Bacteriële vaginose: Stinkende afscheiding uit vagina

Bij bacteriële vaginose ontstaat een abnormale vaginale afscheiding door overgroei van bepaalde bacteriën. Een visachtige geur en een dunne, waterige afscheiding gaat gepaard met de ziekte. Bacteriële vaginose is niet ernstig voor de overgrote meerderheid van de vrouwen, hoewel dit wel een probleem vormt als de symptomen zich ontwikkelen tijdens de zwangerschap. Een kortlopende antibioticakuur is veelal effectief tegen de ziekte, maar de aandoening komt vaak terug.

• Oorzaken en risicofactoren bacteriële vaginose
• Risicofactoren
• Symptomen: Stinkende afscheiding uit vagina
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via antibiotica
• Prognose: Vaak terugkerende vaginale aandoening
• Complicaties vooral ernstig voor zwangere vrouwen

Oorzaken en risicofactoren bacteriële vaginose

Geen seksueel overdraagbare aandoening

De oorzaak van bacteriële vaginose is onduidelijk, en heeft zeker niet te maken met een slechte hygiëne. Vrouwen die geslachtsgemeenschap hebben met andere vrouwen, zijn wel in staat om de ziekte door te geven, maar anno oktober 2020 weten artsen niet hoe dit precies gebeurt. De aandoening wordt evenwel door veel wetenschappers niet gerekend onder de seksueel overdraagbare aandoeningen, al beweren sommige wetenschappers dat dit juist wel een soa is.

Overgroei van bacteriën

Bij deze aandoening vervangt een gemengde flora van Gardnerella vaginalis (kokkobacil) en anaërobe (geen lucht nodig hebbende) bacteriën waaronder Bacteroides, Mobiluncus spp. en Mycoplasma hominis de normale lactobacillen van de vagina. Aminen (organisch-chemische verbindingen afgeleid van ammoniak) en afbraakproducten van de abnormale vaginale flora zijn verantwoordelijk voor de karakteristieke vaginale afscheidingsgeur die gepaard gaat met de aandoening.

Risicofactoren

Enkele risicofactoren zijn bekend bij bacteriële vaginose zoals:

• een verminderde oestrogeenproductie van de gastheer
• een zwarte huidskleur
• het gebruik van badschuim
• het gebruik van geparfumeerde zeep of badschuim
• het gebruik van vaginale deodorant
• het hebben van een spiraaltje
• het recent gebruik van antibiotica
• roken
• seksueel actieve vrouwen tussen 15 en 44 jaar

Symptomen: Stinkende afscheiding uit vagina

Een deel van de vrouwen is asymptomatisch, maar meestal treden wel symptomen op. Een patiënte met bacteriële vaginose heeft vooral na de geslachtsgemeenschap een visachtig geurende vaginale afscheiding. Een dunne of waterige, grijswitte afscheiding is aanwezig in de vagina, waarvan de pH (zuurtegraad) verhoogd is (meer dan 5). Pijn bij het plassen (dysurie), jeuk rond de buitenkant van de vagina (vaginale jeuk) en een brandend gevoel aan de vagina gaan soms ook gepaard met bacteriële vaginose.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

In het algemeen moeten minimaal drie van de volgende criteria aanwezig zijn om de diagnose van bacteriële vaginose te stellen:

• een karakteristieke vaginale afscheiding
• een verhoogde vaginale pH (de arts veegt een uitstrijkje van de vagina over een speciaal behandeld stuk papier waarbij het papier van kleur verandert)
• een visachtige geur bij het mengen van een druppel vaginale afscheiding met 10% kaliumhydroxide
• de aanwezigheid van typische, schubachtige epitheliale cellen (met een gekorreld uiterlijk) die het microscopisch onderzoek toont bij het testen van vaginale vloeistof.

Voor patiënten met atypische kenmerken van bacteriële vaginose, moet de arts zich bewust zijn van de mogelijkheid van een co-infectie, zoals vaginale candidiasis, trichomoniasis, een infectie met C. trachomatis of N. gonorrhoeae, een HSV-infectie of een andere diagnose. Hij test het uitstrijkje dan ook op meerdere soa's.

Differentiële diagnose

Andere aandoeningen waarvan het klinisch beeld doet denken aan bacteriële vaginose omvatten:

• candidiasis
• cervicitis (ontsteking van de baarmoederhals met abnormale vaginale bloeding en afscheiding)
• chlamydia urogenitale infecties
• gonorroe
• herpes simplex
• trichomoniasis
• vaginitis

Behandeling via antibiotica

De patiënte neemt orale (via de mond) antibiotica gedurende vijf tot zeven dagen. Ook is nog medicinale crème beschikbaar om in de vagina aan te brengen gedurende zeven dagen. De behandeling van asymptomatische vrouwen met bacteriële vaginose is niet aanbevolen.

Prognose: Vaak terugkerende vaginale aandoening

Soms verdwijnt bacteriële vaginose zonder behandeling. De herhalingsincidentie van bacteriële vaginose is hoog. Ongeveer 80% van de behandelde vrouwen krijgt binnen negen maanden na de voltooiing van de antibioticatherapie, opnieuw te maken met bacteriële vaginose. Er is geen overtuigend bewijs dat een gelijktijdige behandeling van de mannelijke partner de mate van herhaling van bacteriële vaginose vermindert. Een standaard behandeling van mannelijke partners is bijgevolg niet geïndiceerd.

Complicaties vooral ernstig voor zwangere vrouwen

Algemeen

Bacteriële vaginose leidt tot een verhoogd risico op salpingitis (ontsteking van het slijmvlies van de eileiders of salpinges) en/of endometritis (een ontsteking van het baarmoederslijm aan de binnenkant van de baarmoeder), postoperatieve infecties en negatieve resultaten in de zwangerschap.

Zwangere vrouwen

Bij zwangere vrouwen treden mogelijk wel wat complicaties op wanneer de patiënte lijdt aan bacteriële vaginose. Geassocieerde complicaties bestaan onder meer uit chorioamnionitis en een verhoogde incidentie van langdurig gebroken vliezen, een vroeggeboorte, een laag geboortegewicht en een miskraam. Chorioamnionitis is een medische term, wat inhoudt dat een ontsteking plaatsvindt in van het chorion en het amnion. Chorion is het buitenste vruchtvlies dat het embryo omhult. Het amnion is de medische term voor het lamsvlies, het binnenste der eivliezen van het embryo in het moederlichaam.

Lees verder

• Brandend (branderig) gevoel in vagina: Oorzaken en symptomen
• Vaginale droogheid: Oorzaken van droogte van vagina
• Vaginale jeuk: Oorzaken van jeukende vagina en vulva
• Stinkende vaginale afscheiding: Oorzaken vislucht uit vagina
• Abnormale vaginale afscheiding: Geur, kleur en consistentie