Code rood voor hooikoortspatiënten door graspollen

De meteorologische zomer loopt van 1 juni tot 1 september. Van mei tot eind september bloeien eveneens de grassen, dus vooral in de zomer. Juist de zomer is een tijd om buiten te leven, om te fietsen, te wandelen, te barbecueën of vakantie te vieren. Maar voor veel mensen met een grassenpollenallergie, is juist de zomer een verschrikking. Veel grassen zijn namelijk allergeen en veroorzaken hooikoorts bij de mens. Juist bij mooi weer in de zomer, veroorzaakt de allergie bij veel mensen tranende ogen, een verstopte neus en veel moeten niezen. Het is code rood voor hooikoortspatiënten.

Pollendragers

Stuifmeel is afkomstig van meeldraden, die weer een onderdeel zijn van de mannelijke voorplantingsorganen van een bloem. De botanische naam voor stuifmeel is pollen en de bloeiperioden van verschillende soorten pollendragers wordt het ‘pollenseizoen’ genoemd. Er zijn in Nederland en België drie groepen pollendragers, welke een allergie kunnen veroorzaken: de allergene pollendragers. Allergenen zijn in principe onschadelijke stoffen, maar veroorzaken bij bepaalde mensen een allergische reactie. Nadat de pollen het lichaam zijn binnengekomen (via de neus, de mond en/of de huid) geven ze een allergische reactie. Allergeendragende pollendragers komen bij de volgende drie groepen voor:

Berk

Bomen
Bloeiende bomen zijn er in het begin van het vroege voorjaar en late voorjaar. Met deze allergie begint het hooikoortsseizoen. Het is bijvoorbeeld de hazelaar meestal als eerste, gevolgd door de els, wilg, de eik, de berk en de linde die in bloei staan.

Bloemen en kruiden
De bloemen en kruiden in de lente, zomer en herfst, die hooikoorts kunnen veroorzaken zijn onder andere de paardenbloem, margriet, zuring, weegbree, ambrosia en bijvoet.

Grassen
Een piek in het hooikoortsseizoen is in de zomer, wanneer de grassen bloeien. De pollen van gras zijn in Nederland de belangrijkste allergene pollen. Grassen die echt overal aanwezig zijn zoals weilanden, aangelegde grasvelden, bermen, langs spoorwegen en dijken. Veel grassen komen na elkaar in bloei en de bloeiperiode van alle soorten gras is dan ook lang; van midden april tot half oktober. In juni bloeien veel grassoorten tegelijk en zijn er extra veel graspollen in de lucht. Ook granen zoals rogge, tarwe, gerst of haver, geven pollen als ze bloeien. In de directe omgeving van graanakkers kan iemand die gevoelig is voor graspollen veel last hebben van de graanpollen. Een wolk van pollen komt vrij bij droog en zonnig weer, wanneer de graansoorten geoogst worden of het gras gemaaid wordt. In Europa lijdt 1 op de 8 mensen aan een graspollenallergie.

Gestreepte witbol

Hoe ontstaat hooikoorts of allergische rhinitis

Allergische rhinitis betekent een allergische reactie van de neus waardoor het immuunsysteem van een lichaam overgevoelig reageert op een onschadelijke stof, zoals de pollen van grassen. Het in contact komen met pollen, die vrij rondzweven in de lucht, is niet te voorkomen. Elk mens maakt hier antistoffen tegen maar bij sommige mensen herkent het immuunsysteem dit als ‘vijandig’. Na de eerste keer pollen in de neus, mond of via de huid, bindt het allergeen zich aan de antistof (immuunglobuline E of IgE) om de volgende keer de mestcellen, die zich in het lichaamsweefsel aan de oppervlakte bevinden, histamine uit te laten stoten. Uitgestoten histamine veroorzaakt verwijde bloedvaten en heeft een loopneus, kriebelende neus, verstopte neus, tranende of jeukende ogen tot gevolg. Daarnaast hecht histamine zich aan bepaalde zenuwuiteinden wat het niezen en de jeuk verklaart. De hooikoorts wordt langzaam opgebouwd en meestal komt de allergie tussen het 8ste en 25ste jaar tot uiting. Na het 40ste jaar worden de klachten meestal minder, om na het 55ste jaar voorgoed als verdwenen te zijn.

Timoteegras

Het pollenseizoen in de zomer

Pollen zijn er drie seizoenen lang, behalve in de winter (een warme winter kan echter al op het eind van de winter pollen geven). Het begint normaal gesproken in de vroege lente, gaat verder in de zomer tot ongeveer begin herfst. Sommige mensen reageren sterk op de pollen van de bloeiende bomen in het voorjaar, maar veel mensen reageren op de pollen van de bloeiende grassoorten in de zomer. Juist in het seizoen wanneer het mooi en zonnig weer kan zijn en we buiten willen verblijven! Enkele van de veelvoorkomende grassen die bloeien in de zomer en hooikoorts veroorzaken zijn:

[TD]Kropaar. April-Mei[TD]Straatgras[TD]Struisgras[TD]Doddengras[TD]Gestreepte witbol[TD]Maïs

Grassoort	Juni	Juli	Augustus	September
Timoteegras	x	x	x	[/TD]
x	x	[/TD][TD]
Gewoon reukgras. April-Mei	x	x	[/TD][TD]
Veldbeemdgras	x	x	x	[/TD]
x	x	x	x
Glanshaver	x	x	x	x
Engels raaigras	x	x	x	x
Zwenkgras	x	x	x	[/TD]
x	x	x	[/TD]
x	x	x	[/TD]
x	x	x	[/TD]
[/TD][TD]x	x	x
Rogge	x	x	[/TD][TD]

De maanden met een kruis (x) zijn code rood voor hooikoortspatiënten die allergisch reageren op de soort of soorten.

Bloeiend straatgras

Samenhang met het weer

De hooikoortsverwachting hangt samen met het weer. De zomer is het seizoen met de meeste kans op warm weer. De zon staat hoog en de warmte kan oplopen tot 30 graden of meer. De kans op onweersbuien is in de zomer het grootst. Na de bui en opnieuw warmte is het warm en vochtig weer en komen de grassen tot bloei. Een zacht verkoelend windje erbij zorgt dat de pollen van de bloeiende grassen, door de lucht waaien. Graspollen zijn heel licht en door de wind kunnen ze tot grote afstanden worden meegevoerd. Wanneer er buien voorspeld worden is er eerst sprake van een pollenpiek. De eerste regendruppels beroeren de grassen waardoor juist de pollen vrijkomen. Mensen kunnen dan gevoelig zijn nadat het begint te regenen. Blijft het regenen dan is dit een opluchting voor hooikoortspatiënten. De pollen worden uit de lucht gespoeld! Als de wind uit het oosten komt over land is het aan de kust eveneens code rood voor de hooikoortspatiënten. Daar waar anders de lucht vrij schoon is bij een westenwind aan het strand.

Het moment van de dag

Ook zit er verschil in de morgen, middag en avond. In de ochtend zitten er minder pollen in de lucht dan ’s middags en ’s avonds. Als je het huis wil luchten, doe dat dan vroeg in de ochtend.

Bloeiende kropaar

Relatie met voedselallergie

Een voedselallergie die optreedt bij mensen die ook een pollenallergie hebben, noemen we een kruisallergie of het pollen-voedselsyndroom. Het immuunsysteem van iemand met hooikoorts reageert dan op precies dezelfde manier op de vrucht van de boom. Op vruchten als appels, peren, pruimen, perziken, pruimen, kiwi’s, en noten. Op hooikoorts voor bepaalde grassen kan een voedselallergie ontstaan voor aardappels, komkommer, wortels of pinda’s. Bij het eten van de genoemde producten ontstaat dan jeuk in de mond keel en oren. De lippen, tong, keel, verhemelte en ogen zwellen op en kunnen een gevoel van ernstige benauwdheid geven. Naast de hooikoortsklachten kunnen bij een kruisallergie ook maag- en/of darmklachten ontstaan. Een kruisallergie kan ook tijdelijk zijn: een reactie op een bepaald soort voeding komt alleen voor in de periode dat pollen bloeien waar iemand allergisch op reageert. Zijn de pollen uit de lucht dan is de voedselallergie over. Allergenen verdwijnen ook wanneer het voedsel verhit wordt maar niet alle voedselproducten kunnen echter verhit worden.