Atypische pneumonie (longontsteking): Oorzaken en symptomen
Bij een atypische pneumonie is de bacteriële oorzaak van de longontsteking anders dan de gebruikelijke streptokokkenbacteriën die een gewone longontsteking veroorzaken. De atypische vorm heeft veelal mildere symptomen dan een gewone longontsteking. Ook zijn kinderen en jongvolwassenen meer getroffen dan bij een gewone longontsteking. Typisch aan een atypische longontsteking is dat de symptomen progressief zijn en de patiënt geen onderliggende aandoening heeft. De prognose is afhankelijk van het type longontsteking.
Synoniemen ongewone longontsteking
Atypische longontsteking is eveneens gekend onder deze synoniemen:
Oorzaken atypische pneumonie
Chlamydophila pneumoniae,
Legionella pneumophila en
Mycoplasma-pneumonie veroorzaken mogelijk een atypische longontsteking.
Chlamydophila pneumoniae
De
longontsteking (= pneumonie:
ontsteking onderste luchtwegen) als gevolg van chlamydiabacteriën gebeurt het hele jaar door en is meestal mild. Deze aandoening komt vooral voor bij schoolgaande kinderen. Ongeveer 50 % van de volwassenen heeft deze longaandoening reeds voor de leeftijd van twintig jaar gehad.
Legionella pneumophila
Pneumonie veroorzaakt door
Legionella komt vaker voor bij patiënten van middelbare leeftijd en oudere volwassenen,
rokers en patiënten met een chronische ziekte of een
zwak immuunsysteem. Dit type longontsteking, dat gekend is de
veteranenziekte (ernstige longaandoening door bacteriën in water), is mogelijk ernstiger. Deze bacterie is meestal te vinden in de watertoevoer van een gebouw of koeltorens.
Mycoplasma pneumoniae
De oorzaak van de atypische longontsteking “Mycoplasma pneumoniae” is de bacterie
M. pneumoniae. De bacterie treft vaak patiënten jonger dan veertig jaar. Meestal zijn de symptomen van dit type longontsteking vrij mild. Deze aandoening komt het meest voor bij mensen die werken of wonen in dichtbevolkte gebieden zoals scholen, gevangenissen, daklozenopvang, en groepswoningen. Niettemin zijn veel patiënten hiermee gediagnosticeerd zonder enige specifieke risicofactoren.

Pijn op de borst komt voor bij atypische pneumonie /
Bron: Pexels, PixabaySymptomen ongewone ontsteking van de longen
Een longontsteking als gevolg van
Mycoplasma en
Chlamydophila bacterie is meestal mild.
Pneumonie veroorzaakt door
Legionella pneumophila verergert tijdens de eerste vier tot zes dagen, en verbetert daarna in vier tot vijf dagen. Hoewel de symptomen verbeteren, duurt het mogelijk een tijdje voordat alle symptomen verdwenen zijn. De meest voorkomende symptomen van longontsteking zijn een
droge hoest (bij
Legionella pneumonie
hoest de patiënt mogelijk bloederig
slijm op), milde tot hoge
koorts,
kortademigheid,
rillingen,
pijn op de borst die verergert als de patiënt diep ademhaalt of hoest,
verwardheid (vooral bij oudere patiënten of bij patiënten met
Legionella pneumonie),
hoofdpijn,
verlies van eetlust, weinig energie,
vermoeidheid,
spierpijn en stijfheid in de gewrichten, zweten en
een klamme huid. Sommige patiënten presenteren zich met
diarree (vooral bij
Legionella pneumonie).
Bij Mycoplasma pneumoniae zijn ook nog andere symptomen mogelijk zoals een
huiduitslag,
keelpijn, een bult in de nek,
oorpijn en een
pijnlijk oog (
oogpijn).
Diagnose en onderzoeken
Patiënten met een vermoedelijke longontsteking krijgen bij de arts een volledig lichamelijk onderzoek. Soms is het moeilijk om een atypische longontsteking te onderscheiden van
bronchitis (ontsteking van de luchtpijpvertakkingen), dus soms is een röntgenfoto (
radiografisch onderzoek) van de
borstkas (
thoraxfoto) nodig. Afhankelijk van hoe ernstig de ziekte is, zijn andere diagnostische onderzoeken vereist zoals een volledig
bloedonderzoek (bevestiging van het lage aantal witte bloedcellen), een
bronchoscopie (zelden nodig), een
CT-scan van de borstkas, een
longbiopsie, een
sputumkweek, een
urineonderzoek en/of een keeluitstrijkje.
Behandelingen
De patiënt mag koorts behandelen met
aspirine, niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (
NSAID's) of
paracetamol. Kinderen nemen best geen aspirine in. Hoestmedicijnen en andere
geneesmiddelen neemt de patiënt best niet zonder overleg met de arts. Meestal krijgt de patiënt orale
antibiotica als behandeling voor een atypische longontsteking. Om de juiste antibiotica te krijgen, is het wel belangrijk dat de arts weet welke vorm van atypische pneumonie de patiënt vertoont. Verder drinkt de patiënt veel vocht zodat het slijm loskomt. Ook voldoende rusten is belangrijk. Bij een ernstige longontsteking is een ziekenhuisverblijf nodig waarbij een arts of verpleegkundige hem intraveneus de antibiotica evenals zuurstof toedient. Ademhalingstherapie, aerosol en kunstmatige ventilatie zijn andere behandelingsmethoden.
Prognose aandoening
De meeste patiënten met een longontsteking als gevolg van
Mycoplasma of
Chlamydophila genezen dankzij de juiste antibiotica.
Legionella pneumonie is mogelijk ernstig. Dit leidt mogelijk tot levensbedreigende problemen, vooral bij patiënten met
nierfalen (verminderde of afwezige nierfunctie),
diabetes mellitus,
COPD (
medische term voor "chronisch obstructief longlijden"), of een zwak immuunsysteem.
Complicaties
Mogelijke complicaties van atypische pneumonie omvatten
hemolytische anemie (een aandoening waarbij zich onvoldoende rode bloedcellen in het bloed bevinden doordat het lichaam deze vernietigt), ernstige longschade en infecties aan de
hersenen en het zenuwstelsel zoals
meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn, koorts en een
stijve nek), myelitis (ontsteking van ruggenmerg of beenmerg), en
encefalitis (hersenontsteking).
Lees verder