Artritis: Hulpmiddelen en aanpassingen in en rond het huis

Bij artritis zijn één of meer gewrichten ontstoken. Een gewricht is het gebied waar twee botten elkaar tegengekomen. Hierdoor breekt kraakbeen af waardoor de botten tegen elkaar wrijven met zwelling, ontsteking, pijn en stijfheid (vooral 's morgens) als gevolg. Artrose is één van de meer dan honderd soorten van artritis. Meestal zijn de symptomen chronisch en verergert de pijn. Hierdoor zijn de dagelijkse activiteiten bemoeilijkt. Door enkele aanpassingen in en rond het huis en het gebruik van enkele hulpmiddelen vermindert de belasting en stijfheid van bijvoorbeeld de knie of heup, en verlicht eveneens de pijn. Hierdoor verhoogt de kwaliteit van leven van de patiënt.

• Aanpassingen in en rond het huis
• Hulpmiddelen in en rond de thuisomgeving
• Tips voor de patiënt met artritis
• Professionele paramedische hulp

Aanpassingen in en rond het huis

Patiënten met artritis (gewrichtsontsteking) of artrose (reumatische aandoening van gewrichtskraakbeen met gewrichtspijn, gewrichtsstijfheid, gewrichtsgeluiden en hardheid) kunnen baat hebben bij een aantal praktische aanpassingen thuis:

• Huisindeling: Zorg voor een functionele huisindeling waarbij alle benodigde objecten gemakkelijk bereikbaar zijn, zonder op de tenen te moeten staan of te bukken. Bewaar alles wat vaak gebruikt wordt op dezelfde verdieping om overbodig traplopen te vermijden.
• Badkamer: Het installeren van een badkamer op dezelfde verdieping waar de patiënt zich dagelijks bevindt, kan handig zijn. Indien mogelijk, plaats het bed ook op de begane grond.
• Kleding en voedsel: Bewaar kleding en voedsel op planken en in laden die zich tussen de taille en schouderhoogte bevinden om bukken of reiken te minimaliseren.
• Steunbeugels: Overweeg het laten plaatsen van wandbeugels (stangen) bij het toilet, de douche of het bad om opstaan uit zittende of liggende posities te vergemakkelijken.

Hulpmiddelen in en rond de thuisomgeving

Voor patiënten met artritis kunnen de volgende hulpmiddelen de levenskwaliteit verbeteren:

• Wandelstok: Een wandelstok kan helpen bij het verlichten van pijn en stijfheid. Het is belangrijk om correct gebruik te leren via een fysiotherapeut.
• Mobiliteitshulpmiddelen: Scootmobielen en rolstoelen zijn opties voor verbeterde mobiliteit.
• Medische hulpmiddelen: Via internet, apotheken, hulpmiddelenleveranciers of winkels zijn tal van hulpmiddelen beschikbaar, zoals automatische lichtschakelaars, blikopeners, douchesponsen met lange steel, douchestoelen, grijparmen, krukken, schoenlepels, sokhulpjes, speciale kussens en verhoogde toiletzittingen.
• Speciale handschoenen: Voor patiënten met artritis aan de handen zijn er speciale handschoenen die pijn verlichten bij activiteiten zoals tuinieren en computerwerk.
• Andere gadgets: Aantrekhulp voor bh's, antisliponderzetters, appelschillers, autogordelhulp, speciaal broodmes, nagelknippers, autostarters, knoophaken, sleuteldraaiers, flesopeners, blikopeners, tube-uitknijpers, speciaal bestek en wringers met emmers zijn nuttige toevoegingen.

Tips voor de patiënt met artritis

Hier zijn enkele aanvullende tips voor patiënten met artritis:

• Handig heuptasje: Gebruik een klein heuptasje voor essentiële voorwerpen zoals mobiele telefoon, portemonnee en sleutels.
• Hulp in het huishouden: Vraag om hulp voor taken zoals het wegdoen van vuilnis, tuinieren en andere huishoudelijke klussen.
• Gezinshulp: Overweeg hulp van familie voor boodschappen, maaltijdbereiding, strijken en andere dagelijkse taken.

Professionele paramedische hulp

Het is belangrijk om professioneel advies en hulp te krijgen:

• Ergotherapie: Een ergotherapeut kan helpen met het aanpassen van de huisomgeving en het leren omgaan met hulpmiddelen.
• Arbo-deskundige: Werkende patiënten met artritis kunnen advies krijgen van een Arbo-deskundige over werkgerelateerde aanpassingen.
• Fysiotherapie: Een fysiotherapeut kan ondersteuning bieden bij het gebruik van mobiliteitshulpmiddelen.
• Podotherapie en orthopedisch schoenmaker: Voor aanpassingen aan het schoeisel kan een podotherapeut of orthopedisch schoenmaker worden geraadpleegd.

Veelal worden deze hulpmiddelen vergoed door gemeenten, zorgverzekeraars (Nederland) of het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap en mutualiteiten (België).

Lees verder

• Gewrichtsgezondheid: Tips voor behoud van gezonde gewrichten
• Krakende geluiden van gewrichten (crepitaties, crepitus)
• Artritis: Gewrichtsontsteking met pijn, zwelling & stijfheid
• Gewrichtspijn: Oorzaken pijnlijke gewrichten (artralgie)
• Gewrichtsstijfheid: Oorzaken van stijve gewrichten