Oogproblemen bij artritis (gewrichtsontsteking)
Artritis, of gewrichtsontsteking, kan verschillende vormen aannemen en kan in sommige gevallen ook de ogen aantasten. De meest voorkomende vormen van artritis zijn osteoartritis (artrose) en reumatoïde artritis. Osteoartritis is het gevolg van langdurige slijtage van de gewrichten, wat kan leiden tot bot op bot wrijving. Reumatoïde artritis daarentegen is een auto-immuunaandoening waarbij het immuunsysteem de eigen gewrichten aanvalt, wat leidt tot ontsteking en schade aan het gewrichtsweefsel. Andere vormen van artritis, zoals reactieve artritis, jicht, psoriatische artritis, de ziekte van Sjögren, de ziekte van Behçet en de ziekte van Bechterew, kunnen ook leiden tot oogproblemen. Deze ontstekingsaandoeningen kunnen schade aan het oogwit (sclera) en/of het hoornvlies (cornea) veroorzaken, wat leidt tot verschillende oogklachten.
Oogproblemen bij artritis: oorzaken en mechanismen
Artritis is een aandoening die niet alleen de gewrichten aantast, maar ook andere organen en weefsels, waaronder de ogen. De ontsteking die gepaard gaat met artritis kan leiden tot verschillende oogproblemen. De mate en aard van de oogbetrokkenheid varieert afhankelijk van het type artritis en de ernst van de ziekte.
Bij auto-immuun gerelateerde vormen van artritis, zoals reumatoïde artritis en de ziekte van Sjögren, valt het immuunsysteem de eigen weefsels aan, inclusief die in de ogen. Dit kan leiden tot ontsteking en beschadiging van verschillende oogstructuren, zoals de cornea, het hoornvlies, en de sclera (oogwit). Het gevolg hiervan is vaak een verminderde functie van de ogen, wat kan leiden tot een verslechtering van het gezichtsvermogen.
Ontstekingsreacties in de ogen bij artritis
Artritis veroorzaakt ontstekingen die zich kunnen uitbreiden naar de ogen, waarbij de ontsteking van de oogstructuren als gevolg van de artritis kan leiden tot aandoeningen zoals uveïtis, scleritis, en episcleritis. Deze ontstekingsreacties kunnen symptomen veroorzaken zoals pijn, roodheid, gevoeligheid voor licht en verlies van gezichtsvermogen.
Conjunctivitis
Conjunctivitis, of ontsteking van het oogbindvlies, is een veelvoorkomende oogklacht bij patiënten met reactieve artritis. Ongeveer 50% van de patiënten met deze aandoening ervaart conjunctivitis. De symptomen omvatten rode, pijnlijke en
geïrriteerde ogen, evenals
wazig gezichtsvermogen. Conjunctivitis kan optreden in het vroege stadium van reactieve artritis en kan fluctuerend aanwezig zijn. Hoewel de aandoening goed te behandelen is, kan deze regelmatig terugkeren.

Een wazig gezichtsvermogen is typisch bij conjunctivitis /
Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)Droge ogen
Droge ogen, medisch bekend als
keratitis sicca, komen vaak voor bij patiënten met
reumatoïde artritis,
sclerodermie, en het
syndroom van Sjögren. Vrouwen worden negen keer vaker getroffen dan mannen. Droge ogen kunnen ontstaan door medicijngebruik, schade aan de traanklieren of andere factoren die de traanfilm beschadigen. De traanfilm is cruciaal voor het smeren van het oog en bescherming tegen vreemde stoffen. Symptomen van droge ogen omvatten een zanderig gevoel in het oog (
zanderig gevoel), wazig zicht,
ooginfecties en
hoornvlieslittekens. Behandeling bestaat uit het gebruik van kunsttranen,
oogdruppels, en
immunosuppressiva, evenals het gebruik van een
luchtbevochtiger in de slaapkamer. Indien medicatie de oorzaak is, kan de arts alternatieve geneesmiddelen overwegen.
Glaucoom
Glaucoom wordt gekenmerkt door een verhoogde oogboldruk, veroorzaakt door verhoogde druk van het kamerwater. Deze aandoening kan leiden tot schade aan de oogzenuw en verlies van gezichtsvermogen. Symptomen zijn onder andere
oogpijn, wazig zicht, het zien van witte vlekken en
regenboogkleurige halo's rond lichten. In een vroeg stadium zijn er vaak geen symptomen. Glaucoom komt vaak voor bij patiënten met
de ziekte van Bechterew, psoriatische artritis en andere vormen van
inflammatoire artritis. Het gebruik van
corticosteroïden kan ook bijdragen aan de ontwikkeling van glaucoom. Regelmatig oogonderzoek is cruciaal voor vroege detectie en behandeling. Behandeling kan bestaan uit
laserbehandeling,
trabeculectomie, of
Baerveld-drainage-implant. Het gebruik van corticosteroïden moet worden geminimaliseerd om de ontwikkeling van glaucoom te beperken.

Een regelmatig oogonderzoek is belangrijk bij glaucoom /
Bron: Jeff Dahl, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Retinale vasculaire occlusie
Retinale vasculaire occlusie verwijst naar de verstopping van de bloedvaten in het netvlies, vaak veroorzaakt door verharding van de slagaders bij oudere patiënten. Dit kan leiden tot plotseling of geleidelijk verlies van gezichtsvermogen. Deze aandoening komt vaker voor bij patiënten met lupus, sclerodermie,
de ziekte van Behçet,
sarcoïdose,
polyarteritis nodosa en primaire angiitis van het centrale zenuwstelsel. Laserchirurgie kan effectief zijn bij een verstopping van een ader, maar is minder succesvol bij slagaderverstoppingen.
Scleritis
Scleritis is een ontsteking van de sclera, het witte deel van het oog. Deze aandoening kan worden veroorzaakt door artritisaandoeningen zoals
reumatoïde artritis,
recidiverende polychondritis, en
granulomatose met polyangiitis. Symptomen zijn onder andere ernstige pijn, gevoeligheid voor licht (
fotofobie), en verminderd gezichtsvermogen. Behandeling omvat het gebruik van corticosteroïde oogdruppels en mogelijk injecties als de aandoening diep in het oog zit. Het is belangrijk om de onderliggende artritis goed te behandelen om scleritis effectief aan te pakken.
Staar
Staar, of cataract, is een vertroebeling van de ooglens. Hoewel staar meestal ouderen treft, kan het ook voorkomen bij jongere patiënten met artritis. Ontstekingsaandoeningen zoals reumatoïde artritis, de ziekte van Bechterew, en
psoriatische artritis kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van staar. Het gebruik van corticosteroïden verhoogt ook het risico. Symptomen zijn een bewolkt of wazig zicht,
nachtblindheid, en verkleuring van gezichten.
Cataractoperatie met vervanging van de troebele lens door een kunstlens is de gebruikelijke behandeling.
Uveïtis
Uveïtis is een ontsteking van de uvea, de middelste laag van het oog. Deze aandoening komt vaak voor bij patiënten met
juveniele idiopathische artritis, de ziekte van Bechterew, psoriatische artritis, reactieve artritis, en de ziekte van Behçet. Uveïtis kan soms al beginnen voordat de artritis symptomen vertoont, maar kan ook gelijktijdig optreden of jaren later. Symptomen omvatten pijn, roodheid, wazig zicht, en overgevoeligheid voor licht. Behandeling bestaat uit corticosteroïde oogdruppels en soms injecties, en antibiotica als een bacteriële infectie de oorzaak is.
Diagnose van oogproblemen bij artritis
Vroege herkenning van oogproblemen bij patiënten met artritis is van cruciaal belang voor het voorkomen van verdere schade. Oogproblemen kunnen subtiel beginnen, dus regelmatige oogonderzoeken zijn essentieel voor het monitoren van de gezondheid van de ogen.
Oogonderzoeken voor artritis-patiënten
Patiënten met artritis moeten regelmatig oogonderzoeken ondergaan, vooral als zij auto-immuunziekten hebben, aangezien ze een hoger risico op oogontstekingen hebben. De oogarts kan verschillende tests uitvoeren, zoals fundoscopie, oogdrukmetingen en OCT (optische coherentie tomografie), om oogproblemen te detecteren en de voortgang van ontstekingen te volgen.
Diagnostische tests voor droge ogen en uveïtis
Bij patiënten die tekenen van droge ogen vertonen, kan de oogarts tests uitvoeren zoals de Schirmer-test, waarbij de traanproductie wordt gemeten. Bij verdenking op uveïtis wordt vaak een bloedonderzoek en een gedetailleerd oogonderzoek uitgevoerd om de ontsteking te lokaliseren en de behandeling te bepalen.
Beeldvorming bij ernstige oogcomplicaties
Bij ernstige gevallen van scleritis of uveïtis kan de oogarts beeldvormende technieken zoals OCT of fluoresceïne angiografie gebruiken om gedetailleerde beelden van het oog te verkrijgen. Deze technieken helpen bij het identificeren van schade aan de oogstructuren en het volgen van de progressie van de ziekte.
Behandeling van oogproblemen bij artritis
De behandeling van oogproblemen bij artritis is gericht op het verminderen van ontsteking, pijn en het voorkomen van verdere schade aan het oog. De behandelingsaanpak varieert afhankelijk van het type oogprobleem en de ernst van de artritis.
Medicamenteuze behandeling
Voor ontstekingen zoals uveïtis en scleritis worden vaak ontstekingsremmende medicijnen zoals corticosteroïden voorgeschreven, die zowel topisch als systemisch kunnen worden toegediend. Immuunsuppressiva, zoals methotrexaat, kunnen ook worden gebruikt om het immuunsysteem te onderdrukken en verdere schade te voorkomen.
Behandeling van droge ogen
Droge ogen als gevolg van Sjögren’s syndroom kunnen worden behandeld met kunstmatige tranen of andere oogdruppels die de tranen vervangen en het ongemak verminderen. In ernstigere gevallen kan een oogarts ook medicijnen voorschrijven die de traanproductie stimuleren, zoals cyclosporine A. In sommige gevallen wordt ook een chirurgische ingreep overwogen om de afvoer van tranen te blokkeren en zo de oogvochtigheid te verbeteren.
Praktische tips voor het omgaan met oogproblemen bij artritis
Artritis is een ontstekingsaandoening die je gewrichten aantast, maar het kan ook invloed hebben op andere delen van je lichaam, waaronder je ogen. Oogproblemen komen vaak voor bij mensen met verschillende vormen van artritis, zoals reumatoïde artritis. Het is belangrijk om oogproblemen vroegtijdig te herkennen, zodat ze effectief behandeld kunnen worden en verdere complicaties voorkomen kunnen worden.
Wees alert op symptomen van oogproblemen
Oogproblemen bij artritis kunnen zich op verschillende manieren uiten, zoals droge ogen, roodheid, pijn of wazig zicht. Als je artritis hebt, is het belangrijk om je bewust te zijn van deze symptomen en ze tijdig aan je arts te melden. Droge ogen zijn een veelvoorkomend probleem bij mensen met
spieren aandoeningen, zoals artritis. Dit kan leiden tot irritatie en ongemak. Soms kan ontsteking van de ogen (uveïtis) optreden, wat kan resulteren in pijn en gevoeligheid voor licht. Als je deze symptomen ervaart, raadpleeg dan direct je arts of oogspecialist.
Bescherm je ogen tegen irritatie
Als je last hebt van droge ogen of andere oogproblemen door artritis, zijn er verschillende manieren om je ogen te beschermen en de irritatie te verminderen. Gebruik kunsttranen of oogdruppels die je helpen om je ogen gehydrateerd te houden. Ook het dragen van een zonnebril bij fel licht kan helpen om je ogen te beschermen tegen de droogte en irritatie die vaak samengaan met artritis. Het is ook goed om te zorgen voor een optimale luchtvochtigheid in je omgeving en regelmatig je omgeving te ventileren om droge lucht te vermijden.
Overleg met je arts over behandelingsopties
Als je oogproblemen hebt die verband houden met artritis, is het belangrijk om dit te bespreken met je arts. Er kunnen specifieke behandelingsopties zijn die je kunnen helpen. In sommige gevallen kan het nodig zijn om medicijnen voor ontstekingen te gebruiken, zoals corticosteroïden of andere ontstekingsremmende middelen, om zowel je gewrichten als je ogen te behandelen. Je arts kan je ook doorverwijzen naar een oogspecialist om de juiste zorg te krijgen voor je ogen en om ernstigere complicaties te voorkomen.
Misvattingen rond oogproblemen bij artritis
Oogproblemen kunnen vaak optreden bij mensen met artritis, gezien de invloed van de ziekte op gewrichten en ontstekingsprocessen in het lichaam. Er bestaan echter verschillende misvattingen over de aard van deze oogproblemen, de oorzaken en behandelingen.
Oogproblemen bij artritis komen alleen voor bij de ernstige vormen van artritis
Oogproblemen kunnen zich al in de vroege stadia van artritis voordoen, zelfs bij mensen die nog geen ernstige gewrichtspijn ervaren. Artritis kan ontstekingen veroorzaken die invloed hebben op verschillende delen van het oog, zoals het hoornvlies of de ogen zelf. Het is belangrijk om oogproblemen tijdig te herkennen en te behandelen.
Alle oogproblemen bij artritis zijn te wijten aan de ziekte zelf
Hoewel artritis inderdaad kan leiden tot oogproblemen, zoals droge ogen of uveïtis, kunnen andere factoren ook bijdragen aan het ontstaan van oogproblemen.
Allergieën, infecties en bijwerkingen van geneesmiddelen die voor artritis worden gebruikt, kunnen ook een rol spelen in het veroorzaken van oogklachten.
Oogproblemen bij artritis zijn altijd pijnlijk
Oogproblemen bij artritis hoeven niet altijd pijnlijk te zijn. Veel voorkomende symptomen zoals droge ogen of wazig zien kunnen zich zonder pijn voordoen, maar kunnen wel leiden tot ongemak. Het is belangrijk om regelmatig oogonderzoeken te ondergaan om vroegtijdige tekenen van schade aan het oog op te merken.
Oogonderzoeken kunnen hierbij helpen.
Oogproblemen bij artritis kunnen alleen worden behandeld met oogdruppels
Hoewel oogdruppels een veelvoorkomende behandeling zijn voor oogproblemen zoals droge ogen, kunnen er andere behandelingsopties nodig zijn, afhankelijk van de onderliggende oorzaak van de oogproblemen.
Geneesmiddelen, ontstekingsremmers of zelfs veranderingen in de behandeling van artritis zelf kunnen ook nodig zijn om de ooggezondheid te verbeteren.
Oogproblemen bij artritis hebben altijd invloed op het gezichtsvermogen
Niet alle oogproblemen bij artritis leiden tot verlies van gezichtsvermogen. Veel aandoeningen, zoals droge ogen of lichtgevoeligheid, kunnen de ooggezondheid beïnvloeden zonder permanente schade aan het gezichtsvermogen te veroorzaken. Vroege behandeling kan helpen om ernstigere gevolgen te voorkomen.
Oogproblemen bij artritis kunnen niet worden voorkomen
Hoewel het risico op oogproblemen bij artritis toeneemt, kunnen preventieve maatregelen helpen om de kans op oogcomplicaties te verminderen. Regelmatige oogonderzoeken, het beheer van ontstekingen en het vermijden van factoren zoals
alcohol of roken kunnen bijdragen aan een betere ooggezondheid. Het handhaven van een
evenwichtig voedingspatroon kan ook nuttig zijn voor de algehele gezondheid, inclusief de ogen.
Alleen oogbehandelingen kunnen oogproblemen bij artritis oplossen
Oogproblemen bij artritis vereisen vaak een holistische benadering van behandeling. Naast lokale oogbehandelingen, zoals druppels of zalf, kunnen systemische behandelingen voor artritis, zoals
beeldvormende onderzoeken of medicijnen, nodig zijn om ontstekingen onder controle te houden en de ooggezondheid te verbeteren.
Lees verder