Bacteriële vaginose: Stinkende afscheiding uit vagina

Bij bacteriële vaginose ontstaat een abnormale vaginale afscheiding door een overgroei van bepaalde bacteriën. De aandoening gaat vaak gepaard met een visachtige geur en een dunne, waterige afscheiding. Hoewel bacteriële vaginose over het algemeen niet ernstig is, kan het problematisch zijn wanneer het zich ontwikkelt tijdens de zwangerschap. Een kortdurende antibioticakuur is vaak effectief, maar de aandoening heeft de neiging om terug te keren.

• Oorzaken van bacteriële vaginose
• Risicofactoren
• Symptomen: Stinkende afscheiding uit de vagina
• Wanneer medische hulp inroepen?
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling met antibiotica
• Prognose: Vaak terugkerende aandoening
• Complicaties, vooral ernstig voor zwangere rouwen
• Preventie
• Gezonde hygiëne
• Ondersteun de gezonde vaginale flora
• Beheer van seksuele gezondheid
• Voeding en levensstijl
• Vermijd ongezonde gewoonten

Oorzaken van bacteriële vaginose

Geen seksueel overdraagbare aandoening
De exacte oorzaak van bacteriële vaginose is niet volledig begrepen, maar het staat niet bekend als een seksueel overdraagbare aandoening. Slechte hygiëne is niet de oorzaak van de ziekte. Hoewel vrouwen die geslachtsgemeenschap hebben met andere vrouwen de aandoening mogelijk kunnen doorgeven, weten artsen anno augustus 2024 niet precies hoe dit gebeurt. Er is een lopende discussie onder wetenschappers over of bacteriële vaginose als een seksueel overdraagbare aandoening moet worden beschouwd.

Overgroei van bacteriën
Bacteriële vaginose wordt gekenmerkt door een verstoring van de normale vaginale flora. In plaats van de gebruikelijke lactobacillen, wordt de vagina overspoeld door een mengsel van bacteriën zoals Gardnerella vaginalis, Bacteroides, Mobiluncus spp. en Mycoplasma hominis. Deze bacteriën produceren aminen (organische verbindingen afgeleid van ammoniak) en andere afbraakproducten, die verantwoordelijk zijn voor de kenmerkende visachtige geur van de afscheiding.

Risicofactoren

Verschillende factoren verhogen het risico op het ontwikkelen van bacteriële vaginose, waaronder:

• Verminderde oestrogeenproductie
• Zwarte huidskleur
• Gebruik van badschuim en geparfumeerde zeep
• Gebruik van vaginale deodorant
• Gebruik van een spiraaltje
• Recent gebruik van antibiotica
• Roken
• Seksuele activiteit bij vrouwen tussen 15 en 44 jaar

Symptomen: Stinkende afscheiding uit de vagina

Veel vrouwen met bacteriële vaginose vertonen geen symptomen, maar vaak zijn de volgende symptomen aanwezig:

• Een visachtige geur van de vaginale afscheiding, vooral na geslachtsgemeenschap
• Dunne, waterige of grijswitte afscheiding
• Verhoogde vaginale pH (meer dan 5)
• Pijn bij het plassen (dysurie)
• Jeuk rond de buitenkant van de vagina (vaginale jeuk)
• Een brandend gevoel aan de vagina (brandend gevoel)

Wanneer medische hulp inroepen?

Als je symptomen van bacteriële vaginose ervaart, zoals ongebruikelijke vaginale afscheiding of een onaangename geur, is het belangrijk om een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek
Om de diagnose bacteriële vaginose te stellen, moeten meestal minstens drie van de volgende criteria aanwezig zijn:

• Karakteristieke vaginale afscheiding
• Verhoogde vaginale pH (de arts gebruikt een uitstrijkje dat wordt getest op pH-verandering)
• Visachtige geur bij het mengen van een druppel vaginale afscheiding met 10% kaliumhydroxide
• Aanwezigheid van typische schubachtige epitheliale cellen bij microscopisch onderzoek van de vaginale vloeistof

Bij patiënten met atypische symptomen moet de arts rekening houden met de mogelijkheid van co-infecties, zoals vaginale candidiasis, trichomoniasis, infecties met C. trachomatis of N. gonorrhoeae, HSV-infecties, of andere aandoeningen. Extra testen kunnen nodig zijn om andere seksueel overdraagbare aandoeningen uit te sluiten.

Differentiële diagnose
Andere aandoeningen met vergelijkbare symptomen als bacteriële vaginose zijn onder andere:

• Candidiasis
• Cervicitis (ontsteking van de baarmoederhals)
• Chlamydia
• Gonorroe
• Herpes Simplex
• Trichomoniasis
• Vaginitis

Behandeling met antibiotica

De behandeling van bacteriële vaginose bestaat doorgaans uit een kuur met orale antibiotica gedurende vijf tot zeven dagen. Alternatief kan medicinale crème worden voorgeschreven voor inwendig gebruik gedurende zeven dagen. Het is doorgaans niet aanbevolen om asymptomatische vrouwen met bacteriële vaginose te behandelen.

Prognose: Vaak terugkerende aandoening

Bacteriële vaginose kan soms spontaan verdwijnen zonder behandeling. De aandoening heeft echter een hoge terugvalkans. Ongeveer 80% van de vrouwen die behandeld zijn voor bacteriële vaginose ervaart binnen negen maanden opnieuw symptomen. Er is geen overtuigend bewijs dat gelijktijdige behandeling van de mannelijke partner de terugvalkans vermindert, dus een standaardbehandeling voor mannelijke partners is meestal niet nodig.

Complicaties, vooral ernstig voor zwangere rouwen

Algemeen
Bacteriële vaginose kan leiden tot een verhoogd risico op complicaties zoals salpingitis (ontsteking van de eileiders) en endometritis (ontsteking van het baarmoederslijmvlies). Het kan ook bijdragen aan postoperatieve infecties en negatieve uitkomsten in de zwangerschap.

Zwangere Vrouwen
Bij zwangere vrouwen kunnen complicaties optreden als gevolg van bacteriële vaginose, zoals:

• Chorioamnionitis (ontsteking van de vruchtvliezen): Chorioamnionitis verwijst naar een ontsteking van de vruchtvliezen (chorion en amnion) die het embryo omhullen. Het kan leiden tot ernstige complicaties voor zowel de moeder als de baby.
• Langdurig gebroken vliezen
• Vroeggeboorte
• Laag geboortegewicht
• Miskraam

Door tijdige diagnose en behandeling kan het risico op complicaties worden verminderd. Vrouwen met symptomen van bacteriële vaginose, vooral zwangere vrouwen, wordt aangeraden om medische hulp te zoeken voor een juiste diagnose en behandeling.

Preventie

Gezonde hygiëne

• Vermijd het gebruik van agressieve zeep of douchegels: Gebruik milde, ongeparfumeerde producten om irritatie en verstoring van de vaginale flora te voorkomen.
• Droog je goed af na het douchen: Dep de huid droog met een schone handdoek in plaats van te wrijven.

Ondersteun de gezonde vaginale flora

• Gebruik geen geparfumeerde producten in de vaginale regio: Vermijd producten zoals sprays, poeders en inlegkruisjes met geurstoffen.
• Draag ademende kleding: Kies voor ondergoed van katoen en vermijd strakke kleding om een vochtige omgeving te voorkomen.

Beheer van seksuele gezondheid

• Gebruik condooms: Condooms kunnen helpen bij het voorkomen van de overdracht van bacteriën en het verminderen van het risico op bacteriële vaginose.
• Beperk het aantal seksuele partners: Het verminderen van het aantal partners kan helpen bij het minimaliseren van het risico op vaginale infecties.

Voeding en levensstijl

• Eet een evenwichtige voeding: Voeding rijk aan probiotica, zoals yoghurt, kan helpen bij het onderhouden van een gezonde vaginale flora.
• Blijf gehydrateerd: Voldoende water drinken ondersteunt een gezonde lichaamssysteem en kan bijdragen aan de gezondheid van de vaginale flora.

Vermijd ongezonde gewoonten

• Vermijd het overmatig gebruik van antibiotica: Antibiotica kunnen de balans van bacteriën in de vagina verstoren. Gebruik ze alleen op medisch advies.
• Stop met roken: Roken kan bijdragen aan een verhoogd risico op vaginale infecties.

Lees verder

• Brandend (branderig) gevoel in vagina: Oorzaken en symptomen
• Vaginale droogheid: Oorzaken van droogte van vagina
• Vaginale jeuk: Oorzaken van jeukende vagina en vulva
• Stinkende vaginale afscheiding: Oorzaken vislucht uit vagina
• Abnormale vaginale afscheiding: Geur, kleur en consistentie