Schaamhaar: functie, anatomie en risico's van het wegscheren

Schaamhaar of verushaar is het haar dat groeit in de schaamstreek bij zowel mannen als vrouwen. Het begin van deze haargroei (pubarche) kan in leeftijd verschillen met een gemiddelde van elf tot twaalf jaar bij meisjes, en dertien tot veertien jaar bij jongens. Pubarche verwijst naar de eerste verschijning van schaamhaar in de puberteit. Schaamhaar ontwikkelt zich door omzetting van bestaande vellushaar (niet-gepigmenteerd, kort, dun en donsachtig lichaamshaar) en is een secundair geslachtskenmerk. Dit zijn lichamelijke kenmerken die zich pas ontwikkelen in de puberteit. Veel vrouwen, maar ook sommige mannen, scheren hun schaamhaar. Door je schaamhaar regelmatig te scheren verhoog je de kans dat de haarwortels gaan ontsteken, waardoor tevens je huid gaat irriteren en ontsteken.

• Schaamhaar in vogelvlucht
• Wat is schaamhaar?
• Kleur en dikte
• Mannen en vrouwen
• Anatomie
• Functie van schaamhaar
• Wrijving verminderen
• Warm houden van de geslachtsdelen
• Seksueel functioneren
• Bescherming tegen bacteriën en andere ziekteverwekkers
• Aanwijzing voor seksuele rijpheid
• Overdracht van feromonen
• De schoonheid van schaamhaar
• Aandoeningen
• Schaamluis
• Vieze luchtjes
• Risico's van het wegscheren van schaamhaar
• Wondjes
• Infecties
• Abces

Schaamhaar in vogelvlucht

• Bescherming: Schaamhaar beschermt de gevoelige huid tegen wrijving en schadelijke bacteriën.
• Fase van groei: Het begint te groeien tijdens de puberteit onder invloed van hormonen.
• Functie van feromonen: Schaamhaar houdt een bijzondere geur vast: feromonen. Deze zitten in zweet en bepalen tot wie je je seksueel aangetrokken voelt.
• Temperatuurregulatie: Het draagt bij aan het reguleren van de temperatuur van het genitale gebied.
• Haarstructuur: Schaamhaar is vaak dikker en grover in vergelijking met hoofdhaar.
• Persoonlijke voorkeur: Het al dan niet verwijderen is een kwestie van smaak en voorkeur, en verschilt per cultuur en individu.
• Hygiëne overwegingen: Sommige mensen verwijderen het om hygiënische redenen of voor seksuele activiteit.Er is echter geen enkel bewijs dat het verwijderen van schaamhaar hygiënischer is, integendeel.
• Mode en trends: Schaamhaarmode heeft door de jaren heen variaties gekend. Er zijn zogenaamde schaamhaartrends.
• Veranderingen met de leeftijd: Schaamhaar kan dunner worden naarmate je ouder wordt.
• Historische en culturele aspecten: Culturele opvattingen en tradities hebben invloed gehad op hoe schaamhaar wordt gezien en behandeld.

Wat is schaamhaar?

Kleur en dikte

Het schaamhaar is het lichaamshaar in het schaamgedeelte van mannen en vrouwen. Het kan de kleur hebben van de rest van het lichaamshaar of wat donkerder lijken vanwege de grotere haardikte, maar de kleur kan ook afwijken van het hoofdhaar. Bij de meeste mensen is het schaamhaar donkerder van kleur, maar het kan ook lichter zijn. Schaamhaar is krullend en groeit dicht, terwijl het resterende lichaamshaar bij mensen erg dun is. Schaamhaar lijkt qua structuur en kleur meer op de wenkbrauwen dan op het hoofdhaar.

Mannen en vrouwen

Bij mannen begint het schaamhaar op het schaambeen en kan het reiken tot de testikels of teelballen, waar het samengaat met het beenhaar en dunner wordt. Het groeit bij jongens of mannen meestal ruitvormig boven, onder en op de penis en balzak. In het geval van de vrouw bevindt het schaamhaar zich vooral boven maar ook rond de vulva. Bij meisjes of vrouwen is de haargroei eerder driehoekig.

Anatomie

Een schaamhaar is qua structuur vergelijkbaar met de rest van het lichaamshaar. Kenmerkend voor schaamhaar is dat ze dikker is dan ander haar en bij de meeste mensen op zijn minst licht krult. Omdat ze in direct contact komen met lichaamsafscheidingen, moeten ze iets dikker en meer robuust voor deze vloeistoffen. Bovendien heeft schaamhaar een dempende functie en moet de krul een stootkussen vormen. Net als elk ander lichaamshaar heeft schaamhaar ook een haarwortel, waarmee het in de huid is geworteld. De hoeveelheid schaamhaar varieert van persoon tot persoon. Bij sommigen is het schaamhaar slechts een heel klein gebied met vrij dun haar, bij andere mensen groeit het schaamhaar voorbij het genitale gebied en bedekt het delen van de benen en de buik. De schaamhaargroei hangt onder andere af van je raciale afkomst en de hoeveelheid testosteron in het lichaam, wat zorgt voor meer of minder schaamhaar bij zowel mannen als vrouwen.

Functie van schaamhaar

Bijna overal op het menselijke lichaam zitten kleine haartjes, zogenoemde vellushaar dat heel dun, kort en min of meer kleurloos is. Het menselijk lichaam heeft lichaamshaar voor de warmte. Ook schaamhaar vervult enkele belangrijke taken.

Wrijving verminderen

De huid van en rond je geslachtsdelen is kwetsbaar. Schaamhaar werkt als een beschermende buffer of stootkussen en vermindert wrijving tijdens geslachtsgemeenschap en andere activiteiten.

Warm houden van de geslachtsdelen

Lichaamshaar zorgt ervoor dat je meer warmte vasthoudt en dit geld ook voor schaamhaar wat de geslachtsdelen warm kan houden, wat belangrijk is bij seksuele opwinding.

Seksueel functioneren

Schaamhaar kan ook een rol spelen in het seksueel functioneren van man en vrouw, omdat elk schaamhaar aan een zenuwuiteinde is bevestigd. Hoe dit precies zit, is anno 2024 nog niet opgehelderd.

Bescherming tegen bacteriën en andere ziekteverwekkers

Schaamhaar heeft een vergelijkbare functie als wimpers of neushaar. Dat wil zeggen dat het vuil, stofjes en potentieel schadelijke micro-organismen opvangt. Bovendien produceren haarzakjes talg ofwel huidsmeer, een vetachtige substantie die geproduceerd wordt door talgklieren. Het heeft onder meer een antibacteriële werking. Bovendien voedt de Propionibacterium acnes, een bacterie die veel voorkomt op de huid en leeft in je huidporiën en haarzakjes, zich met het talg dat de talgklieren produceren. Onder normale omstandigheden zorgt deze bacterie ervoor dat schadelijke bacteriën uit je haarzakjes wegblijven. Wanneer P. acnes deze strijd verliest ontwikkel je puistjes. Talg heeft tevens een beschermende werking tegen uitdroging van de huid en het haar en tegen infectie door bacteriën en schimmels. Vrouwen die hun schaamhaar verwijderen, verhogen daarmee echter niet hun risico op seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's).

Aanwijzing voor seksuele rijpheid

Schaamhaar verschijnt in de puberteit en is een duidelijk fysiek teken van seksuele rijpheid. In sommige culturen wordt het schaamhaar beschouwd als een teken van vruchtbaarheid.

Overdracht van feromonen

Schaamhaar wordt geassocieerd met de overdracht van feromonen, die je stemming en het gedrag beïnvloeden. Feromonen zijn stoffen die instaan voor de overdracht van informatie tussen verschillende organismen. Het is ook een seksuele lokstof bij mens en dier. Feromonen worden afgescheiden van apocriene zweetklieren. In vergelijking met andere delen van het lichaam zitten er in de schaamstreek veel van deze klieren. Schaamhaar kan deze feromonen opvangen, waardoor je aantrekkelijker wordt voor je partner.

De schoonheid van schaamhaar

Er wordt maar weining over schaamhaar gesproken, laat staan nagedacht. Deze vorm van lichaamsbeharing heeft echter een esthetische schoonheid die dikwijls over het hoofd wordt gezien. Zo draagt schaamhaar bij aan de natuurlijke uitstraling en individualiteit van je lichaam. Elk mens, vrouw en man, heeft uniek schaamhaar dat past bij zijn of haar genetische eigenschappen en lichaam. Het kan verschillen in kleur, textuur en densiteit (dichtheid). Het draagt bij aan de prachtige complexiteit van het menselijke lichaam. Schaamhaar is een deel van je lichaam dat je onderscheidt van dieren en het getuigt van de unieke biologische aard van de mens.

Dat vrouwen (en overigens ook steeds meer mannen) tegenwoordig massaal hun schaamhaar scheren of trimmen, is ontzettend jammer. Door het erkennen van de schoonheid van schaamhaar, kunnen we een dieper begrip ontwikkelen van ons eigen lichaam en de diverse kenmerken die ons maken tot wie we zijn.

Aandoeningen

Schaamluis

Schaamluis of platjes zijn beestjes die in je schaamhaar zitten. Het zijn kleine insecten van ongeveer 3 millimeter groot. Ze zijn zichtbaar voor het blote oog en zijn ook merkbaar door geïrriteerde huid en jeuk. Tijdens seksueel contact kan schaamluis van de ene partner naar de andere kruipen maar besmetting kan ook plaatsvinden door elkaars kleren te dragen en elkaars handdoek te gebruiken. Door je schaamhaar af te scheren krijg je geen schaamluis.

Vieze luchtjes

Vrouwen moeten bijzondere aandacht besteden aan hun hygiëne tijdens de menstruatie als ze hun schaamhaar niet scheren, omdat anders gestold bloed zich erin kan ophopen (indien je gebruikmaakt van maandverband) wat onhygiënisch is. Het menstruatiebloed in het schaamhaar kan zorgen voor een onaangename geur.

Risico's van het wegscheren van schaamhaar

Er zijn enkele risico's verbonden aan het verwijderen van je schaamhaar.

Wondjes

Verwondingen naar aanleiding van het verwijderen van schaamhaar komen verrassend vaak voor. Snijwonden komen het meest voor, gevolgd door schaafwonden en huiduitslag. Wanneer je waxt of scheert, veroorzaak je microscopisch trauma aan de huid. Infecties door schaamhaarverwijderin komen ook voor. In zeer zeldzame gevallen vereist deze verwonding medische aandacht.

Infecties

Ontharing kan ook je huid irriteren, wat leidt tot huidinfecties zoals cellulitis en folliculitis. Cellulitis is een acute bacteriële infectie van de huid en het onderhuids weefsel doordat bacteriën via een wondje de huid kunnen binnendringen. Folliculitis is een ontsteking van de haarzakjes, gekenmerkt door bultjes en puistjes met roodheid eromheen. In andere gevallen kunnen verwondingen door schaamhaarverzorging, zoals snijwonden, geïnfecteerd raken. Een onscherp of bot mesje kan zorgen voor steenpuisten, maar ook ingegroeide haren of geïnfecteerde haarzakjes.

Abces

Net als bij steenpuisten ontwikkelt een abces zich meestal door irritatie veroorzaakt door bepaalde ontharingsmethoden, zoals scheren of harsen. Abcessen zijn diepe infecties onder de huid die pijn, zwelling en roodheid veroorzaken.

Lees verder

• Schaamluis, platjes: symptomen, oorzaak en behandeling