Naevus spilus: Lichtbruine moedervlek met donkere spikkels
Ongeveer 1% van de pasgeborenen komt ter wereld met een naevus spilus. Een naevus spilus is een type moedervlek (naevus) waarbij de patiënt een platte bruine achtergrondvlek heeft, met hierin donkerbruine vlekjes, bultjes of andere kleine spikkels (spilus). De moedervlek is aangeboren, hoewel de spikkeltjes pas later in het leven ontstaan. Andere symptomen treden niet op bij de goedaardige huidaandoening. Een medische behandeling is in principe niet nodig, maar lasertherapie en chirurgie behoren wel tot de mogelijkheden. Normaalgesproken is de moedervlek niet kwaadaardig, maar in zeer zeldzame gevallen ontstaat een type huidkanker in de vlek.
Synoniemen van naevus spilus
Voor naevus spilus bestaan enkele synoniemen:
- gespikkelde lentigineuze naevus
- speckled lentiginous nevus
- zosteriforme lentigineuze naevus
Oorzaken van type moedervlek
Een naevus spilus is het gevolg van een gelokaliseerd defect in melanoblasten (de voorlopers van pigmentcellen) die een bepaald deel van de huid bevolken. De huidaandoening is vermoedelijk een vorm van een aangeboren melanocytaire naevus.
Geassocieerde aandoeningen
Enkele syndromen gaan mogelijk gepaard met een naevus spilus zoals:
Symptomen: Lichtbruine moedervlek met donkere spikkels
De symptomen van een naevus spilus zijn bij 80% van de patiënten sinds de geboorte aanwezig of anders komen ze binnen de eerste twee jaar van het leven tot uiting. De naevus spilus verschijnt op mogelijk alle lichaamsdelen, maar ze zijn het vaakst aanwezig op de romp.
Een variabel aantal zwarte, bruine of roodbruine vlekken of minuscule bultjes of spikkels zijn zichtbaar in een vlakke lichtbruine vlek van gemiddeld één tot zestig centimeter groot. De ronde tot ovalen achtergrondvlek is meestal al aanwezig bij de geboorte of kort daarna, terwijl de vlekken of bultjes pas na verloop van tijd verschijnen. De vlekken of bultjes binnen de achtergrondvlek zijn meestal gepigmenteerde naevi (gekleurde moedervlekken), zoals junctionele, samengestelde en intradermale naevi,
Spitz naevi (goedaardig type roze moedervlekken op
gezicht) en
blue naevi (blauwe moedervlekken zonder symptomen).
Diagnose en onderzoeken
Diagnostisch onderzoek
De diagnose van een naevus spilus verloopt via een visuele inspectie. De arts moet een foto maken van de naevus spilus om de stabiliteit van het letsel te documenteren. Heeft de patiënt verdachte gebieden, of is recent een wijziging aan het gebied opgetreden, dan is een
biopsie nodig waarbij de arts een stukje huidweefsel wegneemt om dit microscopisch te laten onderzoeken. Verder moeten patiënten het gebied grondig controleren en eventuele wijzigingen noteren.
Differentiële diagnose
De naevus spilus moet de arts onderscheiden van volgende huidafwijkingen:
- blue naevus
- café-au-lait-vlekken (koffie-met-melk-vlekken op de huid)
- congenitale melanocytaire naevi
- lentigines
- lentiginosis
- naevus agminatus
- naevus naevocellularis nno
- Spitz naevi
Behandeling
In veruit de meeste gevallen is een afwachtend beleid voldoende omdat de moedervlek klein is en geen verdere problemen veroorzaakt.
Lasertherapie
Wanneer het uiterlijk van de naevus cosmetisch storend is, zet de arts soms een laserbehandeling in. Zowel Q-switched ruby als Q-switched Nd: YAG-lasers zijn bruikbaar voor de behandeling van de achtergrondvlek (vorm van
hyperpigmentatie) en de spikkels van de naevus spilus.
Chirurgie
Wanneer de patiënt een kleine
moedervlek heeft, snijdt de arts dit soms chirurgisch weg onder
plaatselijke verdoving.
Prognose van huidaandoening
De resultaten van de behandeling van de moedervlek zijn variabel: sommige letsels reageren goed, anderen niet. Een regelmatig zelfonderzoek is verder nog steeds noodzakelijk, zelfs na een geslaagde behandeling. Bij nieuwe of ongewone veranderingen in het uiterlijk is het verstandig om medisch advies in te winnen. De moedervlek verdwijnt voorts niet, maar groeit wel mee naarmate de patiënt groeit.
Complicaties van huidafwijking
In uiterst zeldzame gevallen ontstaat een
melanoom (type
huidkanker) in een naevus spilus die minstens twintig centimeter doorsnede heeft.
Lees verder