Bedplassen of bedwateren: oorzaken, symptomen en behandeling

Bedwateren (ook wel enuresis nocturna genoemd) is een ongecontroleerd urineverlies bij een kind dat aan het slapen is, en dit op een leeftijd waarbij het kind in feite “droog” zou moeten zijn. De meeste kinderen worden ’s nachts droog tussen de leeftijd van drie en vijf jaar. In de wetenschap beschouwt men de aandoening “bedplassen” als heel normaal tot de leeftijd van zeven jaar. Indien het kind nog in bed plast na de leeftijd van zeven jaar, dan is het beter om langs te gaan bij de huisarts. Een hoge urineproductie of een kleine blaascapaciteit kunnen mogelijke oorzaken zijn van bedplassen.

Wat is bedplassen of bedwateren?

Bedplassen (ook enuresis nocturna genoemd) komt meer voor bij jongens dan bij meisjes. Het is in feite een vervelende aandoening, die schaamte bij het kind maar ook bij de ouders kan teweegbrengen. De meeste kinderen worden ’s nachts zindelijk tussen drie en vijf jaar. Bij het ene kind gaat het al wat sneller dan bij het andere kind. Op zevenjarige leeftijd plast ongeveer 5% nog in bed. Op de leeftijd van elf jaar bedraagt dit nog 2% en op veertien jaar is dit percentage gedaald tot minder dan 1%. Echt abnormaal kan je bedplassen niet vinden. Het ene kind is nu éénmaal sneller rijper dan het andere. Vaak wordt bedwateren pas echt een probleem, indien het kind of de ouders het echt vervelend beginnen te vinden. Een goede raad is om kalm te blijven en de natuur zijn gang te laten aan. Vanaf zeven jaar echter is het toch aangewezen om even bij de huisarts langs te gaan.

Oorzaken

In de wetenschap geeft men drie redenen aan die de oorzaak kunnen zijn van bedplassen. De eerste oorzaak is een verhoogde nachtelijke urineproductie. Het hormoon ADH of vasopressine werkt onvoldoende en kan hierdoor de urineproductie ’s nachts niet verminderen. Een tweede oorzaak kan zijn dat het kind gewoon niet wakker wordt wanneer de blaas gevuld is. Een laatste en derde oorzaak is een mogelijke kleinere blaascapaciteit, in combinatie met een vroegtijdig samentrekken van een blaas. Er wordt bij kinderen die bedwateren hoofdzakelijk een onderscheid gemaakt tussen de kinderen met een hoge nachtelijke urineproductie of een nachtelijke activiteit van de blaas.

Bedplassen: een probleem?

Bedplassen is bij de meeste kinderen opgelost tussen de leeftijd van drie tot vijf jaar. Zolang je kind er geen probleem van maakt, kan je een afwachtende houding aannemen omdat veel problemen automatisch worden opgelost. Indien echter het zelfbeeld van het kind wordt aangetast en indien er mentale problemen ontstaan, is het aan te raden om langs te gaan bij de huisarts. Het zelfbeeld kan aangetast worden tijdens het verblijf bij vriendjes, op kamp gaan, enzovoort. Echter vóór de leeftijd van zeven jaar heeft het geen zin om medische hulp te zoeken. In veel gevallen zal immers de natuur gewoon haar werk doen. Bij het consulteren van een arts, zal de arts eerst andere medische oorzaken willen uitsluiten. Hij zal kijken of er geen urineweginfectie als oorzaak kan gevonden worden. Daarnaast zal de arts ook kijken naar de stoelgang gewoontes, voedingsgewoontes en het eventuele bedplasverleden van de ouders (genetisch bepaald).

Wat zijn de symptomen?

Bedplassen kan plaatsvinden tijdens alle fasen van de slaap, met piekmomenten tijdens de eerste slaapuren, de laatste slaapuren (ontwaken) of tijdens het dromen. De kinderen die lijden aan bedplassen worden nat wakker in bed en worden zelfs niet wakker als ze in bed hebben geplast. Vaak is er dan ook heel wat schaamte bij een kind als het nog in bed plast. Maak er als ouder ook geen probleem van en stel je kind gerust dat het wel zal verdwijnen. Wees op de hoede dat je kind het zelfvertrouwen niet verliest of psychologische problemen krijgt omwille van deze vervelende aandoening.

Zelf behandelen of bij de dokter gaan?

Zelf actie ondernemen

Als ouder kan je heel weinig doen. Je kind zal maar stoppen met bedplassen als het daarvoor rijp is. Het is alvast niet aangeraden om je kind ervoor te straffen. Dit zal enkel leiden tot een gebrek aan zelfvertrouwen van je kind. Je kind zal zich minder goed in zijn vel voelen en zich schamen. Enkele tips tegen bedplassen en om je kind te helpen zijn:

• Toon begrip voor het bedplassen en wees geduldig;
• Motiveer je kind als je samen hebt beslist om vanaf een bepaald moment zonder luier te slapen;
• Gebruik luierbroekjes indien het bed niet kan worden droog gehouden. Deze broekjes zullen er niet voor zorgen dat je kind het bedplassen minder snel zal afleren;
• Laat je kind nog even plassen voor het slapen gaan. Let er ook op dat je kind niet té veel meer drinkt net voor het slapen gaan.

Naar de dokter gaan

Bedplassen gaat in bijna 100% van de gevallen vanzelf over. Zelden worden er medische problemen vastgesteld. Indien het bedplassen niet als problematisch wordt ervaren, dan kan je het bezoek aan de huisarts wel even uitstellen. Het is wel belangrijk om een arts te raadplegen indien er overdag zindelijkheidsproblemen zijn, er regelmatig infecties van de urinewegen zijn of er andere problemen met de stoelgang plaatsvinden.