Vleesboom in of aan de baarmoeder

Een vleesboom bevindt zich aan de buitenkant of de binnenkant van de baarmoeder. Het komt dus ook alleen bij vrouwen voor. Kinderen en vrouwen na de overgang ontwikkelen geen vleesbomen. Het hormoon oestrogeen speelt een belangrijke rol bij het ontstaan hiervan. Vleesbomen, ook wel myomen genoemd, komen bij 25 procent van alle westerse vrouwen voor. Donkere vrouwen hebben er twee keer zo vaak last van. Symptomen zijn niet altijd aanwezig, vooral niet wanneer ze erg klein zijn. Meer bloedverlies en menstruatiepijn zijn toch wel veelgehoorde klachten bij de grotere vleesbomen. Behandeling is niet altijd nodig, maar kan bestaan uit medicijnen of operatief ingrijpen.

Wat is een vleesboom?

Een vleesboom moet niet verward worden met wild vlees. Een fibroom oftewel wild vlees zien we vooral in de oksels, de hals, de liezen en het gezicht. De oorzaak is een te snelle celdeling. Bij een vleesboom spreken we van een spierweefselgezwel in of aan de baarmoeder of baarmoederholte. Deze is dus niet van buitenaf zichtbaar.

Bij wie komt het voor?

Vleesbomen ontstaan in de baarmoeder, het is dan ook logisch dat deze alleen bij vrouwen voorkomen. Daarnaast komt het alleen voor bij vrouwen die zich in de vruchtbare jaren bevinden. In de kinderjaren en na de overgang ontstaan er geen vleesbomen (meer). Gemiddeld komt het bij een kwart tot de helft van alle vrouwen voor. Van alle westerse vrouwen heeft gemiddeld 25 procent een vleesboom. Van alle negroïde vrouwen heeft gemiddeld 55 procent een vleesboom. Overigens wordt een vleesboom in veel gevallen niet eens opgemerkt, dus de cijfers kunnen wellicht hoger liggen.

Oorzaken

Vleesbomen groeien onder invloed van hormonen. Het hormoon oestrogeen en progesteron zijn hier verantwoordelijk voor. Vooral hoge concentraties oestrogeen zorgen er voor dat een vleesboom eerder en sneller groeit. Tijdens de zwangerschap kan een bestaande vleesboom ook sneller groeien. Vaak zien we dat deze na de bevalling weer kleiner wordt. De meeste vleesbomen komen voor bij vrouwen van boven de 30 jaar oud. Vrouwen die geen kinderen hebben gehad hebben een grotere kans op vleesbomen.

Zijn ze kwaadaardig?

Een vleesboom wordt ook wel een myoom of tumor genoemd. En dat is even schrikken, want de benaming tumor wordt vaak gebruikt bij kwaadaardig gezwellen. Toch hoeft een tumor niet altijd kwaadaardig te zijn. Een myoom is een goedaardig gezwel van spierweefsel. Een vleesboom zal in de meeste gevallen dus geen reden tot zorg zijn. Toch kan een vleesboom heel soms kwaadaardig worden. In slechts 1 op de 10.000 gevallen gebeurt dit. Gelukkig is die kans dus erg klein, maar wel iets om rekening mee te houden.

Symptomen en klachten

In veel gevallen voel je een vleesboom niet zitten. Vaak zijn ze slechts enkele millimeters groot. Maar soms kunnen ze ook erg groot worden, tot wel een paar kilo zwaar. Vleesbomen kunnen op verschillende plaatsen voorkomen. Zo kunnen ze zich in de spierwand van de baarmoeder bevinden. Of onder het slijmvlies in de baarmoederwand. Maar ook kunnen ze zich aan de buitenkant van de baarmoederwand bevinden, ook onder het slijmvlies. Soms legt de vleesboom als het ware los in de baarmoederholte en is alleen het steeltje nog verbonden met de buitenkant van de baarmoederwand.

In veel gevallen geven vleesbomen een zwaardere menstruatie. Dit merk je door heviger bloedverlies. Ook pijn tijdens de menstruatie kan aanwezig zijn of heviger dan normaal. Een vleesboom kan op verschillende delen drukken. Hierdoor kan er buikpijn ontstaan, lage rugpijn of pijn op de blaas. Soms treedt er bloedverlies tijdens de gemeenschap op. Een gesteelde vleesboom kan om zijn as gaan draaien waardoor de bloedtoevoer wordt afgekneld. Hierdoor ontstaat er een zeer hevige buikpijn.

Zwanger worden met een vleesboom is in de meeste gevallen normaal mogelijk. Soms kan een vleesboom een zwangerschap in de weg staan of ontstaat er sneller een miskraam. Tijdens de bevalling kan een vleesboom ervoor zorgen dat dit moeizamer gaat. Vrouwen met een (grote) vleesboom zullen daarom altijd (of bij voorkeur) in het ziekenhuid bevallen. Tijdens de zwangerschap kan de vleesboom onder invloed van hormonen groeien.

Behandeling

Vleesbomen die geen klachten geven hoeven ook niet verwijderd te worden. Behandeling is dan niet noodzakelijk. Om een vleesboom zichtbaar te ma\ken is een (inwendige) echo nodig. Ook kan er wat baarmoederslijmvlies worden weggehaald. Hierdoor zijn vleesbomen die zich onder het slijmvlies bevinden eerder te ontdekken. Ook kan er onderzoek gedaan worden met behulp van een laparoscopie.

Een eerste behandeling bestaat vaak uit medicijnen. Dit is bedoeld om menstruatieklachten te verminderen. Zo wordt het bloedverlies minder en zullen klachten van pijn ook minder worden. De medicijnen worden altijd één dag voor de verwachte menstruatie ingenomen of, indien te laat, op de eerste dag van de menstruatie zelf. Het gaat hier om simpele pijnstillers/ medicijnen als ibuprofen of diclofenac. Hierdoor kan het bloedverlies met ruim 30-35 procent worden teruggedrongen. Tevens kan ook de anticonceptiepil worden gebruikt. Hierdoor ontstaat er onttrekkingsbloedingen die minder zwaar zijn dan de echte menstruaties.

Verder zijn er nog medicijnen die eigenlijk de menopauze simuleren. De aanmaak van hormonen wordt met behulp van deze medicijnen tegen gegaan. Hierdoor wordt er geen baarmoederslijmvlies meer opgebouwd. Vleesbomen worden kleiner en het bloedverlies verdwijnt. Klachten die bij de overgang of de menopauze horen treden vaak op bij het gebruik van dit soort medicatie.

Vleesbomen kunnen ook verwijderd worden. Dit kan door ze uit te pellen of operatief in zijn geheel te verwijderen. Het nadeel hiervan is dat er verklevingen kunnen ontstaan. Vrouwen die nog zwanger willen worden kunnen hier problemen mee gaan krijgen.

Ook kan de bloedtoevoer naar de vleesboom worden afgesloten. Het gevolg is dat de vleesboom gaat krimpen. Het nadeel is dat deze afsluiting voor pijn kan zorgen. Deze pijn verdwijnt vanzelf weer na enige tijd. Vrouwen die nog zwanger willen worden kunnen deze behandeling beter niet ondergaan.

Als laatste redmiddel kan de gehele baarmoeder verwijderd worden. Dit gebeurt alleen wanneer er veel of grote vleesbomen aanwezig zijn en ze ernstige klachten geven. De eierstokken en eileiders zullen blijven zitten. Dit is belangrijk voor de aanmaak van de hormonen. Zo kan voorkomen worden dat er een vroegtijdige overgang/ menopauze optreedt.