Blastomycose: Schimmelinfectie met aantasting huid en longen

Blastomycose is een schimmelinfectie die optreedt na het inademen van microscopisch kleine schimmelsporen, afkomstig van ontbindend organisch materiaal zoals rotte bladeren en hout op vochtige bodems. Vaak verloopt de infectie asymptomatisch, maar soms ontwikkelen zich griepachtige symptomen, waarbij vooral de longen worden aangetast. Daarnaast kunnen huidproblemen optreden als gevolg van de infectie. Met een passende behandeling herstelt de patiënt meestal snel, maar zonder tijdige en adequate schimmeldodende therapie kunnen ernstige complicaties, waaronder dodelijke, optreden. De infectie kan zich namelijk uitbreiden naar andere organen, zoals het centrale zenuwstelsel.

• Synoniemen van blastomycose
• Epidemiologie van schimmelinfectie
• Oorzaken: Schimmel in Rottend Materiaal
• Risicofactoren
• Omgevingsfactoren
• Immunosuppressie
• Symptomen: Aantasting van longen en huid
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van blastomycose
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Synoniemen van blastomycose

Blastomycose staat bekend onder verschillende synoniemen:

• Blastomycosis
• Noord-Amerikaanse blastomycose
• Ziekte van Gilchrist

Epidemiologie van schimmelinfectie

Blastomycose is een zeldzame schimmelinfectie die voornamelijk voorkomt in Noord-Amerika, met name in het middenwesten en zuidoosten van de Verenigde Staten, en in mindere mate in delen van Canada. De ziekte komt ook voor in andere delen van de wereld, waaronder India, Israël, Saoedi-Arabië, en Afrika. De exacte prevalentie en incidentie zijn anno augustus 2024 nog steeds niet goed gedocumenteerd. Personen met een verzwakt immuunsysteem, zoals patiënten met een hiv-infectie of mensen die net een orgaantransplantatie hebben ondergaan, lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van blastomycose. De gemiddelde leeftijd bij diagnose is ongeveer 45 jaar, met de meeste gevallen tussen de 30 en 69 jaar. Hoewel de ziekte alle leeftijdsgroepen kan treffen, komen kinderen en adolescenten iets minder vaak in aanmerking. Mannen worden vaker getroffen dan vrouwen, wat mogelijk te wijten is aan hun grotere deelname aan buitenactiviteiten zoals jagen, vissen en kamperen, waarbij ze blootgesteld kunnen worden aan schimmelsporen.

Oorzaken: Schimmel in Rottend Materiaal

Blastomycose wordt veroorzaakt door de schimmel Blastomyces dermatitidis. De infectie ontstaat wanneer iemand microscopische schimmelsporen inademt die in de lucht aanwezig zijn na verstoring van de grond, vooral bij activiteiten zoals graven of het verplaatsen van rottend organisch materiaal zoals bladeren en hout. Deze schimmel komt voor in vochtige, schaduwrijke gebieden waar dergelijk materiaal ontbindt. De infectie kan zich echter niet van mens op mens verspreiden, noch van dier op mens. Dieren kunnen wel besmet raken door dezelfde blootstelling aan schimmelsporen, maar vormen geen directe bron van infectie voor mensen.

Risicofactoren

Omgevingsfactoren

Mensen die wonen of werken in gebieden waar de schimmel veel voorkomt, hebben een hoger risico op blootstelling. Dit geldt vooral voor personen die regelmatig betrokken zijn bij activiteiten die de grond verstoren, zoals landbouw, bosbouw, en constructie. Personen die tijd doorbrengen in vochtige en schaduwrijke buitenomgevingen zijn bijzonder kwetsbaar.

Immunosuppressie

Personen met een verzwakt immuunsysteem, zoals patiënten met hiv, mensen die immunosuppressiva gebruiken, en mensen die een orgaantransplantatie hebben ondergaan, lopen een aanzienlijk hoger risico om ernstige vormen van blastomycose te ontwikkelen.

Symptomen: Aantasting van longen en huid

De symptomen van blastomycose variëren sterk, afhankelijk van de ernst van de infectie en de mate waarin de schimmel zich in het lichaam heeft verspreid. Bij veel patiënten blijft de infectie asymptomatisch, vooral als deze beperkt blijft tot de longen. Wanneer de infectie echter systemisch wordt, kunnen de symptomen ernstig en levensbedreigend zijn. De eerste tekenen van infectie verschijnen meestal tussen de drie weken en drie maanden na blootstelling aan de schimmelsporen.

Longen
Longgerelateerde symptomen zijn onder andere:

• Malaise (algemeen ziek gevoel)
• Bot- en gewrichtspijn
• Hoesten van bruin of bloederig slijm (sputum)
• Koorts
• Koude rillingen
• Nachtelijk zweten
• Onbedoeld gewichtsverlies
• Pijn op de borst
• Spierpijn
• Vermoeidheid
• In ernstige gevallen kan ademhalingsfalen optreden, wat levensbedreigend is.

Huid
De huidgerelateerde symptomen van blastomycose omvatten:

• Pijnloze pukkels, puisten of knobbeltjes, vaak op het gezicht, de hals en de ledematen.
• Deze laesies kunnen zich ontwikkelen tot zweren die bloeden en langzaam genezen.
• De kleur van de huidletsels kan variëren van grijs tot violet, en ze kunnen uiteindelijk leiden tot ernstige verminkingen.

Alarmsymptomen

Bij ernstige gevallen van blastomycose moeten bepaalde symptomen onmiddellijk medische aandacht krijgen:

• Plotselinge en ernstige ademhalingsmoeilijkheden
• Ernstige, aanhoudende pijn op de borst
• Bloederig sputum
• Toenemende huidzweren die niet genezen
• Symptomen van meningitis zoals nekstijfheid, hoofdpijn en koorts.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
De diagnose begint met een grondig lichamelijk onderzoek en een gedetailleerde anamnese waarin de arts de voorgeschiedenis van de patiënt onderzoekt, inclusief eventuele blootstelling aan risicofactoren. De arts let op zichtbare symptomen zoals huidletsels en abnormale ademgeluiden, zoals reutels, die wijzen op een longinfectie.

Diagnostisch onderzoek
Om blastomycose te bevestigen, kan de arts verschillende onderzoeken aanvragen, waaronder:

• Huidbiopsie: Dit kan helpen bij het identificeren van de schimmel in huidlaesies.
• Sputumcultuur: Om de schimmel in opgehoest slijm te detecteren.
• Weefselbiopsie: Van geïnfecteerde organen om de aanwezigheid van de schimmel te bevestigen.
• Urinecultuur: Voor het opsporen van schimmelsporen.
• CT-scan en/of Röntgenfoto van de borstkas: Voor het beoordelen van de ernst en verspreiding van longinfectie.

Behandeling van blastomycose

De behandeling van blastomycose varieert afhankelijk van de ernst van de symptomen. Voor milde gevallen kan de infectie soms vanzelf verdwijnen zonder medische interventie. Bij ernstige of systemische infecties is behandeling met antimycotica (antischimmelmiddelen) noodzakelijk. Veelvoorkomende medicamenten omvatten itraconazol, amfotericine B en fluconazol. De behandeling kan enkele maanden duren en vereist nauwkeurige medische follow-up.

Prognose

De prognose van blastomycose is over het algemeen gunstig, vooral wanneer de diagnose vroeg wordt gesteld en de behandeling snel wordt gestart. De meeste patiënten herstellen volledig, vooral wanneer de infectie beperkt blijft tot de longen of de huid. Zonder behandeling kan de infectie echter levensbedreigend worden, vooral bij personen met een verzwakt immuunsysteem.

Complicaties

Mogelijke complicaties van blastomycose omvatten:

• Plotselinge ademhalingsinsufficiëntie, wat fataal kan zijn.
• Abcessen: Grootschalige zweren gevuld met pus die operatief moeten worden afgevoerd.
• Meningitis: Ontsteking van de hersenvliezen, wat kan leiden tot ernstige neurologische schade.
• Prostatitis: Ontsteking van de prostaat bij mannen, wat leidt tot pijn en urinair ongemak.

Preventie

Er zijn geen specifieke preventieve maatregelen om blastomycose volledig te voorkomen, maar enkele algemene richtlijnen kunnen het risico verminderen:

• Vermijd activiteiten die de grond verstoren in gebieden waar de schimmel voorkomt.
• Draag beschermende maskers wanneer je in risicogebieden werkt, vooral als je betrokken bent bij graaf- of bosbouwactiviteiten.
• Personen met een verzwakt immuunsysteem moeten extra voorzorgsmaatregelen nemen bij buitenactiviteiten in risicogebieden.