CMV gastro-enteritis/colitis: Virale infectie maag of darm

CMV gastro-enteritis/colitis is een ontsteking van de maag of darm veroorzaakt door een infectie met het cytomegalovirus (CMV). Deze virale infectie komt vooral voor bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem, zoals patiënten met aids. De patiënt kan verschillende spijsverteringsproblemen ervaren, zoals misselijkheid, slikpijn en bloederige ontlasting. Na diverse uitgebreide onderzoeken om het virus op te sporen, volgt een medicamenteuze behandeling. De vooruitzichten zijn afhankelijk van de gezondheidsstatus van de patiënt en de ernst van de CMV-infectie.

• Epidemiologie
• Type CMV-virusinfecties
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Symptomen aan maag of darm
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van CMV gastro-enteritis/colitis
• Prognose van virale infectie door cytomegalovirus
• Complicaties
• Preventie
• Praktische omgangstips voor CMV gastro-enteritis/colitis
• Symptomenbeheer en hydratatie
• Voeding en rust
• Misvattingen rond chondroom
• Chondroom is altijd een kwaadaardige tumor
• Chondroom komt alleen voor bij oudere mensen
• Chondroom is gemakkelijk te behandelen en vereist geen chirurgische ingreep
• Chondroom kan vanzelf verdwijnen zonder behandeling
• Chondroom veroorzaakt altijd ernstige pijn
• Chondromen ontstaan altijd in de gewrichten
• Chondromen kunnen niet leiden tot andere gezondheidsproblemen
• Chondroom komt altijd zonder duidelijke oorzaak voor

Epidemiologie

CMV is een veelvoorkomend herpesvirus dat wereldwijd verspreid is. Het wordt geschat dat tussen de 60% en 90% van de volwassenen op enig moment in hun leven met CMV in contact komt. De infectie is vooral prevalent in bevolkingsgroepen met een verhoogd risico, zoals mensen met een verzwakt immuunsysteem en HIV-positieve patiënten. CMV-infecties komen vaak voor in instellingen waar veel mensen dicht bij elkaar leven, zoals verpleeghuizen en ziekenhuizen. Bij gezonde individuen veroorzaakt CMV meestal milde of geen symptomen, maar bij immuungecompromitteerde patiënten kan de infectie ernstige gevolgen hebben, zoals CMV gastro-enteritis/colitis.

Type CMV-virusinfecties

Het cytomegalovirus kan verschillende CMV-infecties veroorzaken:

• een infectie aan de achterkant van het oog (CMV retinitis)
• een longinfectie (CMV pneumonie)
• een maag- en darminfectie (CMV gastro-enteritis / colitis, een vorm van virale gastro-enteritis)
• infecties van een baby terwijl hij nog in de baarmoeder is

Oorzaken

Het cytomegalovirus (CMV) is een type herpesvirus. Het is verwant aan het virus dat waterpokken (infectie met algemene symptomen en huiduitslag) veroorzaakt. CMV-infecties zijn wijdverspreid en worden voornamelijk overgedragen via contact met speeksel, urine, ademhalingsdruppels, seksueel contact en bloedtransfusies. De meeste mensen worden in de loop van hun leven blootgesteld aan CMV, maar het virus veroorzaakt meestal milde of geen symptomen bij gezonde individuen.

Risicofactoren

Ernstige CMV-infecties treden vooral op bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem als gevolg van aids, alcoholmisbruik, chemotherapie voor de behandeling van kanker, colitis ulcerosa, de ziekte van Crohn, een beenmerg- of orgaantransplantatie, het langdurig gebruik van corticosteroïden of ondervoeding. Patiënten met een gezond immuunsysteem hebben zelden ernstige CMV-infecties van het maagdarmkanaal.

Symptomen aan maag of darm

Een gastro-intestinale CMV-infectie kan één of meerdere gebieden in het spijsverteringsstelsel aantasten. In de slokdarm, de maag, de dunne darm of de dikke darm kunnen zweren ontstaan. Deze zweren gaan gepaard met symptomen zoals:

• braken buikpijn misselijkheid slikproblemen of pijn bij het slikken

Wanneer ook de darmen aangetast zijn, veroorzaken de zweren de volgende tekenen:

• buikpijn diarree een bloederige ontlasting gewichtsverlies koorts

Ernstigere infecties kunnen leiden tot een gastro-intestinale bloeding of een perforatie van de darmwand (gastro-intestinale perforatie).

Alarmsymptomen

Alarmsymptomen bij CMV gastro-enteritis/colitis zijn onder andere:

• extreme buikpijn
• ernstige bloederige ontlasting
• ernstig gewichtsverlies
• aanhoudende koorts
• symptomen van ernstige uitdroging zoals duizeligheid, extreme dorst of weinig urineren

Diagnose en onderzoeken

Om CMV gastro-enteritis/colitis te diagnosticeren, kunnen de volgende onderzoeken worden uitgevoerd:

• een bariumklysma (röntgenfoto van de dikke darm en het rectum)
• een biopsie: De arts laat een weefselmonster (biopt) uit de maag of de darmen in een laboratorium controleren. Hiermee is het namelijk mogelijk om de aanwezigheid van het virus in het weefsel op te sporen.
• een bloedonderzoek: De arts laat een CMV-serologietest uitvoeren om antilichamen tegen het CMV-virus in het bloed op te sporen. Een andere bloedtest spoort de aanwezigheid van het aantal virusdeeltjes in het bloed op.
• een colonoscopie (inwendig kijkonderzoek van de dikke darm
• een gastroscopie (inwendig kijkonderzoek van de maag)
• een ontlastingscultuur om andere oorzaken van infectie uit te sluiten
• een slokdarmendoscopie

Behandeling van CMV gastro-enteritis/colitis

De behandeling richt zich op het onder controle krijgen van de infectie en het verlichten van symptomen. De arts schrijft geneesmiddelen voor om het virus te bestrijden (antivirale geneesmiddelen). De medicatie moet mogelijk gedurende enkele weken oraal worden ingenomen of via een ader (intraveneus) worden toegediend. De meest gebruikte geneesmiddelen zijn ganciclovir en valganciclovir. In sommige gevallen is langdurige therapie noodzakelijk. Als andere geneesmiddelen niet effectief zijn, kan CMV-hyperimmuun globuline worden gebruikt.

Andere geneesmiddelen kunnen zijn:

• geneesmiddelen om diarree te voorkomen of te verminderen
• pijnstillers
• voedingssupplementen of voeding via een ader (intraveneus)
• spierverlies door de ziekte te behandelen

Prognose van virale infectie door cytomegalovirus

Bij patiënten met een gezond immuunsysteem verdwijnen de symptomen van CMV gastro-enteritis/colitis in de meeste gevallen zonder behandeling. De symptomen zijn ernstiger bij patiënten met een verzwakt immuunsysteem. De uitkomst hangt af van de gezondheidstoestand van de patiënt en de ernst van de CMV-infectie. Patiënten met aids hebben doorgaans een slechtere prognose dan andere patiënten met een verzwakt immuunsysteem, hoewel de oorzaak hiervan niet volledig begrepen wordt anno september 2024. De prognose hangt ook af van hoe goed de patiënt reageert op de antivirale behandeling.

Complicaties

De geneesmiddelen die worden voorgeschreven voor de behandeling van CMV kunnen bijwerkingen hebben. Het type bijwerking hangt af van het specifieke medicijn dat wordt gebruikt. Ganciclovir kan bijvoorbeeld het aantal witte bloedcellen verlagen. Foscarnet kan nierproblemen veroorzaken. Andere bijwerkingen kunnen variëren afhankelijk van het gebruikte medicijn.

Preventie

Er is een verhoogd risico op CMV-infectie voor mensen met een verzwakt immuunsysteem, maar de infectie kan ook worden voorkomen door:

• het vermijden van contact met besmette lichaamsvloeistoffen
• het naleven van strikte hygiënemaatregelen zoals regelmatig handen wassen
• het vermijden van blootstelling aan mogelijke infectiebronnen in instellingen waar mensen met een verzwakt immuunsysteem verblijven
• het vroegtijdig identificeren en behandelen van CMV-infecties bij patiënten met een verhoogd risico

Het is belangrijk dat patiënten met een verhoogd risico regelmatig medisch worden gecontroleerd en dat er passende preventieve maatregelen worden genomen om de kans op ernstige infecties te minimaliseren.

Praktische omgangstips voor CMV gastro-enteritis/colitis

CMV gastro-enteritis/colitis is een infectie van de maag of darmen veroorzaakt door het cytomegalovirus (CMV). Deze infectie kan leiden tot diarree, buikpijn en in sommige gevallen bloed in de ontlasting. Het beheer van CMV gastro-enteritis/colitis richt zich op het verlichten van symptomen en het ondersteunen van het immuunsysteem.

Symptomenbeheer en hydratatie

Diarree en braken zijn vaak voorkomende symptomen van CMV gastro-enteritis. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de patiënt voldoende vocht binnenkrijgt om uitdroging te voorkomen. Drinken van kleine hoeveelheden vloeistoffen, zoals water, orale rehydratatie-oplossingen of heldere bouillons, kan helpen om het vocht- en elektrolytenverlies aan te vullen.

In ernstige gevallen kan het nodig zijn om medicijnen voor antivirale behandeling of ondersteunende zorg te geven. Het vermijden van irriterend voedsel, zoals vet of pittig voedsel, kan helpen om de maag en darmen te kalmeren.

Voeding en rust

Een gemakkelijk verteerbaar voeding is cruciaal tijdens de herstelfase van gastro-enteritis. Voedingsmiddelen zoals gekookte rijst, kip zonder vel en geroosterd brood zijn vaak goed te verdragen. Vermijd vezelrijk voedsel of rauwe groenten totdat de symptomen verbeteren.

De patiënt moet voldoende rust nemen, omdat de infectie het lichaam verzwakt. Lichaamsbeweging moet worden vermeden totdat de symptomen zijn verdwenen en het energieniveau hersteld is.

Misvattingen rond chondroom

Chondroom is altijd een kwaadaardige tumor

Een veelvoorkomende misvatting is dat chondromen altijd kwaadaardig zijn. In werkelijkheid zijn chondromen meestal goedaardig, wat betekent dat ze zich niet verspreiden naar andere delen van het lichaam. Hoewel er gevallen zijn waarin een chondroom kwaadaardig kan worden, zoals bij chondrosarcoom, komt dit veel minder vaak voor. Het is belangrijk om te begrijpen dat de meeste chondromen geen onmiddellijke bedreiging vormen voor de gezondheid, maar dat medische controle essentieel is om ze goed te monitoren.

Chondroom komt alleen voor bij oudere mensen

Chondromen worden vaak geassocieerd met ouderen, maar ze kunnen in werkelijkheid op elke leeftijd voorkomen. Hoewel de aandoening vaker voorkomt bij volwassenen van middelbare leeftijd, kunnen ze ook optreden bij jongere mensen, zelfs kinderen. Het is essentieel te begrijpen dat leeftijd niet altijd een factor is in het ontwikkelen van een chondroom, en een vroege diagnose kan helpen bij het bepalen van de juiste behandeling, ongeacht de leeftijd.

Chondroom is gemakkelijk te behandelen en vereist geen chirurgische ingreep

Er bestaat de misvatting dat chondromen altijd eenvoudig te behandelen zijn zonder ingrijpen. Dit is niet altijd het geval, aangezien sommige chondromen complicaties kunnen veroorzaken, zoals botbreuken of druk op omliggende weefsels. De behandeling varieert afhankelijk van de grootte, locatie en de impact van de tumor op het lichaam. In sommige gevallen kan een chirurgische ingreep nodig zijn om het chondroom te verwijderen, vooral als het zich in een gevoelige of moeilijk bereikbare plek bevindt.

Chondroom kan vanzelf verdwijnen zonder behandeling

Hoewel sommige goedaardige tumoren klein blijven en geen symptomen veroorzaken, is het een misvatting te denken dat chondromen altijd vanzelf verdwijnen. In veel gevallen blijft het chondroom groeien, wat kan leiden tot ongemak of verdere complicaties. Zonder behandeling of monitoring kan de tumor invloed hebben op het omringende bot of weefsel, wat de symptomen verergert. Het is belangrijk om medische begeleiding te zoeken voor een juiste diagnose en behandelingsplan.

Chondroom veroorzaakt altijd ernstige pijn

Niet alle gevallen van chondroom gaan gepaard met ernstige pijn. Veel mensen met een chondroom ervaren geen pijn of slechts milde ongemakken, vooral wanneer de tumor klein is of geen druk uitoefent op naburige structuren. In andere gevallen kan het chondroom wel pijn veroorzaken, afhankelijk van de locatie en grootte. De ernst van de pijn varieert dus per patiënt en situatie, en het is belangrijk de symptomen goed te beoordelen in overleg met een arts.

Chondromen ontstaan altijd in de gewrichten

Een misverstand is dat chondromen altijd ontstaan in de gewrichten. Hoewel ze inderdaad vaak in het kraakbeen van de gewrichten voorkomen, kunnen chondromen zich ook in andere delen van het lichaam ontwikkelen, zoals de longen of botten. De term 'chondroom' verwijst naar een tumor die zich ontwikkelt uit kraakbeencellen, maar de locatie kan sterk variëren. Dit benadrukt het belang van een gedetailleerd onderzoek om de juiste diagnose te stellen.

Chondromen kunnen niet leiden tot andere gezondheidsproblemen

Er bestaat de misvatting dat chondromen altijd onschuldig zijn en geen invloed hebben op andere gezondheidsproblemen. In sommige gevallen kunnen grotere chondromen echter problemen veroorzaken door druk uit te oefenen op omliggende structuren zoals zenuwen, bloedvaten of andere organen. Dit kan leiden tot pijn, mobiliteitsproblemen of andere complicaties. Regelmatige medische controles zijn belangrijk om te voorkomen dat de tumor zich uitbreidt of andere negatieve effecten veroorzaakt.

Chondroom komt altijd zonder duidelijke oorzaak voor

Hoewel de meeste gevallen van chondroom geen duidelijke oorzaak hebben, kunnen er bepaalde risicofactoren zijn die bijdragen aan de ontwikkeling van deze tumoren. Genetische factoren kunnen een rol spelen, en sommige syndromen, zoals het Ollier-syndroom, kunnen de kans op het ontwikkelen van chondromen vergroten. Het is belangrijk om een zorgverlener te raadplegen om te bepalen of er onderliggende oorzaken zijn voor de ontwikkeling van een chondroom.

Lees verder

• Cytomegalie-infectie: Infectie door cytomegalovirus (CMV)
• Cytomegalovirus (CMV) Retinitis: Oogaandoening
• CMV pneumonie (cytomegalovirus): longinfectie