Naevus comedonicus: zeldzame huidaandoening
Naevus comedonicus is een zeldzame maar vervelende huidaandoening waarbij zich op bepaalde plekken op het lichaam plaques van comedonen of mee-eters vormen. De aandoening is niet gevaarlijk maar voor patiënten op cosmetisch gebied een ramp en veelal een bron van schaamte. Naevus comedonicus wordt waarschijnlijk veroorzaakt door een genetische afwijking. Diverse soorten behandelingen van de aandoening zijn mogelijk waaronder anti-acne behandelingen.
Huidaandoening naevus comedonicus
Wat is Naevus comedonicus?
Naevus comedonicus (ook wel gespeld als
Nevus comedonicus) is een zeldzame huidafwijking. Meer precies gaat het om een hamartomateuze afwijking van het haar-talgkliercomplex waarbij op bepaalde plekken op het lichaam grote groepen comedonen of
blackheads (mee-eters) voorkomen. Een comedo of comedon is een verstopte porie of een verstopt haarzakje in de huid. De verstopping wordt veroorzaakt door hoorn gemengd met talg. De kleur krijgt het door de keratine die zich ophoopt voor de uitgang van de porie. Bij de aandoening Naevus comedonicus ontstaan gegroepeerde comedonen, ook wel
plaques genoemd. Deze zijn vaak rond of ovaal maar kunnen ook een strook vormen. Deze plaques kunnen overal op het lichaam voorkomen maar lijken het meest te ontstaan op de borst, nek en rug.
Alhoewel het misschien zo lijkt gaat het nadrukkelijk niet om een pigmentafwijking. Waar de plaques bij de ene patiënt erg 'rustig' kunnen zijn (zie afbeelding linksboven), heeft de ander last van ontstekingen. Wanneer de verstopte talgkliertjes niet regelmatig goed worden ontsmet is de kans op ontstekingen groter.
De aandoening werd voor het eerst beschreven in 1895 door Dr. Kofmann. Het woord nevus refereert aan de vorm van de plaques van comedonen: deze kunnen worden vergeleken met een moedervlek. Naevus of nevus is het Latijnse woord voor moedervlek.
Voorkomen en oorzaak
Naevus comedonicus is in circa 50% van de gevallen al vanaf de geboorte aanwezig. Het kan ook later ontstaan, maar meestal wel voor de pubertijd. De aandoening komt even veel voor bij mannen als vrouwen en komt niet vaker voor bij mensen van een bepaald ras.
De exacte oorzaak van Naevus comedonicus is nog onbekend maar wetenschappers denken dat de oorzaak gezocht moet worden in een mozaïcisme. Deze term wordt gebruikt om aan te geven dat niet alle cellen in het lichaam hetzelfde genetisch materiaal bezitten waardoor een defect ontstaat, in dit geval in de haarfollikels. Een dergelijk mozaïcisme is de oorzaak van andere huidaandoeningen zoals Blaschko lijnen, het McCune-Albright syndroom, Becker's Nevus en het CHILD syndroom.
Naevus comedonicus syndroom
In het overgrote deel van de gevallen gaat het om een geïsoleerde huidaandoening maar het kan ook gaan om het uiterst zeldzame Naevus comedonicus syndroom. Dit kan gepaard gaan met ernstige afwijkingen van onder andere het centrale zenuwstelsel zoals epilepsie en microcephalie, skeletafwijkingen zoals scoliose en spina bifida (open ruggetje), oogafwijkingen, tandafwijkingen en andere huisafwijkingen zoals multipele basaalcelcarcinomen en trichilemmale cysten.
Behandeling
Meestal is het medisch niet noodzakelijk iets aan de huidaandoening te doen. Veel patiënten kiezen hier om cosmetische redenen echter wel voor. Een dermatoloog zal bij de behandeling van de plaques kiezen voor
topicale keratolytica (waarmee de opperhuid wordt verwijderd) zoals salicylzuur, resorcinol of Differin gel of voor een systemische
anti-acne behandeling (behandeling met pillen) op basis van tetracyclinen of isotretinoïne.
In sommige gevallen is het ook mogelijk de plaques te laten behandelen door een schoonheidsspecialiste. Deze kan de plekken op de huid behandelen op dezelfde manier als mensen die aan gewone mee-eters behandeld worden. Sommige patiënten reageren ook goed op
laserbehandeling.