Hyperelastische huid: Ongewoon rekbare huid

Een hyperelastische huid verwijst naar een ongewoon rekbare huid, wat een symptoom kan zijn van verschillende aandoeningen. Collageen, een belangrijk eiwitbestanddeel van bindweefselvezels en (kraak)been, is verantwoordelijk voor de elasticiteit van de huid. Het bevindt zich in de meeste weefsels van het lichaam. Bij een overproductie of defect in de aanmaak van collageen kan hyperelasticiteit optreden. De aandoening vereist zorgvuldige aandacht om schade aan de huid, die vaak ook zeer gevoelig is, te voorkomen. Medische behandeling richt zich doorgaans op de onderliggende oorzaak van de hyperelasticiteit.

• Oorzaken van een hyperelastische huid
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Oorzaken van een hyperelastische huid

Ehlers-Danlos Syndroom

Het Ehlers-Danlos syndroom (EDS) is een erfelijke bindweefselziekte die gepaard gaat met een zeer uiteenlopend ziektebeeld. Symptomen omvatten onder andere hyperelasticiteit van de huid, fragiliteit van bloedvaten, gewrichtsdislocaties, oogafwijkingen, en meer. De aandoening is het gevolg van biochemische defecten in collageen, bloedplaatjes, en bepaalde plasmaproteïnen. Het meest opvallende symptoom van EDS is de extreem rekbare huid, maar ook de gewrichten zijn vaak buitengewoon buigzaam. Patiënten met EDS worden soms aangeduid als "rubbermannen" of "rubbervrouwen".

Andere aandoeningen

Er zijn ook andere aandoeningen en syndromen die kunnen leiden tot hyperelasticiteit van de huid:

• Een subcutaan T-cel lymfoom
• LEOPARD-syndroom (een erfelijke aandoening met kenmerken die de huid, ogen, longen, genitaliën, hart en groei beïnvloeden)
• Syndroom van Marfan
• Osteogenesis imperfecta (een aangeboren botaandoening gekenmerkt door broze botten, wat vaak resulteert in botbreuken)
• Pseudoxanthoma elasticum (een zeldzame genetische aandoening die leidt tot fragmentatie en verkalking van elastische vezels in bepaalde weefsels)
• Zongerelateerde veranderingen van de oudere huid door langdurige blootstelling aan schadelijke UV-stralen

Diagnose en onderzoeken

Wanneer een patiënt een abnormaal elastische huid of een extreem gevoelige huid heeft, voert de dermatoloog een grondige inspectie uit. De arts onderzoekt de huid en bevraagt de patiënt over andere mogelijke symptomen. Daarbij is het belangrijk te weten wanneer de huidelasticiteit voor het eerst optrad en of er sprake is van een geschiedenis van gemakkelijk beschadigde huid. Ook familiegeschiedenis is relevant, vooral als er gevallen van het Ehlers-Danlos syndroom zijn. De diagnose van hyperelastische huid wordt meestal gesteld op basis van de zichtbare symptomen. Bij aanwezigheid van andere symptomen worden aanvullende onderzoeken uitgevoerd om de onderliggende oorzaak te identificeren.

Behandeling

Zelfzorg
De patiënt dient de huid zoveel mogelijk te beschermen tegen beschadigingen, omdat deze gevoeliger is dan normaal. Het dragen van handschoenen bij het gebruik van gereedschap of tijdens het tuinieren is bijvoorbeeld sterk aanbevolen. Bij blootstelling aan de zon is het belangrijk om zonnebrandcrème te gebruiken om schade door zonlicht te voorkomen. Bovendien dient de patiënt voorzichtig om te gaan met scherpe voorwerpen om snijwonden, schaafwonden, of littekens te vermijden. Het gebruik van collageen bevattende huidverzorgingsproducten moet altijd in overleg met een arts plaatsvinden.

Professionele medische zorg

Er bestaat geen specifieke behandeling voor hyperelasticiteit van de huid zelf, maar de onderliggende aandoening kan vaak wel behandeld worden. Bij patiënten met het Ehlers-Danlos syndroom wordt vaak een combinatie van fysiotherapie, medicatie en soms chirurgie toegepast. In het geval van een subcutaan T-cel lymfoom kan de behandeling bestaan uit lokale (op de huid aangebrachte) steroïden, bestraling, en chemotherapie. Wanneer deze behandelingen effectief zijn, kan ook de hyperelasticiteit van de huid verminderen.

Prognose

De prognose voor patiënten met een hyperelastische huid varieert sterk en is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Bij genetische aandoeningen zoals Ehlers-Danlos syndroom is er geen genezing, maar kan het verloop wel gecontroleerd worden met de juiste behandeling en zorg. In gevallen van lymfoom kan de prognose beter zijn als de diagnose vroeg wordt gesteld en de behandeling effectief is.

Complicaties

Mogelijke complicaties van een hyperelastische huid zijn onder meer:

• Verhoogde kans op huidletsels, zoals snijwonden en kneuzingen
• Chronische pijn en vermoeidheid bij aandoeningen zoals Ehlers-Danlos syndroom
• Risico op ernstige gezondheidsproblemen zoals aneurysma’s bij betrokkenheid van bloedvaten (bijvoorbeeld bij het syndroom van Marfan)
• Sociale en psychologische impact door het ongewone uiterlijk van de huid

Preventie

Preventie van een hyperelastische huid is niet altijd mogelijk, vooral niet als deze veroorzaakt wordt door genetische factoren. Wel kunnen patiënten preventieve maatregelen nemen om verdere huidbeschadiging te voorkomen, zoals het vermijden van overmatige blootstelling aan de zon, het gebruik van beschermende kleding en het vermijden van activiteiten die de huid kunnen beschadigen. Regelmatige medische controles en genetisch advies kunnen nuttig zijn voor personen met een familiegeschiedenis van bindweefselziekten.