Sporten met hypermobiliteit

Hypermobiliteit is een specifieke aanleg van de gewrichtsbanden- en kapsels, welke elastischer zijn dan gemiddeld genomen. Het kan een symptoom van een bindweefselaandoening als het hypermobiliteitssyndroom, syndroom van Ehlers Danlos- of Marfan zijn, maar dit hoeft niet. Wanneer je heel licht hypermobiel bent, hoef je daar geen klachten van te ondervinden. Toch kunnen er, vooral bij zwaardere lichamelijke inspanning als sport, wel degelijk problemen ontstaan. Het is dan ook verstandig om goed uit te zoeken welke sport prettig is en of je eventueel baat hebt bij (een) hulpmiddel(en).

Welke sport?

Over het algemeen

Het kan lastig zijn om als hypermobiel persoon een geschikte sport te vinden. Over het algemeen kan gezegd worden dat het beter is om de zogenaamde "contactsporten" als basketbal of rugby te vermijden: deze zijn sterk blessuregevoelig. Daarnaast is het belangrijk om bij jezelf na te gaan welke gewrichten bij jou het sterkst blessuregevoelig zijn: sporten waar je die gewrichten veel voor nodig hebt, kun je maar beter vermijden.

Danssport

Hypermobiliteit zorgt voor extra lenigheid, dus de kans is groot dat je goed bent in lenigheidssporten als klassiek ballet of turnen.
De snelle(re) neiging tot het overstrekken- of buigen van gewrichten maakt echter dat het de vraag is of je er verstandig aan doet om dit soort sporten te beoefenen. Zumba is een relatief veilige vorm van dansen, als je toch graag wilt bewegen op muziek. Streetdance en hiphop zijn prima te beoefenen als je niet of in hele lichte mate last hebt van blessures, breakdance is wat minder geschikt.

Hardlopen

Wanneer je rent, oefen je een sterke druk uit op je knieën en enkels. Zeker als de ondergrond niet vlak is, wordt de kans op blessures erg groot: je banden zijn immers flexibeler, waardoor ze een eventuele "klap" minder goed zullen opvangen. Hardlopen is dus niet echt een aanbeveling.

Zwemmen

Doordat men in het water veel minder weerstand ervaart, is de vrijheid van beweging daar veel groter. Wanneer je echter last hebt van een ernstiger vorm van hypermobiliteit, kan dit ook tot overbuigen- of strekken van de gewrichten leiden. Je moet dus zelf uitvinden in welke mate je deze vorm van sport (on)prettig vindt.

Denksport

Wanneer je toch te veel last ondervindt van blessures tijdens het sporten, of simpelweg liever met je hoofd dan met je lijf bezig bent, kan denksport de ideale uitkomst zijn. Voorbeelden van denksport zijn dammen, schaken en bridgen.

Voor het sporten

Bandages

Om elastische gewrichten te ondersteunen, kan een goede bandage uitkomst bieden. Deze kunnen ook dienen om het herstel van blessures te bevorderen. Bandages zijn in hele simpele vorm al vanaf minder dan een euro bij Action verkrijgbaar, maar voor één met een warmte/koelte- element of een verstelbaar exemplaar moet je al gauw dertig tot vijftig euro uittrekken. Deze zijn te koop via bijvoorbeeld Bol.com of sportwinkels, waar ze een stuk goedkoper zijn dan in medische shops. Bandages worden meestal niet of nauwelijks vergoed door de (zorg)verzekering.

Schoeisel

Kies schoeisel uit dat past bij jouw lijf en de sport die je beoefent. Vraag advies bij de vereniging waar je gaat sporten, of in de winkel. Wanneer je steunzolen draagt, is het verstandig om een paar schoenen te kopen waar deze inpassen, want deze werken als het ware als "schokdempers" en verminderen op die manier de kans op blessures.

Afstemmen

Als je gaat sporten bij een vereniging, doe je er verstandig aan om je leraar te vertellen dat je last hebt van hypermobiliteit: hij zal je daardoor minder "pushen". Dit voorkomt dat je onder invloed van groepsdruk min of meer gedwongen wordt om bewegingen te maken die niet geschikt zijn voor jouw lichaam.

Tijdens het sporten

• Het belangrijkste is dat je je grenzen bewaakt: stop wanneer je dat nodig acht. Je mag tijdens het bewegen een lichte druk voelen, het mag heel licht pijn doen, maar niet meer dan dat. Het moment waarop het genoeg is kan alleen jijzelf bepalen.
• Probeer overstrekken- of buigen actief te vermijden. Wanneer je echt moeite moet doen om nog verder te buigen of strekken, ga je te ver.
• Bouw rustig af. Wanneer anderen een oefening doen waar jij jezelf ongeschikt voor acht, pas de oefening dan aan naar jouw mogelijkheden. Op deze manier blijf je in beweging, waardoor je verkramping door acuut stoppen voorkomt.

Na het sporten

Neem rust

Het is voor elke sporter, maar zeker voor iemand met hypermobiliteit, belangrijk om je spieren en gewrichten voldoende rust te geven. Sport dus niet te veel achter elkaar door. Als je bijvoorbeeld aan spieroefeningen doet, oefen dan om de dag: de andere dag gebruik je om je spieren te laten herstellen.

Toch geblesseerd?

Als je, ondanks je voorzichtigheid, toch geblesseerd bent geraakt, zijn er een aantal hulpmiddelen die het herstel van je lijf kunnen bevorderen.

• Warmtepleisters: deze helpen vooral tegen verkramping, pijn en blessures zonder zwellingen.
• Koelelementen: deze helpen vooral wanneer er sprake is van een behoorlijke zwelling.
• Sporttape: het kan bij hypermobiele gewrichten geen kwaad om deze bij pijn in te tapen. Dit zorgt ervoor dat de flexibiliteit van het gewricht wat afneemt, waardoor het (tijdelijk) niet overbelast wordt en makkelijker herstelt.
• Bandages: zoals al eerder genoemd, kunnen bandages ook uitkomst bieden bij blessures of pijn.