Schaamluis, platjes: symptomen, oorzaak en behandeling

De symptomen van schaamluis bestaan uit hardnekkige jeuk in het schaamhaar. Schuimluis, ook wel 'platjes' of 'Pthius pubis' genoemd, zijn parasitaire insecten die zich bevinden in het genitale gebied van de mens. De schaamluis leeft voornamelijk op warme, vochtige plaatsen, zoals schaamhaar. Zo'n twee weken na het seksuele contact met iemand die schaamluis heeft, kan hardnekkige jeuk in het schaamhaar ontstaan veroorzaakt door de luisjes. Schaamluis kan zelf worden vastgesteld en bestreden. Medicijnen tegen schaamluis zijn zonder recept verkrijgbaar. Je kunt enkele maatregelen nemen om te voorkomen dat je (weer) schaamluis krijgt.

• Wat is schaamluis?
• Schaamluis: cyclus
• Schaamluis in schaamhaar en andere plaatsen
• De overdracht van schaamluis
• Schaamluis symptomen
• Jeuk in het schaamhaar
• Vlekken in ondergoed
• Ontsteking van de oogleden
• Schaamluis te zien met vergrootglas
• Risicofactoren
• Complicaties
• Verkleurde huid
• Secundaire infecties
• Oogirritaties
• Schaamluis behandeling
• Medicatie
• Andere maatregelen tegen schaamluis
• Prognose
• Preventie

Wat is schaamluis?

Schuimluis, ook wel 'platjes' of 'phthirus pubis' genoemd, zijn parasitaire insecten die zich bevinden in het genitale gebied van de mens. De schaamluis staat vooral bekend door de parasiterende leefwijze op de mens.

Schaamluis: cyclus

De schaamluis is een zuigende luis die leeft van menselijk bloed die het beestje vooral 's avonds opzuigt uit de huid nabij de haarzakjes. De luis is zeer klein: zo'n 1 tot 3 millimeter en kruipt naar de basis van de haren om zich daar vast te klampen. De luis is derhalve moeilijk waar te nemen. Wat wel kan opvallen is de bruine ontlasting van de luis. Een volwassen schaamluis legt gemiddeld 2 à 3 per dag. Na ongeveer 10 dagen komen deze eitjes uit en na 2 weken zijn de jonge schaamluizen zelf volwassen en in staat zich voort te planten.

Schaamluis in schaamhaar en andere plaatsen

De schaamluis leeft voornamelijk op warme, vochtige plaatsen, zoals schaamhaar. Maar het insect kan zich bevinden in haar op de benen (beenhaar), oksels (okselhaar), snor, baard, wenkbrauwen en wimpers. Luizen in het hoofdhaar zijn altijd hoofdluizen. De poten van de schaamluis zijn gebouwd om wat dikkere haren vast te houden en hoofdharen vallen daarbuiten. Dieren kunnen geen schaamluis krijgen of verspreiden.

De overdracht van schaamluis

Schaamluis wordt overgebracht door nauw lichamelijk contact. Het wordt in de praktijk meestal verspreid via seksueel contact. Daarom wordt de luis als geslachtsziekte gezien. In zeldzame gevallen kan besmetting plaatsvinden door gezamenlijk gebruik van kleding, slaapzakken of door dicht tegen elkaar aan te liggen.

Schaamluis bij jong kind of tiener
Infectie bij een jong kind of tiener kan wijzen op seksuele activiteit of seksueel misbruik.

Schaamluis symptomen

Jeuk in het schaamhaar

Zo'n twee weken na het seksuele contact met iemand die schaamluis heeft, kan hardnekkige jeuk in het schaamhaar ontstaan veroorzaakt door de luisjes. Dit is ook het enige symptoom dat op schaamluis duidt. De huid kan rood en geïrriteerd raken en er kunnen heftig jeukende rode bultjes ontstaan, waardoor de persoon gaat krabben. Dit is echter af te raden, aangezien er door te krabben een infectie ontstaan. In sommige gevallen ontstaan er tevens grijsblauwe niet jeukende ronde vlekjes van ongeveer 1 cm doorsnede. Deze treft men vooral op de onderbuik en dijen aan.

Vlekken in ondergoed

Er zijn ook andere tekenen die wijzen op schaamluis. De luizen leven van het bloed van mensen en laten rode of bruine ontlasting vallen, hetgeen vlekken kan veroorzaken in het ondergoed. Schaamluis kan men zelf vaststellen door (eventueel met een vergrootglas) de schaamharen te onderzoeken. Zonder vergrootglas zou men aan de haren in het schaamhaar puntjes zien zitten. Dit zijn de eitjes of de luizen zelf.

Ontsteking van de oogleden

Schaamluizen die zich in de wimpers bevinden kunnen, behalve jeuk ook ontsteking van de oogleden (blefaritis) veroorzaken.

Schaamluis te zien met vergrootglas

Als iemand last heeft van schaamluis, dan hoeft hij niet per se naar de huisarts. Schaamluis kan zelf worden vastgesteld en bestreden. Hiervoor kan het beste een vergrootglas worden gebruikt.

Risicofactoren

Factoren die het risico op het krijgen van schaamluis verhogen, zijn:

• Het delen van beddengoed of kleding met iemand die schaamluis heeft;
• Het hebben van seksueel contact met iemand die schaamluis heeft; en
• Wisselende seksuele partners.

Complicaties

Schaamluis leidt soms tot complicaties, zoals:

Verkleurde huid

Bleke blauwe vlekken kunnen zich ontwikkelen op plaatsen waar schaamluis zich voortdurend hebben gevoed.

Secundaire infecties

Als je gaat krabben als gevolg van jeukende luizenbeten, kun je krabeffecten ontwikkelen, Via deze wondjes kun je een secundaire bacteriële infectie oplopen.

Oogirritaties

Vooral kinderen die schaamluis op hun wimpers oplopen, kunnen oogklachten ontwikkelen.

Schaamluis behandeling

Medicatie

Schaamluis kan adequaat worden behandeld met medicijnen die ook worden gebruikt bij hoofdluis, zoals malathion en permetrine, welke zonder recept bij de apotheek verkrijgbaar zijn. Malathion doodt luizen en neten en wordt gebruikt bij hoofdluis en schaamluis. Normaal gesproken volstaat één behandeling om alle luizen en de meeste neten te verwijderen. De behandeling moet na 7 dagen herhaald worden, om ook de luizen uit de laatste neten te doden.

Andere maatregelen tegen schaamluis

Beddengoed en kleding dienen op 60 graden gewassen te worden. Partners moeten zich tegelijkertijd behandelen, ook als de partner geen last van luis heeft. Luizen in de wimpers kunnen met een pincet één voor één verwijderd worden. Ook kan me de wimpers met vaseline insmeren om de luizen te verstikken. Doe dit twee keer per dag gedurende drie weken. Voorts kan men met een metalen luizenkam, verkrijgbaar bij apotheek of drogist, eenmaal per dag al het haar grondig uitkammen, steeds beginnend vanaf de huid. Het is van belang daarbij geen plekken over te slaan.

Prognose

Indien de behandeling juist is uitgevoerd, dan zal de schaamluis niet meer terugkomen.

Preventie

Om besmetting met schaamluis te voorkomen, moet je geen beddengoed of kleding delen of seksueel contact hebben met iemand die last heeft van deze lastpak. Als je wordt behandeld voor schaamluis, moeten alle seksuele partners worden meebehandeld. Dit voorkomt dat je weer besmet wordt met deze beestjes.

Lees verder

• SOA symptomen: afscheiding penis of vagina, pijn en jeuk
• Jeukende huid of jeuk: oorzaken van jeuk en soorten jeuk
• Ontsteking vulva (vulvitis): vagina, schaamlippen & clitoris
• Scabiës of schurft: symptomen, oorzaak en behandeling
• Chlamydia: symptomen, oorzaken, behandeling en prognose