Black-out: een stoornis in je geheugen

Een black-out hebben wilt zeggen dat je geheugen je letterlijk even in de steek laat. Dit kan voorvallen door te veel stress of wanneer je op stap bent geweest en je niets meer kan herinneren de volgende dag. Wanneer je moet presteren en je stress ervaart, kan dit leiden tot een black-out. Dit wordt verklaard door de wet van Yerskon-Dodson. Extraverte personen hebben minder snel een black-out dan introverte personen als ze stress hebben. In ernstigere gevallen kunnen er meerdere black-outs ontstaan in het geheugen door chronisch alcoholmisbruik.

Een black-out

Een black-out is een blokkade van het korte-of langetermijngeheugen en kan voorkomen wanneer iemand aan te veel stress en spanning onderhevig is, bijvoorbeeld tijdens het afleggen van het examen. Je kan maar niet op het antwoord komen ook al heb je de leerstof goed doorgenomen en toch was je in staat om deze tijdens het leerproces perfect neer te schrijven of te vertellen. Een black-out kan ook voorkomen wanneer je een nachtje op stap bent geweest en veel alcohol hebt gedronken.In dit geval spreken we over een black-out op korte termijn: je hebt letterlijk een gat in je geheugen en de volgende morgen kan je nauwelijks herinneren wat er gebeurd is. Als overmatig alcoholgebruik vaak plaatsvindt kan dit ook het lange termijn geheugen aantasten en is de kans op meerdere black-outs aanzienlijk.

Stress, presteren en black-out

Wet van Yerskon-Dodson

Deze wet toont aan dat er een verband is tussen stress en presteren. De manier hoe we stress ervaren staat in verband met de opwinding, ook wel 'arousel' genoemd die we daarbij ervaren. Angst en het besef dat we moeten presteren kan voor een aanzienlijke verhoging zorgen van deze opwinding. Ook het drinken van cafeïne gerelateerde dranken zoals koffie en cola kunnen een negatieve impact hebben. Zij hebben een negatieve invloed op het slapen en tot rust komen, wat voor een verhoogde spanning kan zorgen op het moment dat we moeten presteren en bijgevolg de kans op een black-out versterken.

Grafische weergave

Deze grafiek toont aan dat stress zowel een positieve als negatieve invloed kan hebben op het presteren. Wanneer er weinig stress is is het prestatieniveau laag, maar ook bij een te hoog stressniveau zal dit een negatieve invloed hebben en gaat de curve opnieuw naar beneden. De ideale stress/prestatie situatie wordt weergegeven door de top van de curve, waar een balans is gevonden tussen stress en presteren bij zowel een moeilijke als gemakkelijke taak.

Introverte en extraverte personen

Als je qua persoonlijkheid eerder introvert bent zal dit ook een invloed hebben op het neerzetten van een prestatie. Extraverte persoonlijkheden kunnen makkelijker stress het hoofd bieden en hebben minder kans op een black-out, dit volgens de psycholoog Hans Eysenck die zegt dat introverte personen sneller geactiveerd zijn in hersenfuncties dan extraverte personen en dus vatbaarder zijn voor een hapering erin. Stress zal volgens hem een mindere invloed hebben bij extraverte personen omdat zij makkelijker het hoofd kunnen bieden eraan dan introverte personen, die eerder 'tilt' zullen slaan, omwille van de actievere hersenactiviteit. Bij extraverte personen is er volgens hem door stress een extra stimulans die de hersenactiviteit niet zozeer ten nadele komt. Het kan er namelijk voor zorgen dat men extra alert wordt en een stressvolle prestatie het hoofd bieden als uitdaging wordt aanzien.

Black-out door overmatig alcoholgebruik

Wanneer het gaat over een black-out door overmatig alcoholgebruik, gaat het vooral over een aantasting van het kortetermijngeheugen, maar het kan ook op lange termijn voorkomen. Meestal spreekt men over een black-out wanneer iemand op stap is geweest en zich de volgende dag daar nauwelijks nog iets van kan herinneren, maar overmatig alcoholgebruik kan ook op lange termijn problemen in het geheugen veroorzaken. Regelmatige black-outs hebben kunnen een teken zijn van chronisch alcoholmisbruik. Dit is schadelijk voor de hersenen. Bij mensen die chronisch drinken ontstaat er vaak een vitamine B1-tekort, omdat voedingsstoffen vervangen worden door alcohol. Dit noemt men het syndroom van Korsakov.

Syndroom van Korsakov

• stoornissen in het korte-en langetermijngeheugen
• moeilijkheden met situaties te plaatsen in tijd en op welke plaats
• het hebben van een depressie
• het ervaren van angst- of paniekaanvallen
• moeilijkheden met het organiseren van dagdagelijkse activiteiten
• algemeen geen zin hebben in het dagdagelijkse leven