Cyclisch braken syndroom: Braken zonder oorzaak

Het cyclisch braken syndroom is een zeldzame aandoening waarbij mensen episodisch moeten braken. Misselijkheid en/of braken zijn de bekendste symptomen van deze ziekte die ontstaat omwille van onverklaarbare redenen. Wel zijn enkele risicofactoren bekend van deze slecht begrepen aandoening, die in het verleden werd bestempeld als ‘psychogeen braken’. Bij de aandoening is het belangrijk om eerst alle mogelijke andere gelijkende aandoeningen uit te sluiten. Daarna past de arts een symptomatische behandeling toe, waarbij hij medicatie en therapie inzet om de symptomen te onderdrukken.

• Oorzaken cyclisch braken syndroom
• Risicofactoren: Gebruik van cannabis
• Soorten
• Symptomen: Kokhalzen, braken en misselijkheid
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van aandoening
• Prognose

Oorzaken cyclisch braken syndroom

Een slechte communicatie tussen de hersenen en de maag veroorzaakt een abnormale mobiliteit en overgevoeligheid van de maag en buik. Hiervoor is geen oorzaak bekend.

Risicofactoren: Gebruik van cannabis

Duidelijke oorzaken voor de aandoening zijn er niet, maar de ziekte is geassocieerd met een jongere leeftijd, het mannelijk geslacht en het gebruik van cannabis (drugsmisbruik). Wanneer cannabis betrokken is bij het verschijnen van de symptomen, is sprake van ‘cannabinoïdhyperemesis’. Meestal ontstaat het braken kort na de maaltijd. Emotionele veranderingen en stress dragen wel bij aan de totstandkoming van de symptomen.

Soorten

Het cyclisch braken syndroom kent drie vormen.

• Cyclisch braken: Bij het cyclisch braken gaat een patiënt met tussenpozen braken. Het braken verschijnt acuut. Tussen de episodes heeft de patiënt geen klachten.
• Functioneel braken: Functioneel braken is een andere vorm van het cyclisch braken syndroom. Bij deze zeldzame vorm moeten patiënten erg vaak braken.
• Chronische idiopathische misselijkheid: Bij chronische idiopathische misselijkheid zijn patiënten meermaals per week plots misselijk.

Symptomen: Kokhalzen, braken en misselijkheid

Patiënten met het cyclisch braken syndroom moeten minimaal één dag per week kokhalzen, braken en/of ze zijn hierbij misselijk. Deze potentieel ernstige symptomen verschijnen acuut, maar zijn wel chronisch van aard, omdat patiënten na enkele dagen weer plots moeten braken zonder bekende oorzaak. Tussen het braken door, heeft de patiënt geen symptomen. De patiënten lijden niet aan een eetstoornis, een herkauwstoornis of een ernstige psychiatrische aandoening. Daarnaast wekken ze het braken zelf niet op, en is dit evenmin het gevolg van het gebruik van medicatie. Bovendien zijn afwijkingen in de darmen en het centrale zenuwstelsel niet aanwezig. Tot slot heeft de patiënt geen metabolische ziekte die het terugkerende braken verklaart.

Diagnose en onderzoeken

Een onderzoek is vaak niet nodig, maar de arts moet wel eerst alle mogelijke maagstoornissen en darmaandoeningen en de aanwezigheid van een hersentumor uitsluiten, omdat deze mogelijk ook gepaard gaan met episodisch braken. Hiervoor is een bloedonderzoek en beeldvormend onderzoek vaak noodzakelijk. Omdat de aandoening te wijten is aan een abnormale functie in plaats van een structurele of biochemische afwijking, leveren beeldvormende onderzoeken en laboratoriumtesten geen afwijkende resultaten op. Het cyclisch braken syndroom is geen psychiatrische stoornis, maar kan wel worden verergerd door stress.

Behandeling van aandoening

Voor de artsen vormt de behandeling van patiënten met het cyclisch braken syndroom soms een uitdaging omdat zij niet bekend zijn met de aandoening en deze niet altijd begrijpen. In de medische literatuur zijn anno oktober 2020 tevens weinig wetenschappelijke studies bekend rond deze ziekte. Niettemin is een begripvolle houding in combinatie met een behandelingsvoorstel belangrijk en ook nodig voor de patiënt. De arts schrijft medicijnen voor die helpen tegen de misselijkheid en het braken (anti-emetica). Voor een aantal patiënten helpen eveneens geneesmiddelen voor de behandeling van migraine (aanvallen van een aura en/of eenzijdige hoofdpijn). Daarnaast zijn antidepressiva voor veel patiënten nuttig, zeker wanneer ze deze medicijnen nemen in combinatie met gedragstherapie en psychotherapie. Af en toe is een andere voedingsstijl nodig. Een arts verwijst deze patiënt dan ook vaak door naar een voedingsdeskundige. Patiënten die cannabis gebruiken, zijn mogelijk voorts geholpen met warme baden in combinatie met het stoppen van het gebruik van cannabis. Wanneer het water te koud is, houden de klachten echter aan.

Prognose

Patiënten die cannabis gebruiken en lijden aan het cyclisch braken syndroom, ervaren een verbetering van de klachten van zodra ze gestopt zijn met het gebruik van cannabis. Start de patiënt na het afkicken opnieuw met cannabisgebruik, dan hervatten de symptomen eveneens. Een algemene prognose van de ziekte is niet gevonden in de geraadpleegde literatuurbronnen.

Lees verder

• Kokhalzen: Oorzaken en behandelingen van 'droog braken'
• Braken (overgeven): Oorzaken, behandeling en preventie
• Misselijkheid: Oorzaken en behandeling van misselijk gevoel