Te veel zweten: welke middelen werken?

Zweten of transpireren is een lichamelijk mechanisme om overtollige warmte kwijt te raken. Op zomerse dagen of bij inspanning is het normaal om in meer of mindere mate te zweten, maar sommige mensen hebben last van te veel afscheiding van zweet. Meestal gaat het om overmatig zweten van de oksels, voeten en handpalmen. Maar ook hoofd, rug en borst kunnen getroffen zijn. Veel zweten kan het sociale leven belemmeren. Kleding verkleurt, zweetvoeten zijn te ruiken of het vasthouden van een pen gaat moeilijk. Zweetvoeten kunnen ook nog eens schimmelinfecties veroorzaken.

De oorzaken

Stress en emoties veroorzaken vooral zweten van de oksels, voeten en handpalmen. Zweten van het hoofd, rug en borst treedt op onder invloed van warmte. Bij vrouwen kan de overgang tot opvliegers en nachtelijke zweetaanvallen leiden, en overgewicht veroorzaakt te veel zweten doordat het lichaam de warmte niet kwijt kan. Soms zijn het hete specerijen die vooral in het gezicht overmatig zweten veroorzaken. Overmatig zweten kan ook komen door een onderliggende ziekte, zoals een overactieve schildklier, te lage bloedsuiker, tuberculose of alcoholontwenning. En dan zijn er nog medicijnen die transpireren verergeren (bijvoorbeeld sommige antidepressiva).

Wat kunt u zelf doen tegen overmatig zweten?

Was elke dag grondig de plekken waar u het meest zweet. Gebruik liever geen zeep. Wanneer u toch zeep moet of wil gebruiken, verwijder zeepresten dan goed en droog de huid grondig. Draag wollen of katoenen kleding die beter ademt dan synthetische kleding. Bij zweetvoeten worden leren schoenen met leren zolen aangeraden. Het is wijsheid twee of meer paren schoenen af te wisselen. Bij overgewicht zal afvallen vaak helpen en bij te veel alcoholgebruik het minder drinken ervan.

Middelen tegen zweten

Deodorant bevat vaak parfums om zweetlucht te maskeren, vaak in combinatie met aluminiumzouten. Deze zouten vernauwen en sluiten (deels) de zweetkanaaltjes. Hoe meer aluminium, hoe effectiever de deodorant zal zijn. Er zijn speciale deodorants zoals Odorex of deo-leen die extra veel aluminiumzouten bevatten.

Als zelfs de sterkere deodorants niet werken kunnen bij de apotheek middelen met nog sterkere concentraties aluminiumzouten worden aangeschaft. Deze kunt u voor het slapen gaan met watjes aanbrengen en ’s ochtends weg spoelen. Dat moet in het begin elke nacht en dan één of twee keer in de week ter onderhoud. Pas op, aluminiumzouten kunnen beter niet op geïrriteerde, beschadigde of pasgeschoren huid worden aangebracht. Ook kunnen de zouten steenpuisten veroorzaken. In zulke gevallen wordt de crème cremor cetomacrogol aangeraden, die aluminiumhydroxychloride (20%) bevat. Overigens kan bij te weinig werking van aluminiumzouten ook zirkonium worden toegevoegd.

Een ander middel is aluin (kaliumaluminiumsulfaat). Ook deze stof vernauwt de zweetkliertjes, al is het effect (meestal) iets minder sterk dan bij aluminiumzouten. Aluin is als poeder verkrijgbaar als het om zweetvoeten gaat. Het nadeel van poeder is plakkerigheid en een oncomfortabel gevoel.

Er zijn ook absorberende pads verkrijgbaar die onder de oksels kunnen worden geplakt: de pads kunnen ter ondersteuning bij andere middelen worden gebruikt. Nadeel is zichtbaarheid van de pads onder dunne en lichte kleding, en bovendien is het duur bij dagelijks gebruik.

Middelen die worden afgeraden

Talkpoeder wordt afgeraden omdat het met zweet een plakkerige korst vormt, die vaak onaangenaam ruikt. Plantaardige oliën en crèmes werken niet; hoogstens maskeren de parfums tijdelijk de zweetgeur. Voor zweetvoeten zijn er middelen die schimmelvorming zouden voorkomen. Deze bevatten vaak zwakwerkende antischimmelmiddelen zoals undecylenamide, die weinig effect hebben. Sommige producten bevatten ook antibacteriële middelen zoals triclosan. Het is weinig effectief gebleken en kan bovendien overgevoeligheid veroorzaken.

Dan is er nog iontoforese, waarbij door een bak water stroom met een lage spanning wordt geleid. In de bak worden dan voeten en handen gelegd, andere lichaamsdelen worden met speciale sponsjes behandeld. Een ionenstroom zou de poriën tijdelijk doen sluiten zodat het zweten afneemt. Bij regelmatig gebruik lijkt het bij voeten en handen slechts matig te werken. Het kan thuis met speciale apparatuur worden gebruikt, maar ook bij de fysiotherapeut of in het ziekenhuis.

Te veel zweten, tijd voor de huisarts?

Als u ineens gaat zweten over het hele lichaam en zich ook erg ziek voelt kunt u beter de huisarts inschakelen. Hetzelfde geldt als u naast een zweetgeur een afwijkende geur verspreidt, bijvoorbeeld een ammoniak- of vislucht. De huisarts zal onderzoek doen naar een onderliggende oorzaak. Verder kan de huisarts onderzoek doen als alle in dit artikel genoemde middelen niet werken, of als het zweten begon kort na het gebruik van een nieuw medicijn. Er bestaan gespecialiseerde behandelingen voor overmatig zweten, hoewel het gepaard kan gaan met bijwerkingen. Over dergelijke behandelingen kan uw huisarts u informeren.