Kater: voorkomen en er vanaf komen

De kater komt (altijd) later. Een spreuk die we allemaal wel kennen. Na het drinken van (veel) alcohol kan een kater ontstaan. Overigens krijgt niet iedereen last van een kater. Dit hangt af van hoeveel alcohol je kan verdragen, leeftijd, geslacht, gewicht en gewenning spelen hierbij een rol. Tijdens het nuchter worden, oftewel de afbraak van alcohol door de lever, ontstaan symptomen die wijzen op een kater. Dit is geen fijn gevoel want het gaat gepaard met hoofdpijn, misselijkheid en een dorstgevoel. Een kater voorkomen is mogelijk, van een kater afkomen is het een kwestie van geduld.

Wat is een kater?

Een kater is een gevoel dat ontstaat na het drinken van grote hoeveelheden alcohol. Het komt voor tijdens het nuchter worden. Met alcohol wordt bedoeld: alcoholhoudende dranken of alcoholische drank. Dit ontstaat door het gisten van suikerhoudend vloeistof. Hierbij wordt glucose in ethanol (oftewel alcohol) omgezet. Gistachtige micro-organismen zijn hier verantwoordelijk voor.

Alcohol heeft verschillende effecten op het lichaam. Het werkt in op het centrale zenuwstelsel. Hierdoor ontstaat er een prettig maar ook een verdoofd gevoel. We worden losbandiger als gevolg van alcohol. Het is juist daarom dat alcohol soms in overmaat wordt gedronken. Alcohol wordt dan ook vaak geassocieerd met 'gezelligheid' en wordt vooral tijdens feestjes of het uitgaan gedronken. De later komt altijd later: dit zijn de nadelige en minder prettige effecten van alcohol.

Uitdroging

Alcohol werkt de-hydraterend. Dit wil zeggen dat het zorgt voor uitdroging. Maar hoe wordt dit veroorzaakt? Door de alcohol wordt de productie van vasopressine geremd. Dit is een hormoon en neurotransmitter dat in de hypothalamus (hersenen) wordt aangemaakt. Het werkt vaatvernauwend en speelt een belangrijke rol bij de resorptie (opname) van water in het lichaam. Wanneer vasopressine minder aanwezig is, wordt er meer urine uitgescheiden. Hierdoor droogt het lichaam uit. Dit geeft symptomen als hoofdpijn en een dorstgevoel oftewel een droge mond.

Misselijkheid

Naast hoofdpijn en een dorstgevoel ontstaan er ook vaak lachten als misselijkheid. Dit is soms als eerder aanwezig dan de andere symptomen. Het gevolg? Overgeven (braken). Misselijkheid ontstaat doordat de alcohol op het maagslijmvlies inwerkt. Bovendien wordt vanuit alcohol aceetaldehyde gevormd. Ook dit veroorzaakt misselijkheid en braken. Aceetaldehyde blijft nog lange tijd na het drinken van alcohol in het lichaam aanwezig.

Buikpijn

De aanwezigheid van buikpijn wordt voornamelijk veroorzaakt door de alcohol die inwerkt op het maagslijmvlies. Naast misselijkheid kan ook buikpijn aanwezig zijn.

Vermoeidheid

Iemand met een kater is moe. Hierdoor is de concentratie verminderd. Bovendien ontstaan er slaapproblemen ondanks de vermoeidheid. Enerzijds wordt vermoeidheid veroorzaakt doordat de lever bezig is met de afbraak van alcohol. Door diverse chemische processen kan de lever tijdelijk geen glucose leveren aan spieren. Dit geeft vermoeidheid in de spieren, maar ook in andere weefsels. Bovendien werkt alcohol direct op het centrale zenuwstelsel. Dit geeft klachten als slapeloosheid of het licht slapen.

Duizeligheid

Ook weer een symptoom dat veel voorkomt bij een kater. Dit wordt mede veroorzaakt door de inwerking op het centrale zenuwstelsel. Overigens moet gezegd worden dat de een hier meer last van kan hebben dan de ander. Dit geldt ook voor alle andere symptomen die bij een later horen. Leeftijd, gewicht, geslacht en gewenning zijn factoren die een rol spelen.

Kater voorkomen

De beste manier om een kater te voorkomen is om zuinig om te gaan met het gebruik van alcohol. Bovendien is het belangrijk om van zichzelf te weten wanneer alcohol teveel wordt. Voor de een geldt bij bij één glas, voor de ander pas bij vijf of tien glazen. Ook hier speelt gewenning, leeftijd, gewicht en geslacht een rol. Aangeschoten zijn is het voorstadium van dronken zijn. En wie eenmaal dronken is, krijgt vast en zeker te maken met een kater.

Het kan helpen om tijdens het drinken vette spijzen te eten. 'Een bodempje leggen', zo wordt dit ook wel genoemd. Het kan de verschijnselen van een kater verminderen.

Er vanaf komen

Een kater ontstaat door een teveel aan alcohol in het lichaam. Dit moet afgebroken worden door de lever. Dit heeft tijd nodig en kan niet versneld worden met een of ander middel. Wel helpt het om water te drinken bij een kater: hierdoor verdwijnt hoofdpijn en een dorstgevoel eerder. Er wordt wel eens gezegd dat het helpt om in de ochtend gelijk weer aan de alcohol te gaan. Een kater met een kater bestrijden. De symptomen van een kater kunnen weliswaar tijdelijk verdwijnen maar komen uiteindelijk altijd weer terug. Ooit zal er toch weer een nuchtere toestand bereikt moeten worden, en dat gaat nou eenmaal gepaard met een kater.

Koffie drinken werkt niet tegen een kater, wat er ook beweerd wordt. De meeste mensen drogen nog meer uit van cafeïne (koffie) en krijgen er vaak nog meer hoofdpijn van. Ook paracetamol is geen goed advies. Paracetamol in combinatie met alcohol kan beter vermeden worden. Kijk ook uit wanneer je andere medicijnen gebruikt. De meeste medicijnen gaan niet samen met alcohol. Hierdoor werken ze niet, worden ze versterkt of werken ze giftig voor onder andere de lever of de nieren. Lees altijd de bijsluiter wanneer je medicijnen gebruikt of vraag de arts of apotheek om advies.