Ziekte van Peyronie: Kromming en pijn van penis bij erectie

Bij de ziekte van Peyronie is een abnormale bocht in de penis die optreedt tijdens een erectie. Dit is het gevolg van littekenweefsel dat zich vormt in de penis. Deze ombuiging van de penis gaat gepaard met pijn. De meeste mannen met de ziekte van Peyronie zijn nog steeds in staat om geslachtsgemeenschap te hebben, maar voor sommigen is dit wel bemoeilijkt of pijnlijk. Een behandeling is niet altijd nodig omdat de symptomen soms verdwijnen, maar indien dit het seksleven aantast, zet de arts één of meer andere behandelingsmethoden in met wisselende resultaten. De penisaandoening heeft een negatief effect op de seksuele en psychosociale functie van zowel patiënten als hun partners. De ziekte werd voor het eerst in de medische literatuur beschreven in 1743 door de Franse arts François Gigot de Peyronie (1678–1747).

• Synoniem ziekte van Peyronie
• Epidemiologie ziekte
• Oorzaken penisaandoening
• Risicofactoren aandoening
• Trauma aan penis
• Medische behandeling
• Andere ziekten
• Symptomen: Kromming en pijn bij erectie
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling penis via medicijnen, therapieën of chirurgie
• Medicijnen en therapieën
• Chirurgie
• Prognose ziekte is wisselend
• Complicaties bij mannen

Synoniem ziekte van Peyronie

'Induratio penis plastica' is een andere medische term van de ziekte van Peyronie.

Epidemiologie ziekte

De ziekte van Peyronie is zeldzaam, maar wellicht sterk ondergediagnosticeerd. Mogelijk lijdt namelijk tot 9% van de mannelijke bevolking aan de aandoening aan de penis. Mannen tussen veertig tot zestig jaar zijn het vaakst getroffen door de aandoening, al komt de ziekte ook voor bij jongere en oudere mannen. De aandoening komt voorts vaker voor wanneer een man veroudert.

Oorzaken penisaandoening

Bij de ziekte van Peyronie ontwikkelt zich vezelig littekenweefsel (plaque) in de diepe weefsels van de penis. De oorzaak van deze verbindweefseling is vaak niet bekend. Bij een aantal patiënten treedt de ziekte van Peyronie spontaan op.

Risicofactoren aandoening

Trauma aan penis

Een trauma van de penis (blessure tijdens het vrijen, een sportieve activiteit of een ongeval) is een risicofactor voor de totstandkoming van deze penisaandoening.

Medische behandeling

Mannen hebben een hoger risico op het ontwikkelen van de ziekte van Peyronie na een operatie of bestraling (radiotherapie) voor prostaatkanker.

Andere ziekten

De ziekte van Peyronie treedt soms op in combinatie met een contractuur van Dupuytren. Hierbij ontstaat een pijnloze verdikking in de handpalm van één of beide handen. Deze vrij veel voorkomende aandoening treedt vaak op bij blanke mannen boven de leeftijd van vijftig jaar. Een zeer klein aantal patiënten met een contractuur van Dupuytren ontwikkelt de ziekte van Peyronie. Pasgeborenen lijden mogelijk aan de ziekte van Peyronie als gevolg van de aangeboren aandoening hypospadie (uitmonding van de plasbuis aan de onderkant van de penis).

Symptomen: Kromming en pijn bij erectie

De patiënt heeft een abnormale verharding van het weefsel onder de penishuid, in een gebied langs de penisschacht. Tijdens een erectie ontstaat een kromming in de penis, die meestal begint bij het gebied waar het littekenweefsel of de verharding zich bevindt. Daarnaast is een het gebied daarbuiten gevoelig. De penis zelf is vernauwd. Deze symptomen resulteren in penispijn, problemen met de penetratie of pijn tijdens het vrijen en een kortere penis.

Diagnose en onderzoeken

De arts diagnosticeert de ziekte van Peyronie tijdens een lichamelijk onderzoek. De harde plaques zijn voelbaar met of zonder een erectie. De arts geeft mogelijk medicijnen aan de man zodat hij een erectie krijgt. Of anders maakt de arts foto's van de penis in erectiestand om het probleem te evalueren. Een echografie onthult het littekenweefsel in de penis, maar dit onderzoek is niet noodzakelijk.

Behandeling penis via medicijnen, therapieën of chirurgie

In het beginstadium van de ziekte is en medische behandeling niet altijd nodig. Sommige of alle symptomen verbeteren na verloop van tijd. Ook is een behandeling niet altijd nodig als de symptomen niet verergeren.

Medicijnen en therapieën

Mogelijke behandelingen bestaan uit:

• corticosteroïd-injecties in de vezelige weefselband
• kalium
• Potaba, een oraal medicijn (geneesmiddel via de mond ingenomen)
• radiotherapie
• schokgolf lithotripsie (ExtraCorporele Shock Wave Therapie)
• Verapamil-injectie (een geneesmiddel voor de behandeling van een hoge bloeddruk)
• vitamine E

Veelal zijn deze behandelingen niet of niet erg effectief, of leiden ze tot littekens.

Chirurgie

Werken de medicijnen en de lithotripsie niet, en heeft de patiënt problemen om te vrijen als gevolg van de ziekte van Peyronie, dan verhelpt een corrigerende operatie het probleem. Sommige vormen van chirurgie leiden echter tot impotentie. Daarom is een chirurgische ingreep enkel aanbevolen indien de geslachtsgemeenschap onmogelijk is. Een penisprothese is vaak de beste behandelingskeuze voor de ziekte van Peyronie bij impotentie.

Prognose ziekte is wisselend

Bij de meeste mannen die penispijn ervaren als gevolg van de ziekte van Peyronie, verdwijnt het ongemak meestal spontaan. De symptomen houden tijdens een erectie bij een aantal mannen tussen de zes tot achttien maanden aan vooraleer deze volledig verdwenen zijn. Bij anderen zijn de symptomen ernstiger of veroorzaken deze problemen waardoor medicijnen en/of een operatie nodig zijn. De behandeling met medicijnen en andere behandelingen hebben een wisselend effect. Lithotripsie biedt over het algemeen goede resultaten. Een chirurgische behandeling heeft tot slot doorgaans hoge slagingspercentages.

Complicaties bij mannen

De aandoening verergert soms waardoor de patiënt onmogelijk in staat is om geslachtsgemeenschap te hebben. Tijdens de geslachtsgemeenschap treden voorts bij een aantal patiënten erectiestoornissen op. Ook impotentie verschijnt als complicatie bij de ziekte van Peyronie. De aandoening aan de penis heeft bovendien effect op de relatie met de partner. Angst, stress of onzekerheid over de seksuele capaciteiten en het uiterlijk van de penis zijn tot slot andere complicaties als gevolg van de ziekte.