Schaamluizen: Jeuk en huidirritatie in schaamhaar

Schaamluizen, ook bekend als 'pediculosis pubis', zijn kleine insecten die het schaamhaargebied infecteren en hierin eieren leggen. Deze luizen zijn ook te vinden in okselhaar, de wimpers en de wenkbrauwen. Meestal ontstaat na enkele dagen intense jeuk aan de haren. Schaamluizen zijn makkelijk te identificeren door een arts. Hij schrijft medicijnen voor om de schaamluizen te doden. Via enkele tips is de patiënt in staat om de infectie te voorkomen en de verspreiding van schaamluizen een halt toe te roepen.

• Epidemiologie schaamluizen
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Vormen
• Symptomen: Jeuk en huidirritatie in schaamhaar, wimpers en andere gebieden
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling via medicijnen
• Prognose
• Complicaties
• Preventie schaamluizen
• Tips voor het leven / omgaan met schaamluizen: Jeuk en huidirritatie in schaamhaar
• Behandeling en hygiëne
• Preventie en risicovermijden
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met schaamluizen
• Behandel de schaamluizen snel
• Was je kleding en beddengoed grondig
• Informeer je partner en voorkom verdere verspreiding
• Scheren is niet altijd de oplossing
• Gebruik luizenbestrijdende kammen om neten te verwijderen
• Voorkom schaamluizen in de toekomst
• Wees geduldig tijdens het herstelproces
• Raadpleeg een arts als de symptomen aanhouden
• Misvattingen rond schaamluizen
• Schaamluizen worden alleen overgedragen via seksueel contact
• Schaamluizen komen alleen voor in de schaamstreek
• Een slechte hygiëne is de oorzaak van schaamluizen
• Schaamluizen veroorzaken ernstige gezondheidsproblemen
• Schaamluizen kunnen springen of vliegen
• Schaamluizen kunnen vanzelf verdwijnen
• Alle behaarde lichaamsdelen moeten worden geschoren om van schaamluizen af te komen

Epidemiologie schaamluizen

Schaamluizen komen wereldwijd voor. Ze zijn aanwezig in alle rassen en etnische groepen, en in alle niveaus van de samenleving.

Oorzaken

De schaamstreekluis Phthirus pubis is een bloedzuigend insect dat zich stevig hecht aan het schaamhaar. Ze hechten zich soms ook aan wimpers (wimperluizen) en wenkbrauwen, of andere plaatsen met lichaamsbeharing. Schaamluizen, die vooral te vinden zijn bij tieners, komen in tegenstelling tot hoofdluizen niet voor op de hoofdhuid. De verspreiding van schaamluizen gebeurt vaak tijdens geslachtsgemeenschap. In zeldzame gevallen kan de verspreiding ook plaatsvinden door contact met besmette voorwerpen, zoals wc-brillen, lakens, dekens of badpakken (bij het passen in de winkel). Dieren kunnen schaamluizen niet overdragen op mensen.

Risicofactoren

Enkele risicofactoren voor het oplopen van schaamluizen zijn:

• het delen van beddengoed of kleding van een besmette patiënt
• het hebben van seksueel contact met een besmette patiënt
• het hebben van vele seksuele partners

Vormen

Schaamluizen hebben drie vormen: het ei (ook wel een “neet”), de nimf en de volwassen vorm.

Neten

Neten zijn luizeneieren. De ovaalvormige neten zijn moeilijk te identificeren met het blote oog en zitten stevig vast aan de haarwortel. Deze gele tot witte schaamluisneten komen na ongeveer zes tot tien dagen uit.

Nimfen

De nimf is een onvolwassen luis die uit de neet (ei) voortkomt. Een nimf lijkt op een volwassen schaamstreekluis, maar is kleiner. Schaamluisnimfen rijpen in ongeveer twee tot drie weken uit tot volwassen luizen die zich kunnen reproduceren. Om te leven, moet een nimf zich voeden met bloed.

Volwassen luizen

De volwassen schaamstreekluis lijkt op een minikrab wanneer artsen deze bekijken door een sterk vergrootglas. Schaamluizen hebben zes poten; hun twee voorpoten zijn erg groot en lijken op de pincherklauwen van een krab. Schaamluizen zijn geelbruin tot grijswit van kleur. De vrouwelijke schaamluizen (meestal groter dan de mannelijke schaamluizen) leggen neten. Om te overleven, moeten luizen zich voeden met bloed. Als een luis van een patiënt afvalt, sterft deze binnen één tot twee dagen.

Symptomen: Jeuk en huidirritatie in schaamhaar, wimpers en andere gebieden

Schaamluizen veroorzaken vaginale jeuk in het gebied onder het schaamhaar / jeukende huid in de schaamstreek (meestal), het okselhaar, de wimpers en/of de wenkbrauwen, de haren op de borst, de buik en de rug, en/of het gezichtshaar (baarden en snorren). De jeuk is vaak ’s nachts erger omdat de luizen dan het meest actief zijn. De jeuk begint meestal enkele dagen tot vier weken nadat de patiënt besmet is geraakt met de luizen. De schaamluizen verschijnen als kleine korstjes of sproeten. Af en toe zijn de luizeneieren ook met het blote oog te zien of

zijn zichtbaar kruipende luizen te identificeren. Daarnaast heeft de patiënt soms een huidreactie waardoor de huid een blauwgrijze kleur krijgt. In het genitale gebied kunnen zweren ontstaan door de beten en het krabben. Andere mogelijke tekenen van schaamluizen zijn lichte koorts, prikkelbaarheid en een zwart 'poeder' in het ondergoed.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk en diagnostisch onderzoek

De arts onderzoekt de patiënt op zoek naar kleine grijswitte ovale eitjes (neten) aan de basis (haarwortels) van het schaamhaar en andere lichaamsbeharing. Soms zijn ook volwassen luizen aanwezig. De normale schaamluis is lichtgrijs van kleur, maar de kleur kan donkerder worden wanneer deze gezwollen is door het eten van bloed. De arts controleert tevens op eventuele krabletsels of tekenen van een huidinfectie. Omdat schaamluizen af en toe bij jonge kinderen een ooginfectie veroorzaken, onderzoekt de arts de wimpers met een speciaal vergrootglas. Volwassen luizen zijn gemakkelijk te herkennen onder een microscoop. Schaamluizen worden vaak bestempeld als "de krabben" vanwege hun uiterlijk. Tieners met schaamluizen worden vaak getest op andere seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's).

Differentiële diagnose

Andere problemen die de arts overweegt in de differentiële diagnose van een schaamstreekluisinfectie zijn:

• conjunctivitis (oogbindvliesontsteking indien de wimpers aangetast zijn)
• contactdermatitis (huiduitslag met roodheid en jeuk)
• een dermatofytinfectie
• folliculitis (ontsteking van de haarzakjes met pijn en jeuk aan de huid)

Behandeling via medicijnen

Zelfzorg

De patiënt moet alle kleding en beddengoed in heet water wassen. Voor voorwerpen die niet gewassen kunnen worden, is het raadzaam een medicinale spray te gebruiken. Het is ook mogelijk om de voorwerpen in een plastic zak te verzegelen zodat de luizen sterven door verstikking. Het is bovendien belangrijk om de bedpartner te informeren, omdat deze mogelijk ook een behandeling nodig heeft.

Professionele medische zorg

De behandeling van schaamluizen gebeurt doorgaans met medicijnen die permethrine bevatten. De patiënt moet de specifieke richtlijnen voor het gebruik van dit insecticiden volgen. Meestal is slechts één behandeling nodig. Indien een tweede behandeling nodig is, kan deze vier dagen tot één week na de eerste behandeling plaatsvinden. Voor ernstige besmettingen kunnen antipruritica (geneesmiddelen tegen jeuk) worden voorgeschreven, maar dit slechts voor 48 uur.

Prognose

Met de juiste behandeling verdwijnen de schaamluizen meestal volledig.

Complicaties

Door het krabben kunnen complicaties zoals een ruwe huid of een huidinfectie ontstaan.

Preventie schaamluizen

Seksueel of intiem contact dient vermeden te worden wanneer de patiënt schaamluizen heeft. Het is verder belangrijk om regelmatig te baden of douchen en het beddengoed schoon te houden. Het passen van badpakken in een winkel moet zoveel mogelijk worden vermeden. Indien dit noodzakelijk is, dient altijd een ondergrond gedragen te worden om het risico op besmetting of verspreiding van schaamluizen te minimaliseren.

Tips voor het leven / omgaan met schaamluizen: Jeuk en huidirritatie in schaamhaar

Schaamluizen zijn kleine parasieten die jeuk en irritatie veroorzaken in het schaamhaargebied.

Behandeling en hygiëne

Schaamluizen kunnen effectief worden behandeld met speciale shampoos of crèmes die permetrine of pyrethrinen bevatten. Zorg ervoor dat je deze behandelingen precies volgens de aanwijzingen gebruikt en hygiënische maatregelen neemt om herbesmetting te voorkomen.

Preventie en risicovermijden

Schaamluizen worden voornamelijk via seksueel contact overgedragen. Het gebruik van barrièrebescherming zoals condooms kan het risico op besmetting helpen verminderen. Regelmatig wassen van kleding en beddengoed is ook belangrijk om herinfectie te voorkomen.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met schaamluizen

Schaamluizen zijn kleine parasieten die zich voeden met bloed en zich meestal bevinden in de schaamstreek, maar ook in andere gebieden met schaamhaar, zoals de oksels. Schaamluizen kunnen jeuk en ongemak veroorzaken, en hoewel het niet schadelijk is voor je gezondheid, kan het wel vervelend zijn. Gelukkig zijn er effectieve behandelingen en enkele praktische tips om de infectie te bestrijden en te voorkomen dat je opnieuw schaamluizen krijgt.

Behandel de schaamluizen snel

Het is belangrijk om schaamluizen direct aan te pakken zodra je ze ontdekt. Er zijn verschillende behandelingen beschikbaar, zoals medicatie in de vorm van lotions, crèmes of shampoos die speciaal zijn ontwikkeld om schaamluizen te doden. Volg altijd de instructies op de verpakking om te zorgen dat je de behandeling effectief uitvoert. In sommige gevallen kan het nodig zijn om de behandeling na enkele dagen of een week te herhalen om ervoor te zorgen dat alle luizen en neten (eitjes) worden gedood.

Was je kleding en beddengoed grondig

Schaamluizen kunnen zich gemakkelijk verspreiden via contact met besmette kleding, beddengoed of handdoeken. Om herinfectie te voorkomen, is het essentieel om alle kleding, beddengoed en handdoeken die je hebt gebruikt grondig te wassen op een hoge temperatuur. Het is ook aan te raden om items zoals pyjama’s, ondergoed en handdoeken niet te delen totdat de infectie volledig is behandeld.

Informeer je partner en voorkom verdere verspreiding

Schaamluizen worden meestal verspreid door seksueel contact, dus het is belangrijk om je partner op de hoogte te stellen als je schaamluizen hebt. Het kan nuttig zijn voor beide partners om zich tegelijkertijd te laten behandelen om te voorkomen dat de infectie opnieuw wordt doorgegeven. Vermijd seksueel contact totdat de behandeling volledig is afgerond en de luizen verdwenen zijn.

Scheren is niet altijd de oplossing

Hoewel sommige mensen ervoor kiezen om hun schaamhaar af te scheren om de zichtbaarheid van schaamluizen te verminderen, is scheren geen effectieve manier om de parasieten te verwijderen. In feite kan het scheren van het gebied zelfs de huid irriteren en kan het de kans op een secundaire infectie vergroten. Het is beter om een bewezen behandeling te gebruiken, zoals medicinale shampoos of lotions, in plaats van te proberen de schaamluizen op eigen kracht te verwijderen.

Gebruik luizenbestrijdende kammen om neten te verwijderen

Na het gebruik van een behandelingsproduct kun je een speciale luizenbestrijdingskam gebruiken om neten (eitjes) uit je haar te verwijderen. Deze kammen zijn ontworpen om de eitjes voorzichtig te verwijderen zonder de huid te beschadigen. Het is belangrijk om dit grondig te doen om ervoor te zorgen dat er geen neten achterblijven die later opnieuw kunnen uitkomen.

Voorkom schaamluizen in de toekomst

Om te voorkomen dat je opnieuw schaamluizen krijgt, is het belangrijk om enkele voorzorgsmaatregelen te nemen. Vermijd onbeschermd seksueel contact met iemand die schaamluizen heeft of waarvan je vermoedt dat ze besmet zijn. Gebruik een condoom om het risico op verspreiding van schaamluizen tijdens seksueel contact te verlagen. Bovendien is het goed om te letten op tekenen van schaamluizen bij jezelf of je partner, zodat je snel kunt ingrijpen als je symptomen opmerkt.

Wees geduldig tijdens het herstelproces

Hoewel de behandeling van schaamluizen effectief kan zijn, kan het even duren voordat je volledig hersteld bent. Geduld is belangrijk, en het kan enkele weken duren voordat je zeker weet dat je helemaal van de luizen af bent. Het is belangrijk om alle stappen van de behandeling en hygiëne goed te volgen en om ervoor te zorgen dat je geen nieuwe infectie oploopt tijdens het herstel.

Raadpleeg een arts als de symptomen aanhouden

Als de jeuk en irritatie blijven aanhouden of als je merkt dat de behandeling niet werkt, is het raadzaam om een arts te raadplegen. Soms kunnen andere aandoeningen de symptomen nabootsen, en een arts kan je helpen om een passende behandeling voor schaamluizen of een andere mogelijke infectie te vinden.

Schaamluizen zijn een vervelende aandoening, maar met de juiste behandelingen en voorzorgsmaatregelen kunnen ze snel en effectief worden bestreden. Door de juiste stappen te volgen, kun je ervoor zorgen dat je snel van schaamluizen afkomt en dat je herinfectie voorkomt.

Misvattingen rond schaamluizen

Schaamluizen zijn kleine parasitaire insecten die zich nestelen in de schaamstreek en andere behaarde lichaamsdelen. Ze worden vaak verkeerd begrepen, wat leidt tot misvattingen over hun verspreiding, behandeling en ernst. Hier worden enkele veelvoorkomende misvattingen over schaamluizen besproken.

Schaamluizen worden alleen overgedragen via seksueel contact

Hoewel seksueel contact een veelvoorkomende transmissieroute is, kunnen schaamluizen ook worden overgedragen via besmette kleding, beddengoed of handdoeken. Het is dus niet zo dat enkel seksuele activiteit tot een besmetting leidt.

Schaamluizen komen alleen voor in de schaamstreek

Hoewel schaamluizen zich meestal hechten aan het schaamhaar, kunnen ze ook voorkomen op andere behaarde delen van het lichaam, zoals de oksels oksel, borst, buik en zelfs in de baard of wimpers. Ze vermijden echter meestal de hoofdhuid, waar hoofdluizen eerder voorkomen.

Een slechte hygiëne is de oorzaak van schaamluizen

Schaamluizen zijn geen gevolg van slechte hygiëne. Iedereen kan besmet raken, ongeacht hoe schoon men is. De luizen overleven door zich vast te hechten aan haar en zich te voeden met bloed, onafhankelijk van hoe vaak iemand zich wast.

Schaamluizen veroorzaken ernstige gezondheidsproblemen

Hoewel schaamluizen jeuk en huidirritatie kunnen veroorzaken, zijn ze op zichzelf geen ernstige bedreiging voor de gezondheid. Wel kan intens krabben leiden tot wondjes en een verhoogd risico op een huidinfectie.

Schaamluizen kunnen springen of vliegen

In tegenstelling tot wat sommigen denken, kunnen schaamluizen niet springen of vliegen. Ze verspreiden zich door direct contact met besmette personen of oppervlakken, maar kunnen zich niet zelfstandig door de lucht verplaatsen.

Schaamluizen kunnen vanzelf verdwijnen

Schaamluizen moeten actief worden behandeld met speciale lotions of shampoos die de luizen en eitjes doden. Zonder behandeling kunnen ze zich blijven voortplanten en de besmetting in stand houden.

Alle behaarde lichaamsdelen moeten worden geschoren om van schaamluizen af te komen

Hoewel het verwijderen van haar de leefomgeving van de luizen kan verkleinen, is het geen garantie dat alle luizen en eitjes verdwijnen. Medicinale behandelingen blijven noodzakelijk om de besmetting volledig te elimineren.

Lees verder

• Wimperluizen (phthiriasis palpebrarum): Jeukende oogleden
• Vaginale jeuk: Oorzaken van jeukende vagina en vulva
• Jeukend schaamhaar: Oorzaken jeukende huid in schaamstreek