Schaambeen: functie, anatomie en schaambeenaandoeningen

Het menselijke schaambeen of schaambot (os pubis) vormt samen met zitbeen (os ischii) en darmbeen (os ilium) het heupbeen (os coxae) en het heupbeen maakt op zijn beurt deel uit van het bekken. Het schaambeen is kortom het voorste van de drie botstukken van het heupbeen. Het schaambeen is een plat, ovaalvormig bot net boven het genitale gebied bij zowel vrouwen als mannen. Het bestaat uit twee delen van de rechter- en linkerhelft van het lichaam en behoort tot het bekken.

• Het schaambeen
• Anatomie
• Schaambeen en symphysis pubica
• Foramen obturatum
• Schaambeenkamspier
• Functie van het schaambeen
• Bescherming van organen, spieren en weefsel
• Verankering van spieren
• Aders en slagaders
• Schaambeenaandoeningen en klachten
• Gebroken schaambeen of microbreuken
• Schaambeenontsteking

Het schaambeen

Het bekken bestaat uit vier botten:

• heiligbeen
• staartbeen
• het linkerheupbeen
• het rechterheupbeen

Het linker- en rechterheupbeen zijn opgebouwd uit drie onderling in de puberteit vergroeide botten:

• het darmbeen (met aan de bovenkant een benige richel die vaak goed te voelen is: de zogeheten 'bekkenkam')
• het zitbeen (het botdeel aan de onder-achterkant van het bekken)
• het schaambeen (het voorste van de drie botstukken van het heupbeen)

Het schaambeen is een belangrijk onderdeel van de heup en dient om de onderliggende interne geslachtsorganen te beschermen. Het is ook belangrijk voor de ondersteunende functie van het lichaam omdat het het lichaam ter hoogte van het bekken afschermt en ondersteunt.

Anatomie

Schaambeen en symphysis pubica

Het schaambeen is zichtbaar aan de buitenkant. Het bevindt zich net boven de externe of uitwendige geslachtsdelen en kan met lichte druk worden gevoeld. Het schaambeen behoort tot het bekken en vormt de voorste benige sluiting van het lichaam. Het schaambeen bestaat uit twee vastgegroeide botdelen, die licht hoekig, ovaal en afgerond zijn. Ze passen zich dus aan de vorm van het lichaam aan. Ze worden in het midden samengevoegd door de symfyse (symphysis pubica), een kraakbeenschijf, ook wel de schaamvoeg of schaambeenvoeg genoemd. Dit is een natuurlijke vergroeiing van beenderen. Op deze manier is het schaambeen nog steeds goed beweeglijk, maar ook sterk genoeg om te ondersteunen. Vlak naast de symfyse heeft het schaambeen een vooruitstekend knobbeltje, het tuberculum pubicum of de schaambeensknobbel.Bij lichamelijk onderzoek kan de arts deze knobbel voelen. Het vormt de mediale aanhechtingsplaats van de liesband (ligamentum inguinale), een band dwars in de liesplooi.

Foramen obturatum

Samen met de heupkop vormt de schaambeen het voorste heupgewricht. Het omsluit samen met het zitbeen een grote opening, het foramen obturatum. Door de opening passeren de obturator-slagader, obturator-ader en obturator-zenuw uit het bekken.

Schaambeenkamspier

Bovendien vindt de musculus pectineus of schaambeenkamspier zijn oorsprong op het schaambeen Dit is een skeletspier in het bovenbeen, dat is aangehecht op het dijbeen. Het zorgt met andere spieren voor de functie en mobiliteit van het bekken. Het zijn cruciale onderdelen van de bekkenbodemspieren.

Functie van het schaambeen

Bescherming van organen, spieren en weefsel

Het schaambeen vervult hoofdzakelijk de functie van een ondersteunend element in het bekken. Het bekken zelf is open aan de voorkant, zodat zonder het schaambeen de spieren en inwendige organen geen bescherming zouden hebben tegen externe krachten. Het schaambeen dienst dus ter bescherming van de organen, spieren en weefsels die er direct achter liggen. Vooral voor de interne geslachtsdelen is de benige pubis een belangrijke bescherming.

Verankering van spieren

Aangezien verschillende belangrijke spieren op het schaambeen moeten aanhechten (met name de musculus adductor longus en musculus adductor brevis) om hun functie te kunnen vervullen, dient het schaambeen tevens als een verankering.

Aders en slagaders

Slagaders en aders gaan ook door het schaambeen en gebruiken het als een centraal punt in het lichaam, van waaruit ze zich verder in de benen verspreiden om ze te voeden. De spieren hebben daarentegen het schaambeen nodig om de beweging van het bekken te vergemakkelijken. Voor de houding en beweging van de mens is het schaambeen belangrijk omdat het deel uitmaakt van het spierstelsel van de bekkenbodem, wat aanzienlijk bijdraagt ​​aan deze twee functies.

Schaambeenaandoeningen en klachten

Het schaambeen kan getroffen worden door de volgende aandoeningen of klachten:

• schaambeenbreuk (gebroken bekken)
• osteïtis (ontsteking van het beenweefsel) van het schaambeen
• schaambeenpijn (pubalgie)

Gebroken schaambeen of microbreuken

Het schaambeen is een bot en kan als zodanig breken, net als bijna alle andere botten. Omdat het een belangrijke ondersteunende functie heeft, merken mensen dit eerst op door ernstige en plotselinge pijn in het schaambeen, misselijkheid en duizeligheid. Er kunnen ook microbreuken optreden. Dit is een typische sportersklacht. Overmatige stress op het schaambeen kan microscheurtjes in de structuur veroorzaken, alsmede ernstige pijn vanwege de hoge gevoeligheid van het bot. Terwijl het bot opnieuw wordt gevormd en hersteld, kan het opnieuw pijn in het schaambeen veroorzaken. Een schaambeenontsteking kan ook optreden aan de schaambeenvoeg.

Schaambeenontsteking

Schaambeenpijn kan veroorzaakt worden door allerlei aandoeningen, zoals:

• schaambeenontsteking (meestal vanwege een steriele osteïtis pubis)
• een slechte lichaamshouding
• een zittend beroep
• een operatieve ingreep
• verschil in beenlengte
• acute of chronische (repetitieve) overbelasting van het bewegingsapparaat
• zware stress en overbelasting

Tijdens de zwangerschap en na de geboorte kan het schaambeen gemakkelijk pijn doen. Zelfs gezondheidsproblemen van de prostaat bij mannen kunnen leiden tot pijn rond het schaambeen. De pijn kan uitstralen naar de rug en dijen.

De pijn is langdurig en verdwijnt alleen bij behandeling of genezing van de onderliggende oorzaak.

Lees verder

• Schaambeenontsteking: symptomen & behandeling osteïtis pubis
• Pijn aan schaambeen: oorzaken en behandeling schaambeenpijn
• Gebroken bekken: symptomen & behandeling van een bekkenbreuk