Scoliose: Zijdelingse kromming van de wervelkolom

Scoliose: Zijdelingse kromming van de wervelkolom Scoliose is de abnormale zijdelingse (laterale) verdraaiing en kromming van de wervelkolom (ruggengraat), die normaal gezien verticaal is. Scoliose treedt het vaakst op tijdens de groeispurt, vlak voor de puberteit, al is de afwijking op elke leeftijd mogelijk. Meestal is de oorzaak van deze afwijking niet bekend, maar sommige aandoeningen resulteren in scoliose. Bij de meeste patiënten zijn de symptomen vrij mild en is een behandeling niet nodig, maar zowel braces als chirurgie zijn voorhanden bij een ernstige verkromming. In Nederland is tot slot een contactgroep actief voor scoliosepatiënten.

Epidemiologie afwijking aan wervelkolom

Scoliose komt op elke leeftijd voor, maar patiënten tussen de 10-15 jaar zijn het vaakst getroffen. De prevalentie bedraagt naar schatting 3-4 op 1.000 patiënten. Voorts zijn vrouwen vaker dan mannen getroffen.

Oorzaken en vormen van scoliose

Veelal is de oorzaak van scoliose niet bekend. Dit is in medische termen bekend als "idiopathische scoliose". Eerst bekijkt de arts echter of andere factoren scoliose veroorzaken. Oorzaken van krommingen zijn in te delen in niet-structurele (functionele) scoliose en structurele scoliose.

Niet-structurele (functionele) scoliose

Bij deze vorm van scoliose ontstaat een kromming bij een structureel normale wervelkolom. Dit is een tijdelijke, veranderende kromming die veroorzaakt is door een onderliggende aandoening zoals een beenlengteverschil, spierspasmen of inflammatoire aandoeningen zoals appendicitis (ontsteking van het wormvormig aanhangsel van de blindedarm).

Structurele scoliose

Structurele scoliose is soms een onderdeel van een syndroom of ziekte, zoals het Marfan-syndroom, een erfelijke bindweefselziekte. In andere gevallen ontstaat scoliose door een neuromusculaire aandoening (zoals cerebrale parese (hersenverlamming), poliomyelitis of spierdystrofie), aangeboren afwijkingen (zoals hemivertebra, waarbij een zijde van een wervel niet normaal gevormd is voor de geboorte), verwonding, bepaalde infecties, tumoren, metabole aandoeningen, bindweefselaandoeningen, reumatische aandoeningen of onbekende factoren (idiopathische scoliose).

Symptomen: Zijdelingse kromming van de wervelkolom

De patiënt heeft een ander uiterlijk met een zichtbaar gebogen rug. De kromming is C- of S-vormig (bij een S-vorm is sprake van een dubbele bocht). De patiënt heeft ongelijke schouders: één schouder staat duidelijk hoger dan de andere schouder, wat ook geldt bij de heup. De taille is verder ongelijk wat soms problemen geeft bij het dichtknopen van kledij. De patiënt heeft voorts bij een grote kromming een prominente ribbenkast; deze steekt met andere woorden iets meer uit. Ook is een verschil in beenlengte te merken. Rugpijn komt vaak voor bij volwassenen met scoliose. Jonge patiënten ervaren wat ongemak maar bij hen is de pijn veelal minder ernstig. Scoliose treedt regelmatig op in combinatie met kyfose. Dit heet dan in medische termen: kyfoscoliose (achterwaartse en zijwaartse kromming van de wervelkolom).

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts bevraagt eerst de medische voorgeschiedenis van de patiënt. Daarna voert hij een lichamelijk onderzoek uit waarbij hij de patiënt vraagt om voorover te buigen om te zien of de ene kant van de ribbenkast meer naar voren treedt dan de andere kant. Voorts is een neurologisch onderzoek aangewezen waarbij de arts de spierzwakte, gevoelloosheid en abnormale reflexen van de patiënt test.

Diagnostisch onderzoek

Na een rugonderzoek voert de arts een radiografisch onderzoek (= röntgenfoto) uit om de diagnose van scoliose te bevestigen. Indien de arts nog twijfelt en vermoedt dat de patiënt bijvoorbeeld een tumor heeft, voert hij een MRI-scan uit.

Behandeling scoliose: Niets, brace of chirurgie

Geen behandeling

De behandeling van scoliose is afhankelijk van de leeftijd, de ernst, en de mogelijke progressie van de aandoening. Bij zeer jonge patiënten is niet steeds een behandeling vereist, omdat de kromming van de ruggengraat soms spontaan verbetert naarmate ze verouderen. Wel volgt de arts de patiënt regelmatig op.

Wel een behandeling: Braces en/of operatie

Speciale braces remmen de verdere progressie van de kromming. Soms is een operatie nodig omdat de braces niet altijd helpen bij jongere patiënten. Bij minder dan 0,1% van de patiënten met scoliose bedraagt de kromming meer dan 40 graden. Dit is het punt waarop chirurgie nodig is. Hierbij brengt de chirurg metalen staven, stangen met schroeven, haken en/of draden in de rug in om de wervelkolom te stabiliseren. Deze maakt hij op regelmatige basis langer wanneer de patiënt groeit. Bij oudere kinderen en volwassenen verbetert scoliose vaak niet meer en verslechtert het soms zelfs geleidelijk. Daarom is bij deze patiënten een pijn verlichtende behandeling aangewezen. Pijnstillers en fysiotherapie zijn hierbij nuttig. Als dit echt niet helpt, voert de chirurg een operatie uit.

Alternatieve therapieën

Alternatieve therapieën omvatten voedingssupplementen, chirorpractische manipulatie en elektrische stimulatie van de spieren. Verder blijft de patiënt best actief en fit.

Complicaties afwijking aan de wervelzuil

Scoliose leidt soms tot emotionele en lichamelijke problemen. Vooral tieners hebben vaak problemen met het eigen lichaamsbeeld. In zeldzame gevallen resulteert ernstige scoliose in lichamelijke problemen, zoals een verhoogde druk van de ribbenkast op het hart, en de longen, waardoor de patiënt ademhalingsproblemen heeft.

Contactgroep voor scoliosepatiënten

Patiënten met scoliose zijn in Nederland welkom bij de "Vereniging van scoliosepatiënten". Deze vereniging biedt informatie over de aandoening, en verzorgt lotgenotencontact.

Vereniging van scoliosepatiënten
Postbus 11566
2502AN Den Haag
Telefoonnummer: 0900-7265467
E-mail: bestuur@scoliose.nl
Website: http://www.scoliose.nl
Twitter: @scolioseNL
Facebook: https://www.facebook.com/ScolioseNL/
Bankrekeningnummer: NL54 INGB 0002663832

Lees verder

© 2016 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Behandeling van scoliose met stroom: scenartherapieBehandeling van scoliose met stroom: scenartherapieBehandeling van scoliose met stroom is een goede maner om de vergroeiing van de wervelkolom een halt toe te roepen. De z…
Tips bij scolioseTips bij scolioseScoliose is een zijdelingse verkromming van de wervelkolom. Door deze verkromming ontstaan er één of twee bochten. Het i…
Scoliose: een verkromming van de rugScoliose is een vaak voorkomende aandoening die voor een verkromming zorgt in de rug. Het is erg belangrijk dat het verl…
Ziekte van ScheuermannZiekte van ScheuermannDe ziekte van Scheuermann betreft een groeistoornis van de wervelkolom, waardoor de wervelkolom steeds krommer wordt. De…

Code rood voor hooikoortspatiënten door graspollenCode rood voor hooikoortspatiënten door graspollenDe meteorologische zomer loopt van 1 juni tot 1 september. Van mei tot eind september bloeien eveneens de grassen, dus v…
Hyperacusis: Verhoogde gevoeligheid voor horen van geluidenHyperacusis: Verhoogde gevoeligheid voor horen van geluidenBij hyperacusis is de patiënt overgevoelig voor het horen van bepaalde geluiden. Diverse uitlokkende factoren veroorzake…
Bronnen en referenties
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 16 juni 2016
  • Neem contact met ons op, NL54 INGB 0002663832, geraadpleegd op 16 juni 2016
  • Overview, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/scoliosis/home/ovc-20193685, geraadpleegd op 16 juni 2016
  • Scoliosis, http://www.nhs.uk/conditions/Scoliosis/Pages/Introduction.aspx, geraadpleegd op 16 juni 2016
  • Scoliosis, http://www.webmd.com/osteoarthritis/guide/arthritis-scoliosis, geraadpleegd op 16 juni 2016
  • Symptoms & Causes, Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010, geraadpleegd op 15 juni 2016, geraadpleegd op 16 juni 2016
  • Treatment, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/scoliosis/diagnosis-treatment/treatment/txc-20193777, geraadpleegd op 16 juni 2016
  • Vereniging van scoliosepatiënten, https://www.facebook.com/ScolioseNL/info/?entry_point=page_nav_about_item&tab=page_info, geraadpleegd op 16 juni 2016
  • Questions and Answers about Scoliosis in Children and Adolescents, http://www.niams.nih.gov/health_info/scoliosis/, geraadpleegd op 16 juni 2016
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 07-01-2020
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 9
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.