Jeuk in de mond: symptomen en oorzaken jeukende mond

Jeuk in de mond, gehemelte en soms de keel, kent meerdere mogelijke oorzaken zoals het oraal allergiesyndroom. Dit is een allergische reactie die specifiek de mond, lippen, tong en keel aantast. Het is gerelateerd aan hooikoorts. Het oraal allergiesyndroom treedt op door kruisreagerende allergenen in zowel pollen als rauwe vruchten, groenten of noten. Deze eiwitten in bepaalde voedingsmiddelen zijn vergelijkbaar met de eiwitten in de pollen die worden geassocieerd met hooikoorts en seizoensgebonden allergieën. Omdat deze voedingsmiddelen meestal het hele jaar door verkrijgbaar zijn, is het oraal allergiesyndroom niet seizoensgebonden. Jeuk in de mond kan ook komen door andere oorzaken, zoals hooikoorts, verkoudheid of griep. Vooral bij hooikoorts is ene jeukende mond ene veel geziene klacht, die je humeur behoorlijk kan vergallen. Een andere oorzaak is mondschimmel, een candida-infectie van de mond. Vaak ontstaan schimmelinfecties in de mond bij mensen met een verzwakt immuunsysteem.

• Jeuk in de mond
• Epidemiologie van jeukende mond
• Oorzaken van jeuk in de mond
• Hooikoorts
• Wat is hooikoorts?
• Symptomen van hooikoorts
• Mondschimmel
• Symptomen van schimmelinfectie in de mond
• Oraal allergiesyndroom (OAS)
• Wat is OAS?
• Wie krijgen het?
• Oorzaken: vers fruit, rauwe groenten en noten
• Symptomen: jeuk in de mond, gehemelte en keel
• Koortslip
• Wat is een koortslip?
• Besmettelijk
• Symptomen van koortsblaasjes
• Griep
• Wat is griep?
• Wie loopt meer risico?
• Hoe krijg je griep?
• Hoe lang duurt de griep?
• Verkoudheid
• Wat is verkoudheid?
• Oorzaak van verkoudheid
• Symptomen van verkoudheid
• Mondbranden
• Wat is mondbranden?
• Symptomen van mondbranden
• Bijkomende symptomen van jeukende mond
• Andere oorzaken van kriebel in de mond
• Voedselallergieën
• Medicijnen
• Droge mond (xerostomie)
• Contactallergieën (orale contactdermatitis)
• Tandheelkundige problemen
• Hormonale veranderingen
• Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)
• Anemie (bloedarmoede)
• Auto-immuunziekten
• Candida-overgroei in de darmen
• Roken of tabaksgebruik
• Insectensteken of beten
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van jeuk in de mond
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van kriebel in de mond

Jeuk in de mond

Stel je voor: je neemt een heerlijke hap van een sappige appel, fris en knapperig, precies zoals je hem het liefst hebt. Maar terwijl je kauwt, begint het – een lichte tinteling op je tong, die snel overgaat in een kriebel in je gehemelte en zelfs je keel. Je probeert het weg te slikken, maar de jeuk in je mond blijft je plagen. Klinkt bekend? Je bent niet de enige!

Jeuk in de mond is een veelvoorkomend, maar vervelend verschijnsel dat iedereen wel eens heeft meegemaakt. Soms gebeurt het na het eten van fruit, soms na een drankje, en andere keren lijkt het zonder duidelijke reden op te duiken. Hoewel je misschien denkt dat je gewoon een gevoelige mond hebt, is er vaak meer aan de hand. Dit ongemakkelijke gevoel kan variëren van licht kriebelen tot een branderige jeuk, en het komt vaker voor dan je denkt, vooral bij mensen met allergieën.

In veel gevallen heeft deze jeuk te maken met iets dat bekend staat als het orale allergie syndroom (OAS). Mensen die last hebben van hooikoorts of allergisch zijn voor pollen kunnen deze onaangename reactie in hun mond ervaren wanneer ze bepaalde soorten voedsel eten. Maar er zijn ook andere mogelijke oorzaken van jeuk in de mond, zoals infecties, medicatie of een reactie op voedingsmiddelen. Wat de reden ook is, het kan behoorlijk vervelend zijn – en soms zelfs een teken van een ernstiger probleem.

In deze uitgebreide gids gaan we dieper in op de oorzaken, symptomen en oplossingen voor jeuk in de mond. Want hoewel het misschien klein lijkt, kan dit irritante gevoel je dagelijkse leven flink verstoren. Tijd om die kriebel eens goed aan te pakken!

Epidemiologie van jeukende mond

Jeuk in de mond is een symptoom dat vaak voorkomt en kan wijzen op verschillende onderliggende oorzaken, zoals allergische reacties, voedingsgevoeligheden en specifieke aandoeningen. De incidentie en prevalentie van jeuk in de mond variëren wereldwijd en worden beïnvloed door factoren zoals geslacht, leeftijd, genetische aanleg, klimaat en voedingsgewoonten. Hier volgt een gedetailleerde bespreking van de epidemiologie van jeuk in de mond met een focus op Nederland, de Nederlandse overzeese gebieden, België en wereldwijde trends.

Geslachts- en leeftijdsverschillen: wie heeft het meest last van jeuk in de mond?
Jeuk in de mond komt het vaakst voor bij volwassenen en oudere kinderen. Bij volwassenen in Nederland ervaart ongeveer 10-15% jaarlijks episodes van orale allergische reacties die jeuk veroorzaken. Vrouwen hebben een iets hogere prevalentie dan mannen, waarschijnlijk vanwege hormonale verschillen die het immuunsysteem kunnen beïnvloeden. In België zijn vergelijkbare trends zichtbaar: ongeveer 12% van de volwassen bevolking rapporteert incidentele jeuk in de mond, waarbij vrouwen 1,5 keer vaker getroffen worden dan mannen.

Bij kinderen komt jeuk in de mond minder vaak voor, maar het kan wel een symptoom zijn van voedselallergie, met name bij zuigelingen en peuters. In Nederland wordt geschat dat ongeveer 5% van de kinderen jonger dan 12 jaar minstens één keer te maken krijgt met orale allergische reacties, vaak als gevolg van pollen-voedsel syndroom of allergie voor fruit zoals appels en kiwi’s.

Klimaat en omgevingsfactoren: invloed van seizoenen en omgevingen
Het klimaat speelt een belangrijke rol bij de prevalentie van jeuk in de mond, vooral in gebieden met sterke seizoensgebonden schommelingen in pollenconcentraties. In Nederland en België is er een piek in gevallen van jeuk in de mond in het voorjaar en de vroege zomer, wanneer pollen van berken en gras in de lucht zweven. Ongeveer 20% van de mensen met hooikoorts rapporteert ook jeuk in de mond als gevolg van kruisreacties met bepaalde vruchten en groenten.

In de Nederlandse overzeese gebieden zoals Aruba en Curaçao, waar het klimaat warm en vochtig is, zijn seizoensgebonden allergische reacties minder uitgesproken. Hier komt jeuk in de mond vaker voor in verband met voedselallergie en reacties op tropische vruchten zoals mango en papaja. Ongeveer 8% van de bevolking in deze gebieden geeft aan weleens jeuk in de mond te hebben ervaren na het eten van lokaal fruit.

Genetische factoren en familiaire aanleg
Genetica speelt een cruciale rol in de vatbaarheid voor allergische reacties die jeuk in de mond kunnen veroorzaken. Mensen met een familiegeschiedenis van allergie hebben een verhoogd risico om zelf allergische symptomen, waaronder jeuk in de mond, te ontwikkelen. Het risico neemt met ongeveer 50% toe wanneer één van de ouders allergische aandoeningen heeft.

In Nederland en België wordt geschat dat 15-20% van de bevolking aanleg heeft voor allergische aandoeningen, wat bijdraagt aan de prevalentie van symptomen zoals jeuk in de mond. Genetische variaties in het HLA-systeem, die het immuunsysteem reguleren, kunnen een rol spelen bij de intensiteit van allergische reacties.

Voedingspatroon en levensstijl: het belang van voeding en gewoonten
Voedingspatronen hebben een directe impact op de prevalentie van jeuk in de mond. In Nederland en België, waar het dieet rijk is aan fruit zoals appels, peren en noten, komen kruisreacties vaker voor bij mensen met een pollenallergie. Ongeveer 10% van de bevolking heeft last van het pollen-voedsel syndroom, waarbij jeuk in de mond ontstaat na het eten van bepaalde rauwe vruchten en groenten.

In de Nederlandse overzeese gebieden speelt het dieet, dat vaak tropische vruchten bevat, een grotere rol bij het veroorzaken van orale allergische reacties. Mensen die niet gewend zijn aan deze vruchten kunnen een verhoogde gevoeligheid hebben, wat leidt tot jeuk in de mond na consumptie. Dit wordt gerapporteerd bij ongeveer 5-7% van de bevolking.

Wereldwijde trends en regionale verschillen
Wereldwijd zijn er aanzienlijke verschillen in de prevalentie van jeuk in de mond. In Europa is het pollen-voedsel syndroom de meest voorkomende oorzaak, met prevalentiepercentages van 10-15% in veel landen. In Azië en Zuid-Amerika worden orale allergische reacties vaker veroorzaakt door specifieke voedselallergenen die lokaal populair zijn, zoals tropische vruchten en specerijen. In Noord-Amerika wordt jeuk in de mond vaak in verband gebracht met allergie voor pinda’s en bepaalde vruchten.

Sociaal-economische factoren spelen ook een rol in de incidentie van jeuk in de mond. Mensen met een hogere sociaal-economische status hebben vaker toegang tot diverse soorten voedsel, wat kan leiden tot een hogere blootstelling aan potentiële allergenen. Tegelijkertijd hebben mensen in ontwikkelingslanden mogelijk een lagere incidentie van voedselallergie vanwege minder gevarieerde voedingspatronen.

Oorzaken van jeuk in de mond

Er zijn meerdere oorzaken van jeuk in de mond. De belangrijkste oorzaken zijn:

• hooikoorts
• mondschimmel
• oraal allergiesyndroom
• koortslip (koortsblaasjes)
• verkoudheid en griep
• mondbranden

Hooikoorts

Wat is hooikoorts?

Hooikoorts is een allergie voor stuifmeel van bloeiende bomen of planten, hetgeen tot vervelende klachten kan leiden. Hooikoorts ontwikkelt zich wanneer het immuunsysteem van het lichaam gevoelig wordt en overreageert op pollen of stuifmeel. De klachten treden in de lente- en zomermaanden op.

Symptomen van hooikoorts

Symptomen van hooikoorts zijn onder meer:

• niezen en hoesten
  Verstopte neus door hooikoorts / Bron: Istock.com/mkrberlin
• een loopneus of verstopte neus
• jeukende, rode of waterige ogen
• jeukende keel, mond, neus en oren
• verlies van geur
• pijn rond je slapen en voorhoofd
• hoofdpijn
• oorpijn
• moeheid

Als je astma hebt, kun je ook de volgende klachten ervaren:

• een strak gevoel in je borst
• kortademigheid
• piepende ademhaling en hoest

Mondschimmel

Mondschimmel, ook wel orale candidiasis genoemd, is een aandoening waarbij de schimmel Candida albicans zich ophoopt aan de binnenkant van je mond. Candida is een normaal organisme in je mond, maar soms raakt het natuurlijke evenwicht verstoord en vindt er overgroei plaats. Dit kan klachten veroorzaken zoals jeuk in de mond, maar ook roomwitte laesies, meestal op je tong of wangen. Soms kan mondschimmel zich verspreiden naar je verhemelte, je tandvlees of amandelen of de achterkant van je keel.

Symptomen van schimmelinfectie in de mond

Mogelijke symptomen van mondschimmel zijn:

• roomwitte laesies op je tong, wangen en soms op je verhemelte, tandvlees en amandelen
• licht verhoogde laesies met een kaasachtig uiterlijk
• roodheid, branderigheid of pijn die ernstig genoeg kan zijn om problemen met eten of slikken te veroorzaken
• lichte bloeding als over de plekken wordt gewreven of geschraapt
• kloofjes en roodheid in de mondhoeken
• een katoenachtig gevoel in je mond
• jeuk in de mond
• verlies van smaak

Oraal allergiesyndroom (OAS)

Wat is OAS?

Jeuk in de mond, gehemelte en keel kan veroorzaakt worden door het oral allergy syndrome, ook wel 'pollen-related food allergy' of 'oraal allergiesyndroom' genoemd. Dit is een milde vorm van voedselallergie waarbij de verschijnselen zich beperken tot het mond- en keelgebied. Het wordt vaak veroorzaakt door kruisreagerende allergenen in zowel pollen als rauwe vruchten, groenten of noten. Deze reactie treedt op als iemand allergisch is geworden voor een stof en vervolgens ook allergisch reageert op een andere stof met een vergelijkbaar allergeen. Het immuunsysteem herkent de pollen en soortgelijke eiwitten in de voeding en reageert met een allergische reactie. Mensen met het oraal allergiesyndroom kunnen meestal wel de vruchten of groenten in gekookte of gebakken vorm eten zonder dat daarbij een allergische reactie optreedt, omdat de allergene eiwitten bij verhitting hun structuur verliezen en inactief worden. Hierdoor herkent het immuunsysteem de allergene eiwitten niet meer.

Het oral allergy syndrome (OAS) komt meestal voor bij mensen die allergisch zijn voor pollen van bomen en grassen. Aangetoond is dat pollen van bomen en grassen een soortgelijke eiwitstructuur bevatten als die in vele verschillende soorten vruchten, groenten, noten en sommige specerijen. Deze eiwitten, die een essentiële rol spelen bij de groei en afweer tegen ziekten in een plantensoort, worden door het immuunsysteem van een hooikoortspatiënt herkend, en dit kan bij daarvoor gevoelige personen tot een allergische reactie leiden. Deze aandoening treft daarom veelal mensen die in het voorjaar of de zomer last krijgen van hooikoorts. De meest voorkomende pollen die betrokken zijn bij OAS zijn de berkenpollen. Dit komt doordat het belangrijkste allergeen in berkenpollen, heel erg lijk op de eiwitstructuur van veel plantaardige voedingsmiddelen. Het komt dan ook regelmatig voor dat personen die allergisch zijn voor een bepaald allergeen, bijvoorbeeld berkenpollen, ook allergisch reageren op bepaalde groenten en fruit. Hun lichaam is dan niet in staat om de structuren die veel op elkaar lijken van elkaar te onderscheiden. Dit fenomeen wordt 'kruisreactiviteit' genoemd.

Wie krijgen het?

Oraal allergie syndroom komt meestal niet voor bij jonge kinderen; het komt vaker voor bij oudere kinderen, tieners en jongvolwassenen die jarenlang zonder problemen de betreffende groenten of fruit hebben gegeten. Degenen met het oraal allergiesyndroom hebben meestal een allergie voor berkenpollen, pollen van de ambrosia (ook wel 'hooikoortsplant' genoemd), of graspollen.

Oorzaken: vers fruit, rauwe groenten en noten

Vers fruit, rauwe groenten en noten zijn veel voorkomende oorzaken van OAS. Sommige mensen hebben er last van bij slechts één of twee voedingsmiddelen en anderen kunnen reageren op een breed scala aan levensmiddelen. De meest voorkomende voedingsmiddelen die betrokken zijn, betreffen appels, perziken, kiwi, hazelnoten en amandelen, maar zowat elke fruit- of groentesoort kan voor problemen zorgen. In de meeste gevallen kan het allergeen worden geïnactiveerd door verhitting (koken of bakken). Soms kan dit effect ook optreden bij inmaken of invriezen.

Hoewel niet iedereen met een pollenallergie last heeft van OAS bij het eten van de volgende voedingsmiddelen, worden ze vaak geassocieerd met deze allergenen:

• Berkenpollen: appel, amandel, wortel, selderij, kersen, hazelnoot, kiwi, perzik, peer, pruim
• Graspollen: selderij, meloenen, sinaasappels, perziken, tomaten
• Ambrosia pollen: banaan, komkommer, meloen, zonnebloempitten, courgette.

Symptomen: jeuk in de mond, gehemelte en keel

De symptomen blijven meestal beperkt tot de mond en keel en bestaan vaak uit jeuk in de mond, gehemelte en keel (tot vaak in de oren). Veel mensen met OAS hebben naast jeuk ook last van zwelling van lippen, gehemelte, tong, of glottis, en blaartjes in de mond. Je kunt soms ook een beklemd gevoel in de keel ervaren.

Deze symptomen treden vaak op binnen enkele minuten nadat je in aanraking bent gekomen met het allergeen en verdwijnen vaak ook weer snel en spontaan. Kenmerkend voor het oral allergy syndrome is dat de verschijnselen en klachten beperkt blijven tot het mond- en keelgebied. Soms kunnen de klachten zich uitbreiden en krijg je ook last van:

• buikpijn;
• urticaria (netelroos);
• atopische allergieklachten zoals astma en atopisch eczeem.

Normaal gesproken verdwijnen de symptomen snel zodra het verse fruit of de rauwe groente wordt ingeslikt of verwijderd uit de mond. Behandeling is meestal niet nodig.

Koortslip

Wat is een koortslip?

De medische benaming van een koortslip is 'herpes labialis'. Een koortslip is een vaak terugkerende virusinfectie van huid en slijmvliezen, vooral van de lippen en/of de huid daaromheen. Een koortslip kan ook in de mond optreden en aldaar klachten als jeuk veroorzaken. Het wordt veroorzaakt door het herpessimplexvirus type 1 (HSV-1). Meer dan de helft van de bevolking is drager van dit virus, toch krijgt slechts een kwart van de besmette mensen bij tijd en wijle een koortslip. De een wat vaker dan de ander en sommigen slechts zeer zelden. Een koortslip wordt gekenmerkt door blaasjes, later korstjes. Dit gaat gepaard met klachten als een branderig gevoel en jeuk. Een koortslip is een onschuldige, maar wel hinderlijke aandoening die in 7 tot 10 dagen vanzelf verdwijnt.

Besmettelijk

Een koortslip is besmettelijk. Het vocht in de blaasjes bevat veel van het virus, maar als de blaasjes zijn ingedroogd ben je niet langer besmettelijk. Baby's en jonge kinderen kunnen behoorlijk ziek kunnen worden van een herpesinfectie. Het virus bevindt zich slapend in de zenuwknopen van de huid. Het virus kan worden gereactiveerd door uitlokkende factoren, zoals:

• stress
• ziekte
• blootstelling aan (fel) zonlicht (de huid wordt daardoor kwetsbaarder)
• UV-straling schraal weer streng vriesweer
• een verminderde weerstand (bijvoorbeeld bij koorts en ziekte)
• menstruatie

Een koortslip verschijnt telkens op dezelfde plaats. Dit komt doordat het virus zich ophoudt in dezelfde zenuw en zich niet verplaatst.

Symptomen van koortsblaasjes

De eerste besmetting kan symptoomloos verlopen. Je kunt evenwel ook last krijgen van allerlei klachten, zoals:

• koorts
• opgezette klieren in de hals en onder de kaak
• pijnlijke blaren en zweertjes op de lippen, het tandvlees en binnenkant van de wangen

Na ongeveer een week treedt spontane genezing op. Het virus trekt zich terug en verbergt zich in de zenuwknopen in het gezicht, waar het levenslang latent aanwezig blijft. Op een later moment kan het weer via een zenuwtak de kop opsteken en opnieuw de huid infecteren. Een tweede of latere infectie verlopen meestal minder hevig. Je krijgt dan eerst last van branderige pijn op de lip, waarna een rood plekje ontstaat. Daarop verschijnen blaasjes welke gevuld zijn met helder vocht. Deze drogen n tot een korstje en na ongeveer 7 tot 10 dagen zijn de klachten verdwenen.

Griep

Griep kan ook een jeukende mond veroorzaken, evenals allerlei andere klachten.

Wat is griep?

Griep is in de volksmond vaak een verzamelnaam voor allerlei milde ziekten. Iemand die (flink) verkouden is en last heeft van overgeven en/of diarree of andere (griepachtige klachten) klachten, noemt zich al gauw grieperig. Maar de echte griep (influenza) wordt veroorzaakt door het griepvirus (influenzavirus). Als je (echt) de griep te pakken hebt, dan voel je je vaak binnen enkele uren flink ziek. Je krijgt hoge koorts en koude rillingen. Dit gaat vaak gepaard met bonzende hoofdpijn, een loopneus, keelpijn, een droge hoest en spierpijn (vooral in de ledematen).

Deze klachten verdwijnen grotendeels in drie tot vijf dagen. Maar het kan zeker een paar weken duren voordat je weer volledig hersteld bent en je weer de oude voelt. Soms kun je nog langere tijd last blijven houden van een droge hoest.

Wie loopt meer risico?

De griep kan ernstige gevolgen hebben voor alle bevolkingsgroepen, maar het hoogste risico op complicaties treden op bij kinderen jonger dan 2 jaar, volwassenen van 65 jaar of ouder, zwangere vrouwen en mensen met bepaalde medische aandoeningen, zoals chronische hart-, long-, nier-, lever, bloed- of metabolische ziekten (zoals diabetes), of een verzwakt immuunsysteem. Ieder jaar wordt de griepprik gratis aangeboden aan kinderen en volwassenen die extra risico lopen om ernstig ziek te worden door griep.

Hoe krijg je griep?

Griep verspreidt zich gemakkelijk, vooral waar veel mensen bij elkaar komen zoals scholen, verpleeghuizen en bedrijven. Wanneer een besmet persoon hoest of niest, kunnen besmette druppeltjes via de lucht een andere persoon besmetten doordat deze ze inademt. Het virus kan ook worden verspreid door handen die besmet zijn met het virus doordat je bijvoorbeeld een deurklink beetpakt of op een toetsenbord werkt waar het virus op aanwezig is. Om overdracht te voorkomen, moeten mensen in een papieren zakdoekje hoesten en deze daarna direct weggooien. En regelmatig je handen wassen helpt ook. Zorg daarnaast voor voldoende weerstand door gezond en gevarieerd te eten, op tijd naar bed te gaan en stress te voorkomen.

Hoe lang duurt de griep?

Griep is een infectieziekte die wordt veroozaakt door het griepvirus. Griep kenmerkt zich door een plotseling begin met hoge koorts en koude rillingen. Je kunt ook last hebben van hoofdpijn, keelpijn, hoesten, spierpijnen en moeheid. Je kunt je vreselijk lamlendig voelen als je de griep hebt. Ieder jaar verandert het virus een beetje en eens in de tien tot vijftien jaar ontstaat een geheel nieuw subtype. In 2009 was dat de zogeheten Mexiaanse griep (zo genoemd omdat het eerste bekende ziektegeval zich voordeed in Mexico). Bij een nieuw subtype worden meer mensen ziek, omdat onder de bevolking nog geen immuniteit (afweer) tegen deze variant bestaat.

Verkoudheid

Ook een verkoudheid kan een jeukende mond en keel veroorzaken.

Wat is verkoudheid?

Verkoudheid is net als griep een infectieziekte die van mens op mens overdraagbaar is. Griep wordt echter veroorzaakt door een influenzavirus (griepvirus) en verkoudheid door één van de vele verkoudheidsvirussen. Bij verkoudheid zijn vaak alleen de bovenste luchtwegen ontstoken, dat wil zeggen het slijmvlies in de neus- en keelholte en/of bijholten. Ongeveer de helft van de bevolking in Europa is ten minste eenmaal per jaar verkouden. Jonge kinderen zijn kwetsbaarder dan volwassenen. Dit komt doordat ze nog maar weinig in aanraking zijn gekomen met verkoudheidsvirussen en daardoor weinig weerstand hebben opgebouwd tegen deze boosdoeners. Bovendien hebben jonge kinderen op school en op de kinderopvang veel onderling contact, waardoor virussen zich gemakkelijker kunnen verspreiden. Jonge kinderen kunnen soms wel tien keer per jaar verkouden worden. Dit is geen probleem als ze verder gezond van lijf en leden zijn.

Oorzaak van verkoudheid

Verkoudheid kan worden veroorzaakt door ten minste tweehonderd zeer besmettelijke virussen, die zich gemakkelijk verspreiden via druppeltjes in de lucht door hoesten, niezen en praten, door fysiek contact met iemand die besmet is of door een besmet voorwerp, bijvoorbeeld een deurklink. Verkoudheidsvirussen gedragen zich als commensale virussen en brengen pas ziekte teweeg als de gastheer door afkoeling niet voldoende weerstand meer biedt. Bekende virussen zijn het rhinovirus, het coronavirus of het respiratoir syncytieel virus (RS-virus). Normaal gesproken gaat een verkoudheid na 1 tot 3 weken vanzelf over. Bij kinderen kan het soms ietwat langer duren.

Symptomen van verkoudheid

Er is een verband tussen kouvatten (in de zin van het blootstaan aan plotselinge temperatuurdalingen) en het uitbreken van de ziekte. Als een deel van het lichaamsoppervlak plotseling afkoelt, wordt de werking van het trilhaarepitheel in de neus vertraagd waardoor – zo vermoedt men althans – commensale virussen de kans krijgen het slijmvlies te beschadigen. Als het trilhaarepitheel in de luchtwegen vertraagt, dan raakt de schoonmaakfunctie verstoord en kan het slijm niet goed getransporteerd worden met als gevolg ophoping van slijm en ontstekingen. Bij verkoudheid is het slijmvlies in voornamelijk de bovenste luchtwegen ontstoken, dat wil zeggen in de neus- en keelholte en/of bijholten. De symptomen en klachten bij verkoudheid beginnen geleidelijk en bestaan uit:

• keelpijn (meestal als eerste klacht)
• jeuk in de mond en keel
• hoesten (ophoesten van slijm)
• hoofdpijn
• lichte spierpijn
• loopneus, snotteren
• koorts (soms bij kinderen, bij volwassenen gaat verkoudheid bijna nooit gepaard met koorts)

Vaak is de afscheiding eerst waterig, later slijmerig en tenslotte kan als gevolg van een secundaire bacteriële infectie een etterige afscheiding ontstaan; reuk en smaak zijn in enige mate verstoord, evenals het algemene welbevinden. Bij sommige personen en bij sommige virussen komen infecties van de luchtpijp voor, wat gepaard gaat met lichte benauwdheid op de borst en een branderig gevoel. Als je chronische bronchitis of astma hebt, kun je tijdens en na een verkoudheid meer last hebben van ademhalingsmoeilijkheden. Een veel voorkomende complicatie van verkoudheid is een bacteriële infectie van het oor.

Mondbranden

Wat is mondbranden?

Mondbranden is een relatief veel voorkomende klacht die zich kan voordoen op de tong, aan de binnenkant van de lippen, in het gehemelte of in de keel. Het kan een klacht op zich zijn, doch het kan ook een verschijnsel zijn bij een andere aandoening of stoornis.

Symptomen van mondbranden

Symptomen van mondbranden zijn:

• pijnlijk en/of branderig gevoel in de mondholte en op de tong
• jeuk in de mond, een kriebelend gevoel
• steken in de mondholte.
• een gevoel van droge mond met verhoogde dorst
• smaakveranderingen in de mond, zoals een bittere smaak of een metaalmaak
• verlies van smaak
• tintelingen, prikkelingen of gevoelloosheid in de mond

Bijkomende symptomen van jeukende mond

Afhankelijk van de oorzaak, kun je verschillende symptomen bij een jeukende mond ervaren, waaronder:

• brandend of tintelend gevoel in je mond, tong of keel
• gezwollen tong
• gezwollen lippen
• gezwollen keel
• jeukende keel
• jeuk of kruipend gevoel in een of beide gehoorgangen
• loopneus
• niezen
• hoesten (droge hoest)
• waterige ogen
• rode ogen

Andere oorzaken van kriebel in de mond

Voedselallergieën

Naast hooikoorts en OAS kunnen andere voedselallergieën ook jeuk in de mond veroorzaken. Mensen kunnen allergisch zijn voor bepaalde eiwitten in voedsel zoals zuivel, eieren, vis of schaal- en schelpdieren. Deze allergieën kunnen leiden tot jeuk in de mond, samen met andere symptomen zoals zwelling, huiduitslag of zelfs ademhalingsproblemen.

Medicijnen

Sommige medicijnen kunnen als bijwerking jeuk in de mond veroorzaken. Dit kan het gevolg zijn van een allergische reactie of irritatie door het medicijn. Bijvoorbeeld, bepaalde antibiotica, pijnstillers en medicijnen voor hoge bloeddruk kunnen mondklachten zoals jeuk veroorzaken.

Droge mond (xerostomie)

Een droge mond kan irritatie en jeuk veroorzaken. Dit kan te maken hebben met onvoldoende speekselproductie, wat vaak voorkomt bij mensen die veel medicatie gebruiken, chemotherapie ondergaan of bepaalde gezondheidsproblemen hebben, zoals het syndroom van Sjögren. Het gebrek aan speeksel maakt het moeilijker voor de mond om zich te beschermen tegen irritatie.

Contactallergieën (orale contactdermatitis)

Soms kunnen bepaalde tandpasta’s, mondspoelingen of zelfs kunstmatige smaakstoffen in voeding een allergische reactie veroorzaken. Dit wordt contactallergie of Contacteczeem genoemd en kan leiden tot jeuk of een branderig gevoel in de mond. Ingrediënten zoals natriumlaurylsulfaat (SLS) in tandpasta of bepaalde conserveermiddelen kunnen de boosdoener zijn.

Tandheelkundige problemen

In sommige gevallen kunnen tandheelkundige problemen zoals tandvleesontstekingen of een slechte mondhygiëne jeuk in de mond veroorzaken. De ontsteking van het tandvlees kan leiden tot irritatie en jeuk rondom het tandvlees en gehemelte.

Hormonale veranderingen

Bij sommige mensen kunnen Hormonale schommelingen, zoals tijdens de zwangerschap of menopauze, jeuk in de mond veroorzaken. Deze veranderingen kunnen de speekselproductie beïnvloeden en leiden tot een droge, geïrriteerde mond.

Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)

Zuur dat uit de maag naar boven komt in de slokdarm en mond (reflux), kan een branderig gevoel veroorzaken, maar soms ook jeuk in de mond. Dit komt door de irriterende werking van het maagzuur op het mondweefsel.

Anemie (bloedarmoede)

Bloedarmoede, vooral als gevolg van ijzertekort, kan leiden tot veranderingen in de mond. Mensen met anemie kunnen symptomen ervaren zoals een branderig gevoel of jeuk in de mond, vaak in combinatie met bleke lippen en een droge tong.

Auto-immuunziekten

Sommige auto-immuunziekten, zoals systemische lupus erythematosus (SLE) of het syndroom van Sjögren, kunnen jeuk in de mond veroorzaken. Deze ziekten beïnvloeden het immuunsysteem en kunnen leiden tot droge mond en irritatie van de slijmvliezen, waaronder de mond.

Candida-overgroei in de darmen

Hoewel mondschimmel meestal lokaal voorkomt, kan een systemische candida-overgroei (vaak in de darmen) ook indirect jeuk in de mond veroorzaken. Mensen met een candida-infectie kunnen niet alleen last hebben van jeuk in de mond, maar ook elders in het lichaam.

Roken of tabaksgebruik

Roken, of het gebruik van tabaksproducten zoals pruimtabak, kan de mond irriteren en leiden tot een branderig of jeukend gevoel. De chemicaliën in tabaksproducten drogen de mond uit en kunnen ontstekingen veroorzaken.

Insectensteken of beten

Hoewel het zeldzaam is, kunnen Insectenbeten of -steken rond de mond jeuk en irritatie veroorzaken. Bij sommige mensen kan een allergische reactie op insectenbeten, zoals een muggenbeet, zwelling en jeuk rond de mond veroorzaken.

Onderzoek en diagnose

De diagnose van het oraal allergiesyndroom komt tot stand na een uitvoerig gesprek met de arts waarin je medische geschiedenis de revue passeert en je huidige klachten worden besproken. Een positieve priktest waarbij onderzocht wordt of je allergisch reageert op bepaalde stoffen, voorspelt met hoge waarschijnlijkheid het oral allergy syndrome.

Hooikoorts kan ook worden vastgesteld middels een huidpriktest. Een bloedonderzoek is ook mogelijk. Hierbij wordt onderzocht of er antistoffen in je bloed aanwezig zijn specifiek gericht tegen boom- of graspollen.

De diagnose mondschimmel wordt gesteld op basis van de gepresenteerde klachten en lichamelijk onderzoek. Bij twijfel kan er door de arts een schimmelkweek worden afgenomen of er kan wat schraapsel van de tong of van de huid onder de microscoop worden onderzocht op de aanwezigheid van schimmeldraden.

Bij mondbranden zal de arts je mondholte onderzoeken. Aanvullend kan bloedonderzoek gedaan worden. Zo nodig word je verwezen naar een KNO-arts (een keel-, neus-, en oorarts) of internist voor verder diagnostisch onderzoek.

Behandeling van jeuk in de mond

De behandeling van een jeukende mond hangt af van de oorzaak.

Wat te doen aan OAS?
Behandeling van AOS bestaat uit het vermijden van de uitlokkende factoren. Als je overgevoelig bent voor bepaalde voedingsmiddelen, dan kun je deze producten soms wél consumeren als ze goed gekookt of gebakken zijn. Diepvriezen wil ook wel eens helpen.

[B]Wat te doen bij hooikoorts?[/B]
Tegen de klachten die gepaard gaan met hooikoorts kun je een neusspray of tabletten met antihistaminica nemen.

Wat te doen tegen monsdchimmel?
Monschimmel kan behandeld worden met miconazol. Dit middel doodt schimmels en gisten, zoals de Candida-gist.

Wat te doen bij koortslip?
Je kunt weinig aan een koortslip doen als je er eenmaal één hebt. Wel moet je zorgen voor een goede hygiëne, door bijvoorbeeld na aanraking van de koortslip je handen te wassen. Krab verder niet te veel aan de laesie en ga niet zoenen en vermijdt oraal seksueel contact. Het virus is besmettelijk bij direct contact. Het virus is vooral veelvuldig aanwezig in koortsblaasjes. Je moet weten dat het virus zich gemakkelijk via de vingers kan verspreiden naar nieuwe plekken, zoals de ogen of de geslachtsdelen.

Je kunt verder maatregelen nemen om een koortslip te voorkomen, zoals voorkomen dat je lippen bij vorst, schraal weer en felle zon uitdrogen. Dit kun je doen door ze te beschermen met vaseline of een lippenbalsem (met bijvoorbeeld een zonnefilter in de zomer). Verder is het zo dat een goede lichamelijke conditie, het vermijden van stress en gevarieerde, gezonde voeding een gunstig effect hebben op het voorkomen van een koortslip.

Er zijn middelen verkrijgbaar die de genezingsduur van een koortslip behoorlijk kunnen bekorten, mits je ermee begint zodra de tinteling en roodheid opkomt, welke aan een koortslip voorafgaat. Het gaat om aanstipvloeistof, crème, gel of olie, met als werkzaam bestanddeel zinkoxide of zinksulfaat. Ook kun je je toevlucht nemen tot antivirusmiddelen zoals aciclovir en penciclovir.

Griep behandelen en verspreiding voorkomen
De aanbevolen behandeling van milde tot matige griep is:

• In bed blijven en goed uitrusten totdat je lichaamstemperatuur normaal is gedurende ten minste 48 uur.
• Drink voldoende vocht om de normale urineproductie te handhaven en uitdroging te voorkomen.
• Neem eventueel paracetamol om koorts en pijn te bestrijden.
• Het vroegtijdig gebruiken van antivirale medicatie (door de huisarts voorgeschreven) kan de duur en de ernst van de ziekte verkorten. Dit geldt ook voor het gebruik van Sambucol, vlierbessenextract.
• Vermijd blootstelling aan tabaksrook en drink geen alcohol.

Bel in de volgende gevallen de huisarts:

• als de koorts langer duurt dan 5 dagen;
• als de koorts opnieuw terugkomt;
• als de zieke benauwd is.

Sowieso geldt: schakel de huisarts in als er ernstige klachten ontstaan of als je het niet vertrouwt.

Het is belangrijk om de verspreiding van griep te voorkomen. Enkele van de grondbeginselen van goede persoonlijke hygiëne zijn onder meer:

• Bedek je neus en mond met een tissue als je hoest of niest.
• Gooi het zakdoekje direct weg na gebruik.
• Hoest of nies in de holte van je arm.
• Was je handen met water en zeep na hoesten en niesen.
• Was je handen vaak en grondig.
• Raak je ogen, neus of mond niet aan met je vingers, want ziektekiemen verspreiden zich op die manier.
• Ga niet werken of naar school als je denkt griep te hebben, want zo voorkom je dat je anderen besmet met het griepvirus.

Verkoudheid behandelen
Meestal gaat een verkoudheid na 1 tot 3 weken vanzelf over; het virus wordt dan door het eigen afweersysteem opgeruimd. Er is geen geneesmiddel tegen verkoudheid. Wel kun je de symptomen verlichten met allerlei geneesmiddelen:

• Je kunt pijn of koorts onderdrukken met pijnstillers. Bij kinderen bij voorkeur met paracetamol of ibuprofen, aangezien aspirine wordt geassocieerd met het Reye-syndroom, een mogelijk dodelijke aandoening.
• Decongestiva kan de neus helpen vrijmaken. Tot de meest gebruikte decongestiva behoren efedrine, fenylefrine en oxymetazoline.
• Een hoestdrank kan gebruikt worden bij een geïrriteerde keel.

Wat te doen bij mondbranden?
Medicijnen kunnen de klachten als jeuk en brandend gevoel helpen beheersen en een droge mond verlichten. Omdat mondbranden een complexe pijnstoornis is, werkt de behandeling die bij de ene persoon aanslaat mogelijk niet bij de andere persoon. Symptomen van secundair mondbranden (dus als mondbranden veroorzaakt wordt door een onderliggende aandoening) verdwijnen als de onderliggende medische aandoening, zoals diabetes of schimmelinfectie, wordt behandeld. Als een medicijn de klachten van mondbranden veroorzaakt, kan je arts mogelijk een alternatief medicijn voorschrijven.

Voedselallergieën behandelen
Behandeling:

• Vermijd het eten van het voedsel waarvoor je allergisch bent.
• Gebruik antihistaminica (zoals cetirizine of loratadine) om de allergische reactie te verminderen.
• In ernstige gevallen kan een arts een adrenalinepen (epinefrine) voorschrijven, die kan worden gebruikt bij een anafylactische reactie.

Voorbeeld: Als je allergisch bent voor noten, vermijd dan producten die noten bevatten en lees etiketten zorgvuldig.

Wat te doen bij bijwerkingen van medicijnen?
Behandeling:

• Stop met het gebruik van het medicijn als de reactie ernstig is, in overleg met een arts.
• De arts kan alternatieve medicatie voorschrijven die geen bijwerkingen in de mond veroorzaakt.
• Antihistaminica kunnen worden gebruikt om jeuk te verminderen.

Voorbeeld: Als een bepaald antibioticum jeuk in de mond veroorzaakt, kan de arts een ander antibioticum voorschrijven.

Droge mond (xerostomie) aanpakken
Behandeling:

• Drink regelmatig kleine hoeveelheden water om de mond vochtig te houden.
• Gebruik speekselvervangende producten of kunstspeeksel.
• Kauwgom kauwen zonder suiker kan speekselproductie stimuleren.
• Vermijd uitdrogende middelen zoals cafeïne, alcohol en tabak.

Voorbeeld: Kauw op suikervrije kauwgom gedurende de dag om speekselproductie te stimuleren en je mond vochtig te houden.

Contactallergieën (orale contactdermatitis) behandelen
Behandeling:

• Vermijd het gebruik van producten die de allergische reactie veroorzaken, zoals bepaalde tandpasta's of mondspoelingen.
• Kies voor hypoallergene tandpasta's zonder irriterende ingrediënten zoals natriumlaurylsulfaat (SLS).
• Antihistaminica kunnen helpen om de symptomen te verlichten.

Voorbeeld: Stap over op een hypoallergene tandpasta als je merkt dat je huidige tandpasta jeuk of irritatie in je mond veroorzaakt.

Behandeling van tandheelkundige problemen (tandvleesontstekingen)
Behandeling:

• Zorg voor goede mondhygiëne: poets je tanden tweemaal per dag en gebruik dagelijks tandzijde.
• Een tandarts kan ontstoken tandvlees behandelen met een diepe reiniging (scaling en root planing).
• Gebruik antiseptische mondspoelingen om bacteriën in de mond te verminderen.

Voorbeeld: Als je last hebt van een ontsteking, kan een tandarts een professionele reiniging uitvoeren en aanbevelen om een antiseptische mondspoeling te gebruiken.

Hormonale veranderingen aanpakken
Behandeling:

• De symptomen van jeuk in de mond door hormonale schommelingen, zoals tijdens de menopauze, kunnen worden verlicht door vochtinbrengende mondspoelingen en producten die de mond hydrateren.
• Het drinken van veel water kan ook helpen om het vochtgehalte in de mond op peil te houden.
• Hormoonvervangende therapie (HRT) kan in sommige gevallen worden overwogen om hormonale onevenwichtigheden te behandelen.

Voorbeeld: Tijdens de menopauze kun je speekselvervangende producten gebruiken om droge mond en jeuk te verlichten.

Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)
Behandeling:

• Vermijd zuurverhogende voedingsmiddelen zoals pittig eten, koffie en alcohol.
• Gebruik medicijnen zoals protonpompremmers (bijvoorbeeld omeprazol) of antacida om maagzuur te verminderen.
• Slaap met je hoofd iets hoger om terugstromen van maagzuur naar de mond te voorkomen.

Voorbeeld: Als je last hebt van reflux, kun je na de maaltijd een maagzuurremmer gebruiken om irritatie in de mond te verminderen.

Behandeling van anemie (ijzertekort)
Behandeling:

• Neem ijzersupplementen om het ijzergehalte in je bloed te verhogen.
• Eet voedsel dat rijk is aan ijzer, zoals spinazie, rood vlees, en bonen.
• De behandeling kan enkele weken duren voordat de symptomen, waaronder jeuk in de mond, verminderen.

Voorbeeld: Begin met een ijzersupplement als je arts een ijzertekort vaststelt, en combineer dit met ijzerrijke voeding.

Auto-immuunziekten (zoals lupus of het syndroom van Sjögren)
Behandeling:

• Voor het syndroom van Sjögren kan het gebruik van speekselvervangende producten helpen om een droge mond en jeuk te verlichten.
• Medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken, zoals corticosteroïden of hydroxychloroquine, kunnen de symptomen van auto-immuunziekten verminderen.
• Goede mondhygiëne is belangrijk om secundaire infecties te voorkomen.

Voorbeeld: Gebruik regelmatig kunstspeeksel als je het syndroom van Sjögren hebt en last hebt van een droge mond en jeuk.

Candida-overgroei in de darmen
Behandeling:

• Gebruik antischimmelmedicijnen zoals fluconazol om de candida-overgroei te bestrijden.
• Volg een suikervrij dieet en beperk koolhydraten om de candida-groei in de darmen te verminderen.
• Probiotica kunnen helpen om een gezonde balans van bacteriën in de darmen te herstellen.

Voorbeeld: Beperk suiker en neem een probioticum om candida-overgroei te verminderen en zo de jeuk in je mond te verlichten.

Roken of tabaksgebruik
Behandeling:

• Stoppen met roken is de belangrijkste stap. Roken droogt de mond uit en irriteert de slijmvliezen.
• Gebruik speekselvervangende producten om de mond gehydrateerd te houden tijdens het stoppen met roken.
• Er zijn hulpmiddelen beschikbaar zoals nicotinevervangende therapieën om te helpen bij het stoppen.

Voorbeeld: Stop met roken en gebruik een speekselvervanger om de droge mond te behandelen die door tabaksgebruik is veroorzaakt.

Insectensteken of beten
Behandeling:

• Als de jeuk wordt veroorzaakt door een insectenbeet rond de mond, kunnen antihistaminica en koude kompressen helpen om de jeuk en zwelling te verminderen.
• Als de reactie ernstig is, kan een arts een cortisonecrème voorschrijven om de ontsteking te verminderen.

Voorbeeld: Als je na een insectenbeet jeuk rond de mond ervaart, kun je een antihistaminicum nemen en een koud kompres aanbrengen om de zwelling te verlichten.

Prognose

De prognose van jeuk in de mond hangt sterk af van de onderliggende oorzaak en de effectiviteit van de behandeling. In veel gevallen is de aandoening tijdelijk en verdwijnt de jeuk zodra de veroorzakende factor wordt weggenomen of behandeld. Bijvoorbeeld, wanneer jeuk in de mond wordt veroorzaakt door een voedselallergie of contactallergie, kan het vermijden van het allergeen leiden tot volledig herstel zonder verdere complicaties. In gevallen van orale allergieën (zoals bij OAS), kunnen seizoensgebonden veranderingen de symptomen verlichten, hoewel de klachten elk jaar kunnen terugkomen tijdens het pollenseizoen.

Bij mensen met systemische aandoeningen, zoals auto-immuunziekten of anemie, kan de jeuk in de mond aanhouden zolang de onderliggende ziekte actief is. De behandeling van de primaire ziekte kan de symptomen beheersen, maar volledige verlichting van de jeuk kan langer duren of terugkeren tijdens periodes van verergering van de ziekte. Bijvoorbeeld, bij het syndroom van Sjögren, waarbij chronische droogte van de mond aanwezig is, kan de jeuk moeilijker te beheersen zijn, zelfs met het gebruik van speekselvervangende middelen.

Voor mensen met medicatiegerelateerde jeuk in de mond is de prognose vaak goed wanneer de medicatie kan worden aangepast of vervangen door een alternatief zonder bijwerkingen. In veel gevallen verdwijnen de symptomen snel zodra de medicatie wordt gestaakt. Bij bijwerkingen van tandheelkundige producten of geneesmiddelen zoals antibiotica kan de jeuk binnen enkele dagen tot weken verminderen na het stoppen van het gebruik ervan. Het identificeren van de irriterende stof is cruciaal voor een succesvol herstel.

In ernstige gevallen, zoals bij systemische schimmelinfecties of allergische reacties, kan het langer duren om volledige verlichting te krijgen, vooral als er sprake is van complicaties zoals zwelling of ontsteking. Met de juiste medische behandeling is de prognose meestal positief, maar preventie speelt een belangrijke rol om herhaling te voorkomen. Het tijdig aanpakken van symptomen, door bijvoorbeeld antihistaminica of antischimmelmiddelen te gebruiken, kan verergering voorkomen en zorgen voor een snelle terugkeer naar normale mondgezondheid.

Complicaties

Hoewel jeuk in de mond vaak mild en tijdelijk is, kunnen er in sommige gevallen complicaties optreden, vooral als de onderliggende oorzaak niet wordt aangepakt. Hier zijn enkele mogelijke complicaties:

Allergische reacties en anafylaxie
Bij mensen met voedselallergieën of het orale allergie syndroom (OAS) kan jeuk in de mond het eerste teken zijn van een ernstigere allergische reactie. In zeldzame gevallen kan dit leiden tot anafylaxie, een levensbedreigende reactie die ademhalingsproblemen, zwelling van de keel, en een daling van de bloeddruk kan veroorzaken. Dit vereist onmiddellijke medische aandacht en de toediening van epinefrine (adrenaline).

• Complicatie: Als jeuk in de mond gepaard gaat met ademhalingsmoeilijkheden, zwelling van de lippen of keel, kan dit wijzen op een ernstige allergische reactie die dringend behandeld moet worden.

Chronische mondirritatie en schade aan het mondweefsel
Bij aanhoudende jeuk, zoals door een schimmelinfectie of droge mond, kunnen mensen geneigd zijn om aan hun mond te krabben of voortdurend te slikken. Dit kan leiden tot chronische irritatie en ontsteking van het mondweefsel, waardoor de kans op verdere schade en infectie toeneemt. De constante irritatie kan ook het risico op zweren in de mond of littekenvorming vergroten.

• Complicatie: Chronische irritatie kan leiden tot wondjes, zweren of infecties in het mondweefsel, wat het ongemak en de pijn verergert.

Verstoorde speekselproductie en mondgezondheid
Bij aandoeningen zoals het syndroom van Sjögren of als gevolg van medicijnen kan jeuk in de mond gepaard gaan met een droge mond (xerostomie). Onvoldoende speekselproductie kan leiden tot tandbederf, tandvleesontstekingen, en een verhoogde kans op infecties zoals mondschimmel (candida). Speeksel speelt een cruciale rol in de bescherming van het mondweefsel en het verwijderen van bacteriën, dus een droge mond kan op de lange termijn de mondgezondheid ernstig aantasten.

• Complicatie: Verminderde speekselproductie verhoogt het risico op mondinfecties, tandbederf, en tandvleesproblemen, wat kan leiden tot verdere mondklachten en complicaties.

Sociale en psychologische impact
Aanhoudende jeuk in de mond kan ook invloed hebben op het dagelijks leven. Mensen kunnen zich ongemakkelijk voelen tijdens het eten of praten, wat kan leiden tot vermijdingsgedrag en sociale terugtrekking. De constante jeuk kan ook slaapproblemen veroorzaken, vooral als de klachten 's nachts verergeren. Langdurige jeuk in de mond zonder duidelijke oplossing kan leiden tot psychologische stress en angst, vooral als de oorzaak niet gemakkelijk te identificeren is.

• Complicatie: Aanhoudende jeuk in de mond kan leiden tot sociale isolatie, verstoorde eetpatronen, en psychologische stress, wat de kwaliteit van leven beïnvloedt.

Preventie van kriebel in de mond

Preventie van jeuk in de mond draait om slimme keuzes en een beetje extra aandacht voor je gezondheid. Het goede nieuws? Met een paar eenvoudige stappen kun je die vervelende kriebels in je mond vaak helemaal vermijden!

Ken je allergieën, vermijd de boosdoeners
Als je weet dat je gevoelig bent voor bepaalde voedingsmiddelen of pollen, is voorkomen echt beter dan genezen. Probeer rauwe vruchten of groenten die je reactie uitlokken te vermijden of te schillen. Sommige mensen vinden verlichting door het voedsel eerst te koken of roosteren – een subtiele manier om het lekker én veilig te houden.

• Tip: Heb je een keer een allergische reactie gehad na het eten van rauwe appels of noten? Schrijf het op en wees extra waakzaam, vooral in het pollenseizoen.

Hydratatie is je vriend
Een droge mond kan een trigger zijn voor jeuk en irritatie. Zorg ervoor dat je altijd voldoende water drinkt en vermijd uitdrogende dranken zoals koffie en alcohol. Je mond gehydrateerd houden is de makkelijkste manier om problemen te voorkomen.

• Probeer: Neem overal een herbruikbare waterfles mee. Regelmatig kleine slokjes drinken houdt je mond fris en jeukvrij!

Gebruik milde tandpasta en mondverzorging
Je mond wordt dagelijks blootgesteld aan tandpasta, mondspoeling en andere producten die, zonder dat je het merkt, irritatie kunnen veroorzaken. Kies daarom voor milde, hypoallergene producten zonder agressieve chemicaliën zoals natriumlaurylsulfaat (SLS). Zo bescherm je je mond zonder het risico op een allergische reactie.

• Doe dit: Probeer een tandpasta zonder smaakstoffen of conserveringsmiddelen, en kijk of je mond je dankbaar is met minder kriebels en irritaties.

Houd je immuunsysteem in topvorm
Jeuk in de mond kan soms een teken zijn dat je immuunsysteem overactief is, zoals bij allergieën. Door goed voor jezelf te zorgen – met een uitgebalanceerd dieet, voldoende slaap, en beweging – blijft je immuunsysteem sterk en in balans. Dit helpt om overgevoelige reacties te minimaliseren.

• Ga ervoor: Voeg meer kleurrijke groenten en fruit toe aan je maaltijden, en gun jezelf genoeg rust. Een gezonde levensstijl kan wonderen doen voor je mondgezondheid!

Met deze simpele stappen kun je de controle terugpakken over die vervelende mondkriebels en je mond weer comfortabel en gelukkig maken. Zo hou je de nare jeuk buiten de deur en blijf je genieten van de dingen waar je écht van houdt.

Lees verder

• Jeukende ogen: oorzaken en symptomen jeuk aan de ogen
• Allergie huisstofmijt: symptomen, oorzaak en behandeling
• Hooikoorts: symptomen, medicijnen en hooikoortstabletten
• Angio-oedeem (vochtophopingen): symptomen en behandeling
• Mond-tong aandoeningen: aften/zweertjes/ontsteking en pijn