Zwanger en veranderingen in het gezichtsvermogen

Zwanger zijn is een bijzondere ervaring voor veel vrouwen. Naast de groeiende buik zijn er ook andere fysieke veranderingen die plaatsvinden. Hormonale schommelingen, veranderingen in de stofwisseling, vochtretentie en de bloedsomloop kunnen invloed hebben op het gezichtsvermogen. Meestal veroorzaken deze veranderingen onschuldige en tijdelijke symptomen. Echter, soms kunnen bepaalde symptomen, zoals hoge bloeddruk en pre-eclampsie, leiden tot ernstigere oogproblemen tijdens de zwangerschap. Dit vereist dan een snelle en goede medische opvolging. Zwangerschap kan ook bestaande oogaandoeningen beïnvloeden, zowel positief als negatief.

• Bloedarmoede
• Diabetes mellitus (suikerziekte)
• Glaucoom
• Hormonale veranderingen
• Pre-eclampsie
• Vochtretentie
• Wallen
• Zwangerschap-geïnduceerde hypertensie
• Arts raadplegen bij zwangerschap en veranderingen in gezichtsvermogen

Bloedarmoede

Bloedarmoede, in medische termen bekend als anemie, kan leiden tot wazig zien. Als een patiënte last heeft van wazig gezichtsvermogen, is het raadzaam om contact op te nemen met een (oog)arts voor advies en behandeling.

Diabetes mellitus (suikerziekte)

Diabetische retinopathie

Bij patiënten met diabetes mellitus is het belangrijk om voor en in de vroege stadia van de zwangerschap een oogarts te raadplegen. De oogarts zal de mogelijke schade aan de bloedvaten in het netvlies beoordelen. Diabetische retinopathie (netvliesaandoening door suikerziekte) verergert vaak tijdens de zwangerschap, waardoor regelmatige oogonderzoeken noodzakelijk zijn tijdens en na de zwangerschap. Het is ook essentieel om de bloedsuikerspiegel regelmatig te controleren.

Zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes treedt meestal op in de tweede helft van de zwangerschap, waarbij een verhoogd glucosegehalte in het bloed wordt vastgesteld. In ongeveer 95% van de gevallen normaliseert de bloedsuikerspiegel na de zwangerschap weer. Echter, vrouwen met zwangerschapsdiabetes (verhoogde bloedsuikerspiegel) hebben later in hun leven een verhoogd risico om diabetes type 2 te ontwikkelen.

Glaucoom

Glaucoom kan soms verbeteren tijdens de zwangerschap, wat kan betekenen dat de oogarts de medicatie moet aanpassen. Als een vrouw met glaucoom zwanger wil worden, is het aanbevolen om een oogarts te raadplegen. Deze kan een zo laag mogelijke dosis medicatie voorschrijven om de blootstelling van de baby aan medicijnen te minimaliseren.

Hormonale veranderingen

Tijdens de zwangerschap kunnen hormonale veranderingen leiden tot drogere en geïrriteerde ogen, zowel tijdens de zwangerschap als tijdens de borstvoeding. Dit kan ongemak veroorzaken voor de patiënte. Hormonale veranderingen, met name een daling van mannelijke hormonen (androgenen), zijn verantwoordelijk voor droge ogen tijdens de zwangerschap. Deze droge ogen, in combinatie met subtiele veranderingen in de vorm en dikte van de cornea, kunnen ervoor zorgen dat een patiënte moeite heeft met contactlenzen die eerder comfortabel waren. Kunsttranen kunnen een effectieve behandeling zijn, maar het is raadzaam om de oogarts te raadplegen. Sommige producten bevatten namelijk actieve ingrediënten of conserveermiddelen die mogelijk niet volledig veilig zijn voor de baby of de contactlenzen kunnen beschadigen. Voor wie contactlenzen gebruikt, is het verstandig deze niet continu te dragen en de contactlenshygiëne strikt na te leven. Als dit niet helpt, is het aan te raden om een bril te gebruiken tot de bevalling. Verder is het raadzaam om regelmatig pauzes te nemen bij computerwerkzaamheden en regelmatig te knipperen met de ogen.

Pre-eclampsie

Pre-eclampsie is een ernstige zwangerschapscomplicatie die wordt gekenmerkt door eiwit in de urine en hoge bloeddruk. Deze aandoening is nauw verwant aan zwangerschapshypertensie. Tijdens het derde trimester van de zwangerschap kan de bloeddruk aanzienlijk stijgen. Pre-eclampsie kan ook gepaard gaan met oedeem (zwelling) en nierproblemen. De diagnose wordt gesteld door middel van bloeddrukmetingen en een urineonderzoek, waarbij eiwit in de urine wordt aangetroffen (proteïnurie). Pre-eclampsie komt relatief vaak voor, in ongeveer 5 tot 8% van alle zwangerschappen, vooral bij een eerste zwangerschap. Onbehandelde pre-eclampsie kan leiden tot eclampsie, een levensbedreigende toestand voor zowel moeder als baby. Visusveranderingen door pre-eclampsie kunnen tijdelijke visuele verstoringen veroorzaken, zoals wazig zien, lichtgevoeligheid (fotofobie), aura's, flikkerende lichten, bloedingen in het oog en/of een netvliesloslating.

Vochtretentie

Vochtretentie, ook bekend als waterretentie, is een veelvoorkomende bijwerking van de zwangerschap die de dikte en vorm van de cornea kan veranderen. Corneaoedeem (hoornvlieszwelling) komt meestal voor in het derde trimester. Kleine veranderingen in de vorm kunnen leiden tot wazig of vervormd zicht (metamorfopsie) en een gevoelige, geïrriteerde cornea. Meestal zijn de veranderingen in het gezichtsvermogen tijdens de zwangerschap relatief klein. Veel vrouwen merken dat ze iets meer bijziend zijn dan voor de zwangerschap. Gelukkig verdwijnen deze veranderingen meestal na de zwangerschap of na het stoppen van borstvoeding. Het is normaal gesproken niet nodig om een nieuw brilrecept aan te schaffen. Indien een patiënte merkt dat haar gezichtsvermogen aanzienlijk is veranderd, moet dit gecontroleerd worden door een oogarts met een uitgebreid oogonderzoek. Dit kan aangeven of een nieuw brilrecept nodig is of dat er sprake is van een andere oogaandoening. Gedurende de zwangerschap is het niet aan te raden om een LASIK-oogoperatie te ondergaan of een nieuwe bril of contactlenzen aan te schaffen, omdat de vorm van het hoornvlies meestal binnen enkele maanden na de zwangerschap weer normaal is.

Wallen

Gezwollen oogleden zijn een veelvoorkomende bijwerking van de zwangerschap. Het is belangrijk om voldoende water te drinken en een adequate natriuminname te behouden. De arts of verloskundige moet op de hoogte worden gebracht van ongebruikelijke of ernstige zwelling of wallen rond de ogen, aangezien dit een teken kan zijn van pre-eclampsie.

Zwangerschap-geïnduceerde hypertensie

Hypertensie veroorzaakt door zwangerschap is een van de meest voorkomende complicaties van zwangerschap en komt voor in ongeveer 5% van alle zwangerschappen. Zwangerschapshypertensie komt vaker voor bij oudere en zwaarlijvige vrouwen, evenals bij vrouwen die al een hoge bloeddruk hadden vóór de zwangerschap. Deze aandoening kan leiden tot wazig zien en/of het zien van vlekken voor de ogen.

Arts raadplegen bij zwangerschap en veranderingen in gezichtsvermogen

In bepaalde gevallen moet een patiënte onmiddellijk contact opnemen met de oogarts of verloskundige bij symptomen zoals dubbel zicht (diplopie), fotofobie (gevoeligheid voor licht), het zien van vlekken of lichtflitsen (fotopsie), pijnlijke of rode ogen, tijdelijk verlies van gezichtsvermogen (tijdelijk verlies van het gezichtsvermogen), en wazig zicht. Zwelling of wallen rond de ogen kunnen wijzen op pre-eclampsie, en het is daarom belangrijk dit ook te melden aan de arts.