Darm ontsteking

Enteritis is een ontsteking van de darmen, meestal vooral de dunne darm. Meestal gaat dit gepaard met buikpijn, buikkrampen en diarree. Is er tegelijkertijd ook sprake van een ontsteking van de maag (gekenmerkt door misselijkheid en overgeven) dan spreekt men van gastro-enteritis.

Vóórkomen

Per jaar maken in Nederland ongeveer 2 miljoen personen een of meerdere malen een episode van gastro-enteritis door; van hen doet ongeveer 25% een beroep op de huisarts. De incidentie van gastro-enteritis in de totale bevolking neemt af met de leeftijd.
De incidentie (het aantal keren dat een bepaalde situatie aanwezig is) van acute gastro-enteritis in de huisartspraktijk is 31 per 1000 patiënten per jaar. In de leeftijdscategorie 0 tot 5 jaar is de incidentie 137 per 1000 per jaar. In Nederland overlijden jaarlijks ongeveer 200 mensen door diarree; 90% is ouder dan 65 jaar.

Hoe ontstaat enteritis, darmontsteking?

Een gastro-enteritis is een acute ontsteking van het maag-darmkanaal. Verschillende ziekteverwekkers kunnen deze ontsteking veroorzaken. Ook een bacterie kan een darmontsteking geven, maar meestal gaat het om een virus. Deze ziekteverwekkers worden met name overgedragen door een slechte hygiëne. Bijvoorbeeld wanneer na de toiletgang de handen niet goed worden gewassen, bestaat er kans op besmetting. Vooral bij kinderen is dit soms moeilijk te vermijden.
Ook voedsel als rauw vlees, rauwe of te kort gekookte eieren, ongewassen groente of ongare/ongekookte gerechten kunnen ziekteverwekkers bevatten die voedselvergiftiging kunnen veroorzaken. In dat geval kan het gebeuren dat iemand enkele uren tot dagen na het nuttigen van het besmette voedsel last krijgt van diarree, misselijkheid en braken. Doordat meestal meerdere personen deze verschijnselen hebben, is de boosdoener over het algemeen te achterhalen..

Hoe werken de darmen?

De darm is een belangrijk onderdeel van het spijsverteringsstelsel. Met het spijsverteringsstelsel worden alle organen bedoeld die samen zorgen voor de voedselvertering. De darm bestaat uit twee delen: de dunne en de dikke darm.
In de dunne darm worden belangrijke verteringssappen aan het voedsel toegevoegd. Hierdoor verteert het voedsel waarna voedingsstoffen aan het bloed worden afgegeven. De rest, een dunne, onverteerbare massa stroomt de dikke darm in. De dikke darm onttrekt water en zouten aan de brij. Wat overblijft is de ontlasting. Deze wordt door het samentrekken van de dikke darm voortgeduwd naar het laatste deel van de darm: de endeldarm. Als deze vol is, krijg je ‘aandrang’, het signaal om naar het toilet te gaan. De dikke darm trekt zich één tot enkele keren per dag krachtig samen, meestal ongeveer een kwartier na de maaltijd.

Symptomen van darmontsteking of enteritis

Iemand met een gastro-enteritis heeft last van krampende buikpijn en waterige, soms bloederige, diarree. Bovendien is hij misselijk en braakt hij. Een darmontsteking kan verder koorts, spierpijn en hoofdpijn veroorzaken. De klachten houden meestal enkele dagen aan.

Mogelijke klachten bij diarree zijn:

• waterdunne poep
• vaak naar de wc moeten
• moeite om de ontlasting op te houden
• een andere kleur en geur van de ontlasting
• algemeen ziektegevoel
• koorts
• buikkrampen
• misselijkheid en braken

Onderzoek naar enteritis

Als een kind acute diarree heeft sinds enkele dagen (braken en koorts) zal de arts direct denken aan een virale gastro-enteritis, helemaal als er een epidemie heerst. Hij zal kijken of het kind verkouden is geweest in de afgelopen tijd. Koorts wijst op een infectieuze oorsprong, geen koorts wijst op verkeerde voeding. De arts palpeert de buik om na te kijken of het kind buikpijn heeft en ook zal hij met zijn stethoscoop luisteren om de kenmerkende darmrommelingen op te sporen. Het kind moet worden gewogen. Als het gewicht met meer dan 5% gedaald is, is het kind uitgedroogd en moet dadelijk vocht worden toegediend, zo nodig in het ziekenhuis.

Therapie en eventuele complicaties

Therapie bij gastro-enteritis bestaat uit het bestrijden van vocht- en mineralenverlies. Bij patiënten die eerst gezond waren zijn antibiotica niet aangewezen, omdat er nauwelijks invloed is op de duur van de symptomen.

In de ontwikkelingslanden is diarree één van de hoofdoorzaken van overlijden bij jonge kinderen. Bij ons is deze ziekte minder ernstig. Toch blijft een goede behandeling belangrijk om het ontstaan van chronische diarree of ernstige complicaties zoals uitdroging of bloedvergiftiging te voorkomen.