Ziekte van Peyronie: Kromming en pijn van penis bij erectie

Bij de ziekte van Peyronie treedt een abnormale kromming van de penis op tijdens een erectie. Dit wordt veroorzaakt door de vorming van littekenweefsel in de penis. Deze kromming gaat vaak gepaard met pijn. De meeste mannen met de ziekte van Peyronie kunnen nog steeds geslachtsgemeenschap hebben, hoewel dit voor sommige mannen bemoeilijkt of pijnlijk kan zijn. Behandeling is niet altijd noodzakelijk, omdat de symptomen soms vanzelf verdwijnen. Als de aandoening echter het seksleven beïnvloedt, kan de arts één of meerdere behandelingsmethoden overwegen, met wisselende resultaten. De aandoening heeft een negatief effect op de seksuele en psychosociale functies van zowel patiënten als hun partners. De ziekte werd voor het eerst beschreven in de medische literatuur in 1743 door de Franse arts François Gigot de Peyronie (1678–1747).

• Synoniem ziekte van Peyronie
• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Trauma aan penis
• Medische behandeling
• Andere ziekten
• Symptomen: Kromming en pijn bij erectie
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling penis via medicijnen, therapieën of chirurgie
• Medicijnen en therapieën
• Chirurgie
• Prognose
• Complicaties bij mannen
• Preventie

Synoniem ziekte van Peyronie

'Induratio penis plastica' is een andere medische term voor de ziekte van Peyronie.

Epidemiologie

De ziekte van Peyronie is zeldzaam, maar mogelijk sterk ondergediagnosticeerd. Tot 9% van de mannelijke bevolking zou aan deze aandoening kunnen lijden. De aandoening komt het vaakst voor bij mannen tussen de veertig en zestig jaar, maar ook jongere en oudere mannen kunnen getroffen worden. De prevalentie neemt toe met de leeftijd. De aandoening treft vooral mannen van Europese afkomst, waarbij genetische factoren mogelijk een rol spelen.

Oorzaken

Bij de ziekte van Peyronie ontwikkelt zich vezelig littekenweefsel (plaque) in de diepe weefsels van de penis. De exacte oorzaak van deze verbindweefseling is vaak onbekend. Bij sommige patiënten treedt de ziekte van Peyronie spontaan op zonder duidelijke aanleiding.

Risicofactoren

Trauma aan penis

Een trauma van de penis, bijvoorbeeld door een blessure tijdens het vrijen, een sportieve activiteit of een ongeval, is een risicofactor voor het ontwikkelen van de ziekte van Peyronie.

Medische behandeling

Mannen die een operatie of bestraling (radiotherapie) voor prostaatkanker hebben ondergaan, hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van de ziekte van Peyronie.

Andere ziekten

De ziekte van Peyronie komt soms voor in combinatie met een contractuur van Dupuytren, waarbij een pijnloze verdikking in de handpalm ontstaat. Deze aandoening komt vaker voor bij blanke mannen boven de vijftig jaar. Een klein aantal patiënten met een contractuur van Dupuytren ontwikkelt de ziekte van Peyronie. Pasgeborenen kunnen mogelijk lijden aan de ziekte van Peyronie als gevolg van de aangeboren aandoening hypospadie (uitmonding van de plasbuis aan de onderkant van de penis).

Symptomen: Kromming en pijn bij erectie

De patiënt ervaart een abnormale verharding van het weefsel onder de penishuid, meestal langs de penisschacht. Tijdens een erectie ontstaat een kromming in de penis, meestal beginnend bij het gebied waar het littekenweefsel of de verharding zich bevindt. Dit gebied is vaak gevoelig en de penis zelf kan vernauwd aanvoelen. Deze symptomen kunnen leiden tot penispijn, problemen met penetratie of pijn tijdens het vrijen en een kortere penis.

Alarmsymptomen

De alarmsymptomen van de ziekte van Peyronie omvatten:

• Pijn tijdens een erectie
• Abnormale kromming van de penis tijdens een erectie
• Problemen met seksuele functie, zoals pijn bij penetratie of moeite met het bereiken van een erectie
• Verharding of knobbels in de penis die voelbaar zijn tijdens een lichamelijk onderzoek

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van de ziekte van Peyronie wordt gesteld door een arts tijdens een lichamelijk onderzoek. De harde plaques in de penis zijn voelbaar met of zonder erectie. De arts kan de patiënt mogelijk medicijnen geven om een erectie te verkrijgen of foto's maken van de penis in erectiestand om het probleem te evalueren. Een echografie kan het littekenweefsel in de penis onthullen, hoewel dit onderzoek niet altijd noodzakelijk is.

Behandeling penis via medicijnen, therapieën of chirurgie

In de vroege stadia van de ziekte is medische behandeling niet altijd nodig, omdat sommige symptomen na verloop van tijd kunnen verbeteren. Behandeling is vaak niet vereist als de symptomen niet verergeren.

Medicijnen en therapieën

Mogelijke behandelingen zijn onder andere:

• Corticosteroïd-injecties in de vezelige weefselband
• Kalium
• Potaba, een oraal medicijn (geneesmiddel via de mond ingenomen)
• Radiotherapie
• Schokgolf lithotripsie (ExtraCorporele Shock Wave Therapie)
• Verapamil-injectie (een geneesmiddel voor de behandeling van hoge bloeddruk)
• Vitamine E

Deze behandelingen zijn vaak niet of niet erg effectief en kunnen leiden tot littekens.

Chirurgie

Als medicijnen en lithotripsie niet effectief zijn en de patiënt problemen ondervindt met geslachtsgemeenschap als gevolg van de ziekte van Peyronie, kan een corrigerende operatie worden overwogen. Sommige vormen van chirurgie kunnen echter leiden tot impotentie. Daarom wordt chirurgische ingreep meestal alleen aanbevolen als geslachtsgemeenschap onmogelijk is. Een penisprothese kan vaak de beste behandelingskeuze zijn voor de ziekte van Peyronie bij impotentie.

Prognose

De prognose voor mannen met penispijn door de ziekte van Peyronie is wisselend. Bij de meeste mannen verdwijnen de symptomen meestal spontaan. De symptomen kunnen bij sommige mannen tussen de zes tot achttien maanden aanhouden voordat ze volledig verdwijnen. Bij anderen kunnen de symptomen ernstiger zijn of leiden tot problemen die medicatie en/of een operatie vereisen. Behandelingen zoals medicijnen en andere therapieën hebben vaak wisselende effecten. Lithotripsie biedt over het algemeen goede resultaten. Chirurgische behandelingen hebben doorgaans hoge slagingspercentages.

Complicaties bij mannen

Mogelijke complicaties van de ziekte van Peyronie zijn onder andere:

• Verergering van de aandoening, waardoor geslachtsgemeenschap onmogelijk kan zijn
• Erectiestoornissen tijdens geslachtsgemeenschap
• Impotentie
• Effecten op de relatie met de partner, zoals angst, stress of onzekerheid over de seksuele capaciteiten en het uiterlijk van de penis

Preventie

Preventie van de ziekte van Peyronie is moeilijk, vooral omdat de aandoening vaak spontaan optreedt. Het vermijden van trauma aan de penis en het beheren van risicofactoren zoals andere medische aandoeningen kan helpen om het risico te verminderen. Regelmatige controle door een arts kan bijdragen aan een vroegtijdige diagnose en behandeling indien nodig.