Pijn aan schaambeen: oorzaken en behandeling schaambeenpijn

De oorzaken van pijn aan het schaambeen of schaambeenpijn (pubalgie) zijn gevarieerd en kunnen ook zeer genderspecifiek zijn. Vele vrouwen hebben er bijvoorbeeld last van tijdens de zwangerschap of na de bevalling. De schaambeenvoeg of symphysis pubica is een bindweefselachtige verbinding tussen de benige bekkenhelften; het verbindt het linker en rechter schaambeen. Het zit in het midden van het onderste bekken en stabiliseert het hele heupgebied. Het (langdurig) overbelasten van de schaambeenvoeg tijdens inspanning kan bijvoorbeeld het schaambeen beschadigen. Dit resulteert in fijne microscheuren, die niet genezen zolang de belasting blijft voortduren. Dit kan pijn aan het schaambeen oftewel schaambeenpijn veroorzaken. Zo kunnen activiteiten met herhaalde impact, zoals hardlopen of intensieve sporten, bijdragen aan het ontstaan van schaambeenpijn.

• Oorzaken van pijn aan het schaambeen
• Microbreuken door overbelasting (sport)
• Disbalans van de schaambeenvoeg
• Prostaat
• Zwangerschap
• Symptomen van schaambeenpijn
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van pijn aan het schaambeen
• Rust
• Manuele therapie en fysiotherapie
• Operatieve ingreep
• Prognose

Oorzaken van pijn aan het schaambeen

De oorzaak van pijn aan het schaambeen kan een val of een blessure zijn, vooral bij sporten zoals voetbal, hockey en paardrijden, komt dit vaak voor. Bij vrouwen kan de schaambeenvoeg tot problemen leiden tijdens de zwangerschap. Deze verbinding wordt evenals het zogenaamde sacro-iliacale gewricht (de verbinding tussen het heiligbeen en de darmbeenderen) elastischer of weker om ruimte te creëren voor de bevalling.

Microbreuken door overbelasting (sport)

Een sporter kan een schaambeenontsteking oplopen, hetgeen hevige pijn in de schaamstreek veroorzaakt en op veel manieren ontstaan. Aan de ene kant kunnen microbreuken in het schaambeen optreden wanneer het schaambeen te zwaar wordt belast, bijvoorbeeld door hardlopen. Deze kleine scheurtjes veroorzaken ernstige pijn in het schaambeen. Bovendien ontstaat er nieuwe botvorming om de kleine microlaesies te compenseren. Dit kan leiden tot een pijnlijke maar niet-infectieuze ontsteking (een steriele ontsteking). Het is belangrijk om niet te blijven sporten zolang je pijn hebt, omdat de ontsteking zich anders kan verspreiden naar de binnenste dijspieren (de zogenaamde adductoren) of zelfs naar de buikspieren wat de klachten doet verergeren.

Disbalans van de schaambeenvoeg

Een andere oorzaak van schaambeenontsteking en schaambeenpijn kan een disbalans zijn van de schaambeenbvoeg (symphysis pubica). Bij een ​​slechte belasting bij zeer actieve mensen, kan de schaambeenvoeg geïrriteerd raken en pijn aan het schaambeen veroorzaken. Vaak wordt deze schaambeenpijn alleen gediagnosticeerd wanneer ook de dij- of buikspieren zijn aangegaan.

Prostaat

Er kan ook genderspecifieke pijn in het schaambeen optreden. Bij mannen kan een prostaatontsteking (prostatitis) onder meer leiden tot pijn in het schaambeen. Vaak ontstaat een prostaatontsteking door bacteriën en de belangrijkste verschijnselen zijn pijn en plasproblemen. Vaak is de pijn beperkt tot het gebied van de lies, maar deze kan doordringen tot in het schaambeen. Omdat de prostaat zich zeer dicht bij de anus bevindt, veroorzaakt poepen vaak ook ernstige pijn.

Zwangerschap

Een andere genderspecifieke oorzaak van schaambeenpijn is zwangerschap. Tijdens de zwangerschap wordt de schaambeenvoeg op gerekt. Omdat dit echter bestaat uit vrij strak vezelkraakbeen, komt er al snel spanning op het omliggende schaambeen te staan. Het kan echter ook zijn dat de schaambeenvoeg onder invloed van de hormonen te los wordt. Dit komt door de twee hormonen progesteron en relaxine (een zwangerschapshormoon). Beide komen vaker voor tijdens de zwangerschap en zorgen ervoor dat het kraakbeen van de schaambeenvoeg gemakkelijker kan worden uitgerekt om een ​​bevalling gemakkelijk mogelijk te maken. Het kan echter zijn dat het te veel wordt losgemaakt. Hierdoor glijdt het schaambeen gemakkelijk weg. Deze pijn in en rond het schaambeen kan naar de rug- of dijspieren uitstralen en is vooral merkbaar bij het traplopen.

Symptomen van schaambeenpijn

De pijn treedt vaak eerst op in de liesstreek, maar kan verder uitstralen naar het genitale gebied en het perineale gebied, in de dijen (bovenbenen), heupen en onderrug. De volgende symptomen zijn kenmerken voor schaambeenpijn:

• Pijn die naar buiten straalt vanuit de schaambeenvoeg, vooral wanneer je op één been staat.
• Brandende of stekende pijn in de lies.
• Vaak eenzijdige pijn aan de heup-adductoren aan de binnenzijde van het bovenbeen).
• Pijn neemt toe tijdens het hardlopen of abrupte belasting zoals tegen een bal trappen, starten, versnellen en van richting veranderen, waarvoor veel kracht nodig is.
• Pijn bij wandelen, hardlopen, traplopen, hoesten of niezen.
• Pijn neemt af in rust.
• Kappend gevoel rond schaambeen-heupniveau bij kleding aantrekken, liggen of bij het lopen op ongelijke ondergrond.
• Spierzwakte en moeite met lopen.

De pijn is aanvankelijk vaak zeer algemeen en weinig specifiek, zodat de oorzaak moeilijk is te bepalen en vaak gedacht wordt dat het komt door andere problemen, bijvoorbeeld in de wervelkolom. Het kan daarom lang duren voordat de juiste diagnose is gesteld.

Onderzoek en diagnose

Met bepaalde tests kan de arts een aandoeningen van het schaambeen opsporen. Naast een vraaggesprek, zal je arts je lichamelijk onderzoeken. De arts controleert onder meer de heupmobiliteit. De arts laat je op één been springen en hij laat je vuisten samendrukken met je knieën. Daarnaast kan een MRI-scan zinvol zijn.

Behandeling van pijn aan het schaambeen

Rust

Als er microscheuren optreden in de schaambeenvoeg, is rust de belangrijkste maatregel. Vooral stressvol voor de schaambeenvoeg zijn bewegingen zoals traplopen en het tillen van zware lasten. Zelfs met gekruiste benen zitten en grote stappen zetten, kun je het beste vermijden. Een kussen tussen de benen leggen tijdens het slapen als je op je zij ligt, verlicht de schaambeenvoeg. De arts zal adviseren om twee weken tot drie maanden niet te sporten.

Manuele therapie en fysiotherapie

Manuele therapie kan pijn en spierspanning verlichten en het bekken stabiliseren. Zodra de symptomen verdwijnen, kun je aan je kernspieren en houding werken om herhaling te voorkomen.

Operatieve ingreep

Indien conservatieve behandeling geen soelaas biedt, kan chirurgische behandeling helpen. De snelle verbetering van de symptomen na de operatie wordt echter vaak geassocieerd met een langdurige verminderde bekkenstabiliteit.

Prognose

Genezing van de onderliggende oorzaak van pijn aan het schaambeen kan zes tot twaalf maanden duren. Vaak komt het tot een spontane genezing en is behandeling (behalve rust) niet nodig. Pas wanneer de pijn is verdwenen, kan de sportieve activiteit geleidelijk worden hervat en opgebouwd worden. Wanneer de symptomen terugkeren, is het belangrijk om de intensiteit en omvang van je training te verminderen. Pas training en dagelijkse oefeningen aan om de flexibiliteit van de schaambeenvoeg en het sacro-iliacale gewricht te behouden. Draag tevens geschikte sportkleding en schoenen. Herken tijdig de symptomen en stop met sporten zodra je weer klachten krijgt.

Lees verder

• Schaambeenontsteking: symptomen & behandeling osteïtis pubis
• Schaambeen: functie, anatomie en schaambeenaandoeningen