Cervicale myelopathie: Samendrukking van ruggenmerg in nek

Cervicale myelopathie is een aandoening waarbij compressie (samendrukking) van het ruggenmerg in de nek (cervix van de wervelkolom) plaatsvindt. De symptomen van deze aandoening bestaan uit onder andere problemen met de fijne motoriek, pijn of stijfheid in de nek, evenwichtsproblemen en moeite met lopen zijn. Er zijn diverse ondersteunende, medicamenteuze en andere behandelingen beschikbaar, maar de meest effectieve behandeling verloopt via chirurgie. Het is moeilijk om cervicale myelopathie volledig te voorkomen, maar enkele tips verlagen het risico op deze aandoening.

• Oorzaken: van cervicale myelopathie
• Risicofactoren
• Symptomen: Pijn en zwakte
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van samendrukking van ruggenmerg in nek
• Chirurgie
• Medicatie
• Ondersteunende therapieën
• Andere behandelingen
• Prognose
• Preventie van aandoening

Oorzaken: van cervicale myelopathie

Cervicale myelopathie is een aandoening waarbij druk ontstaat op het deel van het ruggenmerg dat zich in de nek bevindt. De cervicale wervelkolom begint aan de schedelbasis. Het strekt zich uit tot de eerste zeven wervels.

Diverse oorzaken liggen mogelijk aan de basis van cervicale myelopathie zoals:

• de ossificatie (verharding) van de ligamenten rond het ruggenmerg, zoals het achterste longitudinale ligament en ligamentum flavum
• degeneratie van de nekwervelschijven
• dislocatie (verplaatsing) of fractuur (breuk) van de nek
• een aangeboren vernauwd wervelkanaal (spinale stenose)
• een auto-immuunziekte, zoals transversale myelitis, multiple sclerose, reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen), multiple sclerose of neuromyelitis optica (aantasting van ruggenmerg en ogen)
• een nekhernia (uitstulping van een tussenwervelschijf in de nek met pijn)
• een traumatisch letsel aan de cervicale wervelkolom zoals door een whiplash (pijn in nek door slingerbeweging van het hoofd)
• osteofyten (benige botuitsteeksels rond de gewrichten)
• spinale infecties
• spinale tumoren in het ruggenmerg of compressie (samendrukking) op het ruggenmerg

Risicofactoren

Factoren die het risico op cervicale myelopathie verhogen, zijn onder meer:

• andere aandoeningen, zoals een vaatziekte of degeneratieve ziekte
• een geschiedenis van bot- of rugproblemen
• een geschiedenis van kanker die die botten getroffen heeft
• ischemie (beperkte bloedtoevoer)
• werk of sport waarbij de patiënt zich regelmatig strekt en de wervelkolom uitrekt

Symptomen: Pijn en zwakte

De symptomen ontwikkelen zich meestal langzaam. Patiënten met cervicale myelopathie kampen met verschillende tekenen zoals bijvoorbeeld:

• beweging: onregelmatige bewegingen, een verminderd bewegingsbereik
• darm- of blaasproblemen
• duizeligheid
• gevoelloosheid of tintelingen in de armen en handen
• loop- of evenwichtsproblemen
• nek: problemen met het buigen van de nek, nekpijn of nekstijfheid
• onhandigheid en slechte coördinatie van de handen
• pijn in de schouder en armen
• problemen met fijne motoriek, zoals het dichtknopen van een shirt, kleine voorwerpen niet kunnen hanteren zoals pennen of munten
• spierzwakte
• tintelingen of gevoelloosheid in de armen en benen
• zwakte: onder de taille, in de armen en handen, in de vier ledematen

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek
De patiënt geeft de arts informatie inzake de aanwezige symptomen en de medische geschiedenis. Vervolgens voert de arts een lichamelijk onderzoek uit. Meestal is een neurologisch onderzoek ook vereist, waarbij de arts de reflexen, het gezichtsvermogen en de mentale status controleert.

Diagnostisch onderzoek
Om cervicale myelopathie te diagnosticeren, moet de arts beeldvormende onderzoeken inzetten. Hierdoor is hij in staat om de wervelkolom en de omliggende structuren te visualiseren. De arts bestelt dan een röntgenfoto, een MRI-scan en/of een CT-myelografie. Andere testen die de arts mogelijk inzet, zijn een elektromyografie (meting van de elektrische spieractiviteit), een Somato-Sensory Evoked Potential en een visual evoked potential (oogonderzoek).

Behandeling van samendrukking van ruggenmerg in nek

Chirurgie

Er zijn enkele niet-chirurgische opties voor het verlichten van de tekenen van cervicale myelopathie. Als er structurele druk op het ruggenmerg is, is een operatie echter vaak noodzakelijk om het risico op blijvend letsel te voorkomen. Er zijn een paar chirurgische procedures voor de behandeling van cervicale myelopathie. Een verbreding van het wervelkanaal (laminoplastie) is voor sommige patiënten een goede bewegingsparende optie. Anderen zijn gebaat bij decompressiechirurgie met spinale fusie, waarbij de arts de wervelkolom stabiliseert nadat een hernia, osteofyten of verbeende ligamenten volledig of gedeeltelijk zijn verwijderd. Deze operaties voert de arts uit vanaf de achterkant van de nek (posterieur) of vanaf de voorkant van de nek (anterieur). De arts bekijkt hiervoor de individuele situatie van de patiënt.

Medicatie

Patiënten met pijn krijgen pijnstillers voorgeschreven, of anders volgen andere pijnbehandelingen om de pijn te verminderen of onder controle te krijgen. Andere medicijnen verlichten eveneens de symptomen. Veel voorkomende medicijnen zijn:

• andere medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken (immunosuppressiva)
• corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers)
• niet-steroïde ontstekingsremmende geneesmiddelen (NSAID's), zoals ibuprofen
• Rituximab: Dit is een antilichaam dat de arts gebruikt voor de behandeling van sommige auto-immuunziekten

Ondersteunende therapieën

Wanneer de patiënt problemen heeft met bepaalde functies of activiteiten, is een revalidatieplan nodig. Patiënten zijn voorts gebaat met fysiotherapie voor het versterken van de spieren. Daarnaast leren ze hier ook manieren aan om toekomstige blessures te verminderen. Verder zijn patiënten gebaat met ergotherapie zodat ze leren omgaan met de praktische problemen die geassocieerd zijn met de aandoening. Het dragen van een nekkraag is tot slot een andere niet-chirurgische, ondersteunende behandeling.

Andere behandelingen

Andere behandelingen, zoals echografie, warmtetherapie of elektrische stimulatie zijn eveneens inzetbaar. Het verwijderen en vervangen van plasma uit het bloed (plasmaferese) verlicht ook de symptomen.

Prognose

Des te eerder de arts cervicale myelopathie diagnosticeert, des te succesvoller de behandeling zal verlopen.

Preventie van aandoening

Het is moeilijk om deze aandoening te voorkomen. Een goede, ergonomische houding vermindert de kans op een ongeluk en spanning. Mensen moeten voorts correcte tiltechnieken toepassen. Patiënten met wervelschijfproblemen met ruggenmergcompressie, vermijden best contactsporten. Daarnaast is een overbelasting van de nek afgeraden. Mensen moeten voorts ook het risico op valongelukken verlagen, bijvoorbeeld door vloerkleden en obstakels van de vloer te verwijderen en een leuning in het bad en de douche te installeren.

Lees verder

• Nekpijn: Oorzaken en behandelingen van pijn in de nek
• Stijve nek (nekstijfheid): Oorzaken stijf aanvoelende nek
• Nekhernia: Uitstulping tussenwervelschijf in nek met pijn