd aanwezig in de cellen van het centraal zenuwstelsel, waardoor er later bijvoorbeeld gordelroos kan ontstaan. Kinderen met waterpokken zijn hangerig, hebben lichte koorts en vertonen vochtblaasjes. Veel ouders vragen zich af of een kind met waterpokken naar school of de opvang mag, maar ook of het kind mag gaan zwemmen. Is er kans op een huidinfectie? En hoe zit het met besmettelijkheid voor anderen kinderen?

Wat zijn waterpokken?

Waterpokken of varicella is een virusziekte. Het varicellen-zostervirus is hier verantwoordelijk voor. Dit is een herpesvirus. Er bestaan ongeveer 100 herpesvirussen, waarvan er 8 bij de mens voorkomen (voor zover bekend). Het varicella-zostervirus of VZV veroorzaakt niet alleen waterpokken bij kinderen, maar ook gordelroos bij volwassenen. Daarnaast kan het virus ook zenuwpijn veroorzaken, vooral bij volwassenen.

Symptomen

De incubatietijd bedraagt 2 tot 3 weken. Dit betekent dat de ziekte ongeveer 2 tot 3 weken na besmetting echt symptomen gaat vertonen. Er ontstaat keelpijn, lichte koorts en hangerigheid. Vaak wordt er in dit stadium aan een griep gedacht. Na enkele dagen ontstaan er vochtblaasjes. Deze met vocht gevulde blaasjes bevinden zich op de romp, de ledematen, op de hoofdhuid en in de mond. Er zullen gedurende een periode telkens nieuwe blaasjes ontstaan. Hierdoor verloopt de ziekte onregelmatig, doordat elk blaasje zich weer in een ander stadium bevindt.

De vochtblaasjes springen na een bepaalde periode open en drogen dan in tot korstjes. Deze korstjes vallen van de huid af. Soms ontstaan er oppervlakkige littekens, die levenslang aanwezig kunnen blijven. Vaak worden deze littekens wel vager, waardoor ze nauwelijks nog opvallen. De ziekte is voorbij wanneer alle korstjes van de huid zijn gevallen.

Zelden ontstaan er complicaties als hersenvliesontsteking, middenoorontsteking of longontsteking. Vooral ouderen en baby's hebben hier meer kans op. Zwangere vrouwen moeten ook voorzichtig zijn met de waterpokken.

Mag je zwemmen met waterpokken?

Veel ouders vragen zich af of een kind met waterpokken mag gaan zwemmen. Allereerst over de besmettelijkheid van waterpokken. Een besmet kind kan anderen besmetten vanaf drie dagen vóór het uitbreken van de eerste waterpokken tot zeven dagen na het ontstaan van de laatste ingedroogde waterpok. Hierdoor is de besmettingsperiode vrij lang. Besmetting vindt plaats via druppeltjes vocht die uitgeademd worden. Ook contact met vocht uit de waterpokken kan voor besmetting zorgen. Besmetting is vaak niet te voorkomen omdat een patiënt een ander al kan besmetten voordat deze zelf weet ziek te zijn.

Maar wanneer waterpokken eenmaal aanwezig zijn, is het duidelijk dat er een ander mee besmet kan worden. Deze besmettelijk duurt totdat alle waterpokken voorzien zijn van een korstje. Dan is de besmettelijkheid voorbij. Om die reden is het beter een kind met waterpokken niet te laten zwemmen: het zou andere kinderen maar ook volwassenen kunnen besmetten. Daarnaast zwemmen zwangere vrouwen ook vaak. Juist deze groep moet voorzichtig zijn met waterpokken, vanwege de kans op ernstige complicaties bij de ongeboren baby.

De kan dat besmetting via water verloopt is zeer klein. Direct contact maar vooral besmetting via de lucht komt in de meeste gevallen voor. Toch blijven we erbij dat een kind met waterpokken liever niet gaat zwemmen. De meeste zwembaden brengen ditzelfde advies uit.

Maakt het voor de waterpokken zelf wat uit?

Veel kinderen met waterpokken voelen zich niet zo lekker, vooral tijdens de eerste dagen dat de blaasjes uitbreken. Ze zijn hangerig en hebben lichte koorts. Dit is al een reden om het kind niet ter laten zwemmen: het zou toch de aandacht niet erbij hebben. Voor de waterpokken zelf is er ook een klein risico wanneer er gezwommen wordt. Wanneer de pokken zijn opengebroken bestaat de kans op een huidinfectie bij contact met zwemwater. Zwemwater bevat namelijk altijd wel bacteriën, die makkelijk binnen kunnen dringen bij opengesprongen blaasjes. Neem dit risico liever niet met het kind. Ook kan warm water de korstjes verweken of jeuk verergeren. Meldt een zwemles tijdig af. Sommige zwemscholen berekenen dan geen kosten, bij anderen betaal je het halve tarief. Inhalen van de misgelopen zwemlessen is bij de meeste zwemscholen wel mogelijk.

Mag het kind wel naar school?

Omdat waterpokken vaak mild verloopt is er geen reden om een kind niet naar school te sturen, mits het kind hier fit genoeg voor is. Het kind heeft immers al anderen besmet voordat er sprake wat van duidelijke symptomen. De school of het kinderdagverblijf moet wel op de buitenkant van de school vermelden dat er waterpokken heerst, om zwangere vrouwen te beschermen. Kinderen met waterpokken kunnen nog steeds anderen besmetten. Ondanks bovengenoemde feiten, kiezen veel scholen er toch voor dat kinderen met waterpokken beter thuis blijven. Het is beter om vooraf altijd te informeren bij de leiding of leerkracht. Deze kan vertellen wat het beleid van de school/ opvang is. Zodra alle waterpokken voorzien zijn van korstjes,kan het kind weer naar school.