Chondroom: Goedaardige bottumor, vaak in hand of voet

Chondromen zijn zeer zeldzame, goedaardige tumoren die zijn samengesteld uit kraakbeen. Ze groeien meestal langzaam. Ze verschijnen op verschillende plaatsen in het lichaam, zoals de handen en de voeten. Als ze zich vormen in de mergholte van de botten, bestempelen artsen deze bottumoren als ‘enchondromen’. Als de gezwellen zich op het botoppervlak vormen, is sprake van ‘periostale chondromen’. Deze tumoren hoeft een arts meestal niet te behandelen omdat symptomen bijna niet optreden, maar indien nodig is het wel mogelijk om deze chirurgisch te verwijderen. De prognose is over het algemeen zeer goed, maar af en toe komen wel complicaties voor.

• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie

Chondromen zijn zeldzaam en komen voornamelijk voor bij volwassenen tussen de 20 en 50 jaar oud. Enchondromen zijn de meest voorkomende goedaardige bottumoren in de hand en voet, en periostale chondromen zijn nog zeldzamer. De prevalentie van chondromen in de algemene bevolking is moeilijk vast te stellen, maar het is bekend dat ze vaker voorkomen bij mannen dan bij vrouwen.

Oorzaken

Chondromen ontstaan uit kraakbeenweefsel, maar de precieze oorzaak van hun vorming is nog onbekend. Er zijn geen specifieke genetische of omgevingsfactoren die duidelijk bijdragen aan de ontwikkeling van chondromen. In de meeste gevallen lijkt het te gaan om een spontane en idiopathische gebeurtenis zonder aanwijzing voor erfelijke aanleg.

Risicofactoren

Er zijn geen goed gedefinieerde risicofactoren voor het ontwikkelen van chondromen. Ze komen sporadisch voor zonder een duidelijk patroon of correlatie met specifieke omgevings- of leefstijlfactoren.

Symptomen

Chondromen veroorzaken meestal geen symptomen. In gevallen waar symptomen optreden, kunnen deze variëren afhankelijk van de locatie van de tumor. Enchondromen worden vaak pas opgemerkt bij toeval tijdens röntgenonderzoeken om andere redenen. Als symptomen optreden, kunnen ze pijn, een botbreuk, tendinitis of een pijnloze zwelling omvatten.

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen van chondromen zijn meestal niet specifiek en kunnen variëren afhankelijk van de locatie en grootte van de tumor. Patiënten kunnen echter klachten ervaren zoals:

• Onverklaarbare pijn in de betrokken regio
• Een toename van pijn of veranderingen in de symptomen
• Pijnlijke of voelbare zwellingen
• Beperkingen in de mobiliteit of functie van het aangedane gebied

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van chondromen wordt vaak gesteld op basis van beeldvormende technieken. De volgende onderzoeken kunnen worden ingezet:

• Röntgenfoto
• CT-scan
• MRI-scan
• PET-scan

Bij twijfel over de diagnose kan een biopsie noodzakelijk zijn om de aard van de tumor te bevestigen.

Behandeling

De behandeling van chondromen hangt af van de symptomen en de locatie van de tumor. In veel gevallen is een afwachtend beleid voldoende. Als de tumor symptomen veroorzaakt of cosmetische problemen oplevert, kan chirurgische verwijdering noodzakelijk zijn. De behandelopties zijn:

• Curettage en bottransplantatie voor enchondromen Brede lokale excisie voor periostale chondromen, omdat deze tumoren klinisch en radiologisch kunnen lijken op chondrosarcomen

Prognose

De prognose voor patiënten met chondromen is over het algemeen goed. De meeste patiënten blijven asymptomatisch en ervaren geen terugval. Regelmatige controle kan nodig zijn om de status van de tumor te monitoren.

Complicaties

Complicaties van chondromen zijn relatief zeldzaam, maar kunnen omvatten:

• Een botbreuk
• Herhaling van de tumor, wat kan wijzen op een kwaadaardige transformatie
• Transformatie naar een chondrosarcoom
• Groeistoornissen, zoals verkorting van het bot door een periostaal chondroom

Preventie

Er zijn geen specifieke preventieve maatregelen voor het voorkomen van chondromen. Algemeen goede gezondheids- en hygiënepraktijken kunnen bijdragen aan een gezond skelet, maar zijn niet specifiek gericht op het voorkomen van deze tumoren. Het vermijden van overmatige blootstelling aan risicofactoren zoals roken en het handhaven van een gezonde levensstijl kan wel bijdragen aan het algemeen welzijn en mogelijk de kans op andere gezondheidsproblemen verkleinen.

Lees verder

• Enchondroom: Goedaardige kraakbeentumor, vaak in de hand
• Bottumor: Soorten, symptomen, behandeling en prognose
• Chondrosarcoom: Botkanker die ontstaat in kraakbeenweefsel
• Botpijn: Pijn in botten door aandoeningen
• Botletsels: Goedaardige en kwaadaardige letsels aan bot