Goedaardige oorcysten: Soms pijn en voorts geen symptomen

Benigne oorcysten zijn goedaardige knobbeltjes of gezwellen in het oor. De grote meerderheid van deze knobbeltjes die met een vaste stof of met een vloeistof gevuld zijn, zijn goedaardig en veroorzaken geen of weinig symptomen. Deze onschuldige aandoening identificeert de arts vaak tijdens een standaard gehooronderzoek, maar vaak zet hij toch andere onderzoeken in om een kwaadaardige tumor uit te sluiten. Begint de patiënt toch problemen te ervaren met de erg traag groeiende tumor zoals pijn en gehoorverlies, dan is een medische behandeling nodig via medicatie en/of chirurgie.

• Epidemiologie
• Oorzaken oorcysten
• Risicofactoren
• Symptomen vaak afwezig, soms pijn
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling goedaardige oorcyste
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie

Goedaardige oorcysten komen voor bij mensen van alle leeftijden, maar worden vaak gezien bij volwassenen. Ze zijn meestal asymptomatisch maar kunnen in sommige gevallen pijn veroorzaken.

Oorzaken oorcysten

Sommige cysten (abnormaal gevormde holten in lichaam) zijn het gevolg van erfelijke problemen. Maar veelal heeft dit te maken met chronische oorinfecties of een andere oorontsteking. Een atheroomcyste komt het vaakst voor in het oor. Deze abnormale zakvormige gezwellen zijn opgebouwd uit dode huidcellen en olie, afkomstig door talgklieren in de huid. De oorzaak voor de meeste goedaardige tumoren oor is niet bekend. Goedaardige benige tumoren van de gehoorgang (exostosen en osteomen) zijn het gevolg van een overmatige groei van het bot. Herhaalde blootstelling aan koud water verhoogt tevens het risico op goedaardige tumoren aan de benige gehoorgang.

Risicofactoren

Risicofactoren voor het ontwikkelen van goedaardige oorcysten omvatten een geschiedenis van oorinfecties, huidproblemen, en genetische aanleg voor cystevorming.

Symptomen vaak afwezig, soms pijn

Plaatsen waar oorcysten vaak terugkomen zijn onder meer achter het oor, in de gehoorgang, in de oorlel en op de hoofdhuid. Af en toe heeft de patiënt geen symptomen van een oorcyste. De patiënt ervaart soms echter pijn als de cysten zich in de uitwendige gehoorgang bevinden of als de cysten geïnfecteerd zijn. Op, achter of voor het oor is voorts een zacht aanvoelend huidgezwel te voelen. Een kwaadaardig gezwel veroorzaakt andere symptomen, zoals geleidelijk gehoorverlies in één oor (eenzijdig gehoorverlies), herhaalde buitenoorinfecties en oorpijn.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van goedaardige oorcysten kunnen pijn in het oor, zwelling, en roodheid zijn. In sommige gevallen kan de cyste infecteren en leiden tot ernstigere symptomen.

Diagnose en onderzoeken

Omdat meestal weinig symptomen plaatsvinden bij een goedaardig knobbeltje, vindt de arts dit gezwel meestal enkel tijdens een standaard gehooronderzoek terug. Een audiometrie (gehooronderzoek) test het totale gehoorvermogen, terwijl een tympanometrie bedoeld is om de functie van het middenoor te testen. Wanneer de arts in het oor kijkt, bemerkt hij de cysten of goedaardige tumoren. Soms is een CT-scan nodig. Ook een calorie-stimulatie en een elektronystagmografie (evenwichtsonderzoek) zijn mogelijk in te zetten onderzoeken. Dit gebeurt vooral als de patiënt toch pijn heeft, hij slechter hoort en vaak te maken heeft met een oorinfectie. Deze symptomen wijzen namelijk mogelijk in de richting van een kwaadaardig gezwel in het oor.

Behandeling goedaardige oorcyste

Een behandeling van een oorcyste is niet nodig als de cyste geen pijn of problemen met het gehoorvermogen veroorzaakt. Als een cyste pijnlijk is, heeft de patiënt mogelijk een infectie ontwikkeld. De arts schrijft dan antibiotica voor of verwijdert de cyste. Goedaardige benige tumoren groeien soms wel in de loop van de tijd. Wanneer deze uiteindelijk toch pijn en/of frequente oorontstekingen veroorzaken, leiden tot gehoorverlies, is een operatie nodig

Prognose

Goedaardige oorcysten en tumoren groeien langzaam. Soms krimpen ze of verdwijnen ze spontaan. Voorts is het aangewezen dat een arts de groeiende oorcyste behandelt, want anders leidt dit tot permanente slechthorendheid en frequente oorinfecties.

Complicaties

Bij een grote tumor ontstaat gehoorverlies of zelfs plotselinge doofheid. Verder is een infectie van de cyste of van de gehoorgang mogelijk. Tot slot zit soms oorsmeer vast in de gehoorgang.

Preventie

Als de oorzaak van oorcysten genetisch is, is de aanwezigheid van deze cysten niet te voorkomen. Het behandelen van allergieën, een oorinfectie en chronische sinusitis (chronische ontsteking van de neusbijholte) voorkomt tevens de totstandkoming van cysten. Soms is chirurgie nodig, bijvoorbeeld het plaatsen van oorbuisjes.