Cyclisch braken syndroom: symptomen en behandeling

Cyclisch braken syndroom is een ernstige aandoening waarbij patiënten langdurige en ernstige aanvallen van misselijkheid, kokhalzen en braken doormaken. Een gemiddelde aanval duurt circa 40 uur maar in extreme gevallen kan deze ook weken of zelfs maanden aanhouden. Cyclisch braken syndroom kan niet genezen worden maar er zijn wel medicijnen om de symptomen onder controle te houden en aanvallen te onderdrukken. Vaak gaat het om medicijnen die ook bij migraine gebruikt worden.

Cyclisch braken syndroom

• Wat is cyclisch braken syndroom?
• Het opkomen van een aanval
• Hoe wordt cyclisch braken syndroom gediagnosticeerd?
• Behandeling

Wat is cyclisch braken syndroom?

Cyclisch braken syndroom is een chronisch aandoening die wordt gekenmerkt door aanvallen van intense misselijkheid en overgeven, soms ook met buikpijn, hoofdpijn, migraine en overgevoeligheid voor licht, geluid of geuren tot gevolg. Vaak ontstaat het bij kinderen in de leeftijd 3 tot 7, maar er zijn ook gevallen bekend van mensen die er als volwassene pas voor het eerst last van kregen. De aandoening werd voor het eerst in de medische literatuur beschreven in 1882 door de arts Samuel Gee.

Mensen met het cyclisch braken syndroom moeten soms wel zes tot twaalf keer per uur kokhalzen en/of overgeven. Een aanval kan enkele uren aanhouden, maar in sommige gevallen duurt het ook weken of zelfs maanden. De gemiddelde duur van een aanval ligt rond de 40 uur. Tussen twee aanvallen in kan een patiënt zich relatief goed voelen, ware het niet dat er sprake kan zijn van vermoeidheid, spierpijn en klachten van de slokdarm als gevolg van het veelvuldige overgeven.

Het opkomen van een aanval

De aanvallen waarin het cyclisch braken syndroom opkomt kunnen voor de ene patiënt totaal onvoorspelbaar zijn, terwijl de ander een prodroom ervaart: een symptoom of reeks van ontwikkelingen die een episode aankondigt, bestaande uit bijvoorbeeld een toenemende gevoeligheid voor licht, geluid of geuren, het bleek wegtrekken of spierpijn. Het opkomen van de symptomen kan (maar hoeft niet) uitgelokt worden door stress, paniek, warmte, uitputting, wagenziekte, menstruatie of het gebruik van bepaalde voedingsmiddelen.

Hoe wordt cyclisch braken syndroom gediagnosticeerd?

Omdat cyclisch braken syndroom zich vooral laat vaststellen aan de hand van symptomen en niet door bloedwaarden of een genetische mutatie, is een lijst met criteria opgesteld die moet helpen bij het vaststellen van de aandoening. Een patiënt moet daarom voldoen aan de volgende criteria:

• Men heeft herhaalde cycli van intense en acute misselijkheid en overgeven doorgemaakt die uren, dagen of weken aanhielden;
• Er zijn reeds drie of meer episoden doorgemaakt;
• Deze episode werden afgewisseld door periodes waarin men klachtenvrij was of veel minder klachten had;
• Een metabolische-, gastro-intestinale-, biochemische- of zenuwaandoening is uitgesloten als oorzaak.

Cyclisch braken syndroom lijkt relatief vaker voor te komen in families waar ook veel migraine voorkomt.

Behandeling

Helaas is het met de huidige kennis over het cyclisch braken syndroom niet mogelijk de aandoening te genezen of de symptomen volledig uit te bannen. Wel zijn er medicijnen die gebruikt kunnen worden om aanvallen te behandelen en mogelijk te voorkomen. Voor wie reeds midden in een episode zit is het belangrijk om het zout aan te vullen door middel van een infuus. In hevige gevallen wordt soms zelfs voor sedatie gekozen. Opname in een ziekenhuis is dan ook noodzakelijk.

Wat helpt om een aanval af te weren verschilt erg per patiënt. Veel patiënten hebben dan ook reeds diverse medicijnen uitgeprobeerd voordat duidelijk is wat het beste werkt. Medicijnen die in aanmerking komen zijn onder andere ondansetron, granisetron, en dronabinol als ook de bij migraine gebruikte middelen amitryptiline en topirimate. Vaak wordt ook aangeraden te pogen stress tot een minimum te reduceren.