Pijn achter het oor: oorzaken van stekende of kloppende pijn

Pijn achter het oor kan bestaan uit stekende, scherpe of juist doffe, zeurende pijn. Ook kan het gaan om pijn die steeds aanwezig is of drukpijn. Het feit dat de pijn zo dicht is gelokaliseerd bij de hersenen maakt elke vorm van pijn achter het oor een bron van zorgen. Pijn achter het oor kan optreden aan zowel het linkeroor als het rechteroor. Het kan gaan om een relatief onschuldige oorzaak, zoals opgezette lymfeklieren achter het oor in verband met een verkoudheid. De oorzaak van pijn achter het oor kan ook ernstiger zijn. Als de pijn gepaard gaat met koorts of andere symptomen, dan is het verstandig de huisarts te raadplegen. Deze kan bepalen wat er aan de hand is en of verdere behandeling nodig is. Een aantal factoren zoals de frequentie, intensiteit en ernst, zijn factoren waarbij je rekening moet houden bij het bepalen van de oorzaak van de pijn.

• Pijn achter het oor
• Scherpe, stekende, zeurende of kloppende pijn achter het oor
• Bijkomende symptomen
• Verschijnselen
• Beschrijving
• Epidemiologie
• Ontstaansmechanisme
• Oorzaken van pijn achter het oor
• Middenoorontsteking
• Vergrote lymfeklieren
• Mastoiditis
• Zwemmersoor
• Oorsmeer (cerumen)
• Tandontsteking
• Abces
• Talgkliercyste
• Acne vulgaris
• Steenpuist achter het oor
• Lipoom of vetbult
• Spanningehoofdpijn
• Temporomandibulaire dysfunctie (TMD)
• Nervus occipitalis neuralgie
• Niet doorbrekende verstandskiezen
• Tandenknarsen en kaakklemmen (bruxisme)
• Zenuwpijn
• Andere oorzaken van oorpijn
• Huisarts raadplegen
• Onderzoek en diagnose
• Zelfzorgmaatregelen
• Pijnstillers
• Warmte toepassen
• Ontspanningstechnieken
• Oren goed droogmaken
• Medische behandeling van pijn achter het oor
• Antibiotica
• Chirurgie
• Biopsie
• Oorreiniging
• Gebitsbeschermer
• Tandheelkundige procedures
• Prognose
• Milde oorzaken
• Ernstigere oorzaken
• Langdurige aandoeningen
• Complicaties
• Infecties
• Gehoorverlies
• Evenwichtsproblemen
• Facialisparese
• Hersenvliesontsteking
• Abcessen
• Preventie van pijn achter het oor
• Zorg voor goede oorhygiëne
• Vermijd blootstelling aan kou en wind
• Versterk je immuunsysteem
• Voorkom oorontstekingen
• Vermijd blootstelling aan harde geluiden
• Behandel tandproblemen tijdig

Pijn achter het oor

Het begon met een subtiele, zeurende pijn net achter haar rechteroor. Lisa dacht dat het door haar bril kwam, die misschien te strak zat, of door een verkeerde slaaphouding. Maar naarmate de dag vorderde, werd de pijn scherper, alsof er een kleine druk op dat specifieke punt zat. Ze probeerde het te negeren, maar toen de pijn zich naar haar kaak en nek uitbreidde, begon ze zich zorgen te maken. "Is het gewoon spierpijn, of is er iets meer aan de hand?" vroeg ze zich af. Zoals bij velen, bracht dit kleine ongemak haar op een zoektocht naar antwoorden.

Pijn achter het oor wordt vaak veroorzaakt door een infectie, zoals mastoïditis of zwemmersoor, door tandheelkundige complicaties of gezwollen lymfeklieren achter het oor. Scherpe pijn achter het oor kan ook gepaard gaan met andere klachten, zoals hoofdpijn, kaakpijn of pijn in de nek.

Scherpe, stekende, zeurende of kloppende pijn achter het oor

Pijn achter het linkeroor of rechteroor of beide oren kan zeer ongemakkelijk zijn en interfereren met je dagelijkse bezigheden. Pijn achter het oor kan mild of ernstig, scherp of dof zijn. Deze pijn kan optreden als gevolg van verschillende aandoeningen. De meeste mensen die worden getroffen met pijn achter het oor nemen pijnmedicatie in de hoop dat de pijn verdwijnt. Toch kun je bij sommige oorzaken beter de huisarts inschakelen. Het negeren en het niet behandelen van de oorzaak, kan soms tot complicaties leiden. Er zijn verschillende oorzaken van pijn achter het oor. Sommige kunnen direct worden gerelateerd aan de oren terwijl andere daar los van staan.

Bijkomende symptomen

Verschijnselen

Veel voorkomende begeleidende symptomen van pijn achter het oor zijn:

• een beperkt bewegingsbereik van de kaak
• afscheiding uit het oor (van pus of etter / pus uit het oor)
• zwelling van het oor / gezwollen oor
• gehoorverlies
• gezwollen lymfeklieren
• hoofdpijn
• kaakpijn of pijnlijke kaak
• kauwproblemen
• klikgeluiden van de kaak
• koorts
• nekpijn
• oorsuizen
• roodheid van het oor
• jeuk achter het oor

Beschrijving

Pijn achter het oor kan gepaard gaan met andere symptomen. Koorts kan bijvoorbeeld gepaard gaan met oorpijn als gevolg van een oorontsteking. Dit vereist onmiddellijke medische behandeling. Zonder behandeling, kan de infectie zich verspreiden naar andere delen van het lichaam. Andere symptomen die gepaard kunnen gaan met pijn achter het oor zijn prikkelbaarheid en sufheid. Dit zijn veel voorkomende symptomen voor personen met deze vorm van pijn.

Epidemiologie

Pijn achter het oor is een veelvoorkomende klacht die in diverse populaties kan optreden, maar de frequentie en onderliggende oorzaken variëren sterk afhankelijk van leeftijd, geslacht, omgevingsfactoren en geografische locatie. Hier volgt een uitgebreide analyse van de epidemiologie van pijn achter het oor, met aandacht voor relevante verschillen.

Geslachtsverschillen: mannen versus vrouwen
Onderzoek toont aan dat pijn achter het oor iets vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Dit verschil is voornamelijk te verklaren door hormonale factoren en een hogere prevalentie van stressgerelateerde aandoeningen, zoals spierspanning in de nek, bij vrouwen.

• Vrouwen: Bij vrouwen zijn spanningshoofdpijn en temporomandibulaire disfunctie (TMD) veelvoorkomende oorzaken, beide aandoeningen die vaak uitstralen naar het gebied achter het oor.
• Mannen: Bij mannen is otitis externa (zwemmersoor) iets vaker de oorzaak, wat kan worden gekoppeld aan frequenter contact met water bij sporten of werkzaamheden.

In een studie uit Nederland werd bij 62% van de vrouwen met pijn achter het oor spanningshoofdpijn vastgesteld, vergeleken met 48% bij mannen.

Leeftijdsverschillen: kinderen versus volwassenen
Pijn achter het oor komt ook in verschillende mate voor bij kinderen en volwassenen, vaak afhankelijk van leeftijdsspecifieke aandoeningen:

• Kinderen: Bij kinderen is de meest voorkomende oorzaak een middenoorontsteking (otitis media). Wereldwijd treft dit jaarlijks 11% van de kinderen onder de 5 jaar. In Nederland worden ongeveer 1,2 miljoen gevallen van otitis media per jaar geregistreerd, met name in de koudere maanden.
• Volwassenen: Bij volwassenen speelt mastoïditis, een complicatie van een onbehandelde oorinfectie, een rol, ofschoon dit zeldzamer is geworden door betere toegang tot medische zorg en antibiotica. Spierspanning en zenuwpijn (zoals neuralgie van Arnold) zijn de meest voorkomende oorzaken bij deze groep.

In België blijkt mastoïditis bij kinderen slechts 0,02% van de gevallen te omvatten, dankzij een hoge vaccinatiegraad en medische zorg.

Invloed van klimaat en seizoenen
Klimaatfactoren spelen een aanzienlijke rol in het ontstaan van pijn achter het oor, vooral wanneer deze te maken heeft met oorinfecties of sinusproblemen:

• Koude en vochtige klimaten: In gematigde streken zoals Nederland en België komt otitis media vaker voor in de wintermaanden, door een toename van luchtweginfecties.
• Warme klimaten: In tropische regio’s, zoals de Nederlandse overzeese gebieden (bijv. Aruba en Curaçao), is otitis externa een veelvoorkomende oorzaak. Het warme, vochtige klimaat bevordert de groei van bacteriën en schimmels in de gehoorgang.

In Curaçao is het jaarlijkse percentage gevallen van otitis externa bijna twee keer zo hoog als in Nederland, vooral tijdens het regenseizoen.

Geografische en culturele verschillen
Er zijn opmerkelijke verschillen in het voorkomen van pijn achter het oor tussen Nederland, België, de Nederlandse overzeese gebieden en wereldwijd:

• Nederland en België: De incidentie van otitis media bij kinderen is in beide landen vergelijkbaar, rond de 10-12% per jaar. Echter, door betere toegang tot zorg wordt mastoïditis zelden gezien.
• Overzeese gebieden: Hier speelt otitis externa een grotere rol, mede door de klimatologische omstandigheden en frequenter zwemmen in zee.
• Wereldwijd: In ontwikkelingslanden, waar toegang tot antibiotica beperkt is, komen complicaties zoals mastoïditis vaker voor, met een incidentie van 5 per 100.000 per jaar.

In sub-Sahara Afrika is mastoïditis een belangrijke oorzaak van ziekenhuisopname bij kinderen, terwijl dit in Europa nauwelijks voorkomt.

Rol van genetica
Genetische predisposities kunnen het risico op bepaalde oorzaken van pijn achter het oor verhogen.

• Familiaire aanleg: Kinderen van ouders met een geschiedenis van otitis media hebben een twee keer zo hoge kans om dezelfde aandoening te ontwikkelen.
• Neuralgie van Arnold: Deze vorm van zenuwpijn, die pijn achter het oor veroorzaakt, komt vaker voor bij mensen met een genetische aanleg voor neurologische aandoeningen zoals migraine.

In een internationale studie werd vastgesteld dat 18% van de patiënten met neuralgie van Arnold een familiaire geschiedenis van soortgelijke klachten had.

Ontstaansmechanisme

Pijn achter het oor kan worden veroorzaakt door een complexe interactie van anatomische, neurologische, vasculaire en musculoskeletale factoren. Het gebied achter het oor is een kruispunt van belangrijke structuren, waaronder zenuwen, spieren, bloedvaten en het mastoïd, wat het vatbaar maakt voor verschillende pijnmechanismen. Hier volgt een diepgaande uitleg over hoe deze pijn kan ontstaan.

Zenuwpijn: neuralgische prikkels
Een veelvoorkomende oorzaak van pijn achter het oor is zenuwirritatie, zoals bij occipitale neuralgie. De grote occipitale zenuw, die ontspringt vanuit de cervicale wervelkolom en zich uitbreidt naar het achterhoofdsgebied, kan geïrriteerd raken door compressie of ontsteking. Deze irritatie leidt tot scherpe, stekende pijnsignalen die zich naar het gebied achter het oor verspreiden. Factoren zoals spierspanning in de nek, letsel of degeneratie van de cervicale wervels kunnen druk uitoefenen op de zenuw, waardoor deze overgevoelig wordt.

Spieren en fascia: myofasciale spanning
De spieren rond het achterhoofd en de nek, zoals de musculus sternocleidomastoideus en de musculus splenius capitis, spelen een sleutelrol in het ontstaan van pijn achter het oor. Chronische spierspanning, vaak veroorzaakt door stress, een slechte houding of overbelasting, kan leiden tot lokale pijn en triggerpoints. Deze gespannen spieren kunnen druk uitoefenen op omliggende zenuwen en bloedvaten, wat resulteert in uitstralende pijn naar het mastoïdale gebied.

Vasculaire factoren: circulatieproblemen
De bloedvaten die het gebied achter het oor van bloed voorzien, zoals de achterhoofdslagader (arteria occipitalis), kunnen ook bijdragen aan pijn. Een verminderde bloedtoevoer door vasculaire compressie of ontsteking kan ischemische pijn veroorzaken, waarbij de weefsels onvoldoende zuurstof ontvangen. Tegelijkertijd kunnen vasculaire aandoeningen, zoals een aneurysma of vaatspasmen, zenuwen in de nabijheid irriteren en zo pijn uitlokken.

Ontstekingsprocessen: lokale en systemische effecten
Ontstekingen in het mastoïdale gebied of omliggende structuren spelen een belangrijke rol bij pijn. Mastoïditis, een ontsteking van het mastoïdbot achter het oor, ontstaat vaak als complicatie van een middenoorontsteking. Hierbij leidt zwelling en ophoping van pus tot druk op omliggende weefsels en zenuwen, wat hevige pijn veroorzaakt. Daarnaast kunnen systemische ontstekingsziekten, zoals reumatoïde artritis, ook het mastoïdale gebied beïnvloeden via ontsteking van het omliggende zachte weefsel.

Skeletale factoren: cervicale en mastoïdale interacties
Problemen in de cervicale wervelkolom, zoals slijtage of hernia’s, kunnen uitstralende pijn veroorzaken die zich manifesteert achter het oor. De nauwe relatie tussen de nekwervels en de schedelbasis betekent dat compressie of uitlijning van de wervels druk kan uitoefenen op zenuwen en spieren in het gebied. Dit mechanisme wordt vaak versterkt door degeneratieve aandoeningen zoals cervicale spondylose.

Huid en zachte weefsels: oppervlakkige irritatie
Hoewel minder frequent, kan pijn achter het oor ook ontstaan door aandoeningen van de huid of het oppervlakkige weefsel, zoals contactdermatitis of een herpes zoster-infectie (gordelroos). Deze aandoeningen veroorzaken ontsteking of irritatie van de huidzenuwen, wat leidt tot lokale pijn die soms uitstraalt naar de dieperliggende structuren.

Sensorische en centrale verwerking: overgevoelige pijnbanen
Bij chronische pijn achter het oor speelt sensitisatie van het zenuwstelsel een rol. Herhaalde prikkeling van perifere zenuwen kan leiden tot een overgevoeligheid van centrale pijnbanen, waardoor zelfs milde stimuli als pijnlijk worden ervaren. Dit fenomeen, bekend als centrale sensitisatie, verklaart waarom sommige mensen langdurige pijnklachten ontwikkelen zonder duidelijke structurele afwijkingen.

Oorzaken van pijn achter het oor

Middenoorontsteking

Middenoorontsteking of otitis media betreft meestal een bacteriële of virale infectie die het middenoor, welke bestaat uit de hamer, het aambeeld en de stijgbeugel, beïnvloedt. Kinderen hebben meer kans dan volwassenen om een oorontsteking te krijgen. Oorontstekingen zijn vaak pijnlijk vanwege de opbouw van vocht in het middenoor. Een middenoorontsteking bij een kind gaat vaak samen met verkoudheid, oorpijn, een loopoor en koorts.

Symptomen
De eerste tekenen en symptomen van oorontsteking treden meestal snel op. Kinderen kunnen last krijgen van:

• Oorpijn, vooral bij het liggen;
• Baby's en jonge kinderen zullen veel aan hun oor krabben en trekken;.
• Moeite met slapen;
• Lusteloos of hangerig;
• Meer dan normaal huilen;
• Prikkelbaarheid;
• Moeite met horen of reageren op geluiden;
• Verlies van evenwicht;
• Koorts;
• Loopoor;
• Hoofdpijn; en
• Verlies van eetlust.

Volwassenen kunnen onder meer last krijgen van oorpijn, afvoer van vocht uit het oor en een verminderd gehoor.

Behandeling
Otitis media treft meestal jonge kinderen. Behandeling is afhankelijk van de leeftijd en symptomen van het kind. Omdat een oorontsteking vaak vanzelf overgaat, kan vaak worden volstaan met een symptomatische behandeling door middel van het toedienen van koorts-pijnstillende middelen, zoals paracetamol. Kinderen die jonger zijn dan 6 maanden krijgen vaak een antibioticum toegediend.

Vergrote lymfeklieren

Lymfeklieren maken onderdeel uit van het immuunsysteem van het lichaam. Lymfeklieren zijn verspreid over het lichaam, bijvoorbeeld in de oksels, liezen, hals, maar ook achter de oren. Lymfeklieren kunnen vergroten of opzwellen als reactie op een infectie. Soms leiden vergrote lymfeklieren tot pijn en ongemak. Lymfeklieren kunnen om verschillende redenen opzwellen. Deze variëren van infecties als verkoudheid of een huidinfectie tot kanker. Als pijn achter de oren het gevolg is van vergrote lymfeklieren door een bovenste luchtweginfectie (verkoudheid aan de neus of keel of bijholteontsteking), dan kan een paracetamol helpen.

Mastoiditis

De mastoid bot achter het oor en mastoiditis een infectie in de mastoideus bot. Deze infectie wordt meestal veroorzaakt door acute otitis media. De infectie die zich in het middenoor uitbreidt naar de mastoideus bot in de schedel. Symptomen van mastoiditis omvatten aftappen van vloeistof uit het oor, koorts, hoofdpijn, acute oorpijn, roodheid en zwelling achter het oor en gehoorverlies. Antibiotica worden gebruikt voor de behandeling mastoiditis.

Zwemmersoor

Een zwemmersoor, ook bekend als gehoorgangontsteking of otitis externa, duidt op een ontsteking van de huid van de gehoorgang. Het wordt veelal veroorzaakt door bacteriën in combinatie met een beschadigde huid.

Symptomen
De symptomen zijn jeuk in het oor, roodheid in het oor, en een loopoor en korstvorming.

Behandeling
Een forse infectie veroorzaakt symptomen zoals vergrote lymfeklieren, koorts en volledige blokkering van de gehoorgang. Behandelingmethoden omvatten het reinigen van het oor (een zogeheten 'oortoilet'), het voorschrijven van antibiotica of schimmeldodende medicijnen en oordruppels.

Oorsmeer (cerumen)

Overmatige ophoping van oorsmeer veroorzaakt verstopping in het binnenoor, wat kan leiden tot gehoorverlies en oorpijn. Het verwijderen van oorsmeer herstelt het gehoor en verlicht oorpijn.

Tandontsteking

Tandontsteking ontstaat wanneer tandmerg ontstoken is geraakt. Een besmette tand veroorzaakt zwelling van de lymfeklieren. Dergelijke gezwollen klieren kan pijn achter het oor veroorzaken.

Abces

Een abces is een hoeveelheid pus of etter in een niet eerder bestaande holte en dit ontstaat wanneer weefsel of cellen in een deel van het lichaam worden geïnfecteerd. Je lichaam reageert op de infectie door te proberen de binnendringende bacteriën of virussen te doden. Om de bacteriën te bestrijden, stuurt je lichaam witte bloedcellen naar de infectie en hierdoor ontstaat een holte in het weefsel, gevuld met etter. Pus is een dikke substantie die bestaat uit vervloeide dode weefselcellen, levende en dode bacteriën en dode witte bloedcellen, vooral macrofagen. Een abces is vaak pijnlijk en voelt warm aan.

Talgkliercyste

Een talgkliercyste of atheroomcyste is een onschuldig bultje die onder de huid ontstaat. Ze ontwikkelen zich meestal op het hoofd, de nek en de romp, maar een talgkliercyste kan zich ook achter het oor manifesteren. Dit type cyste ontwikkelt zich rond een talgklier, die verantwoordelijk is voor de productie van talg die de huid en haar smeert. De meeste talgkliercysten veroorzaken weinig tot geen pijn. Ze kunnen ongemakkelijk of irriterend zijn vanwege de locatie.

Acne vulgaris

Acne is een veel voorkomende huidaandoening die optreedt wanneer haarzakjes in de huid verstopt raken. Dode huidcellen en talg kunnen de follikels verstoppen en vervolgens kunnen puistjes en bultjes ontstaan. In bepaalde gevallen worden deze hobbels groot, vast en soms pijnlijk.

Steenpuist achter het oor

Een steenpuist is een rode zwelling waar een puskop opkomt en het ontstaat door een ontsteking van een haarzakje, diep in de huid. De boosdoener is een bepaalde bacterie (stafylokokken).

Lipoom of vetbult

Een lipoom is een vetbultje die zich tussen de huidlagen ontwikkelt. Een lipoom kan zich overal op het lichaam ontwikkelen en het is bijna altijd onschadelijk. Lipomen zijn niet altijd detecteerbaar vanaf het huidoppervlak, maar naarmate ze groter worden, is het waarschijnlijker dat je ze met je hand kunt voelen. Soms kunnen vetbulten gevoelig zijn.

Spanningehoofdpijn

Spanningshoofdpijn is een veelvoorkomende vorm van hoofdpijn die ontstaat door overmatige spierspanning in de nek, schouders en hoofdhuid. Deze spanning kan pijn veroorzaken die uitstraalt naar het gebied achter het oor.

Symptomen zijn:

• Doffe, drukkende pijn die begint bij de nek en zich uitbreidt naar de achterkant van het hoofd.
• Gevoel van een strakke band om het hoofd.
• Geen misselijkheid of lichtgevoeligheid, zoals bij migraine.
• Vaak bilateraal, maar kan ook unilateraal optreden (aan één kant).

Oorzaken en risicofactoren zijn:

• Chronische stress en angst.
• Slechte lichaamshouding, bijvoorbeeld langdurig achter een computer.
• Gebrek aan slaap of overmatige belasting van de nek- en schouderspieren.
• Uitdroging of slechte voeding kan de klachten verergeren.

Behandeling bestaat uit:

• Ontspanningstechnieken of ademhalingsoefeningen om stress te verminderen.
• Medicatie: Paracetamol of NSAID’s (zoals ibuprofen) voor acute verlichting.
• Massage en fysiotherapie: Om spierspanning te verminderen en de houding te verbeteren.
• Preventie: Ergonomische aanpassingen op de werkplek en regelmatige pauzes.

Voorbeeld: Een 34-jarige onderwijzeres heeft last van een drukkende pijn achter beide oren, vooral na een lange werkdag. Stress en slechte houding blijken de oorzaak te zijn. Spanningshoofdpijn wordt gediagnosticeerd en behandeld met fysiotherapie en ontspanningstechnieken.

Temporomandibulaire dysfunctie (TMD)

Temporomandibulaire dysfunctie duidt op stoornissen van het bewegingsapparaat van het kauworgaan en onder meer oor-, hoofd- en nekpijn kan veroorzaken.

Nervus occipitalis neuralgie

Nervus occipitalis neuralgie (of: neuralgie van Arnold) is een hoofdpijn die ontstaat in het gebied van een zenuw, de nervus occipitalis. De pijn wordt veroorzaakt door een geïrriteerde zenuw, de nervus occipitalis major, die loopt vanuit hoog in je nek, tussen de nekspieren door naar de achterkant van de schedel. Occipitale neuralgie kan stekende of drukkende pijn in je nek, in de rug of aan een kant van je hoofd en achter het oor veroorzaken. Sommige mensen voelen pijn op het voorhoofd of achter de ogen. Het kan zelfs hoofdhuidgevoeligheid veroorzaken. De pijn begint meestal in de nek en werkt zich omhoog.

Niet doorbrekende verstandskiezen

Mensen die hun verstandskiezen niet laten verwijderen, kunnen pijn ervaren als verstandskiezen niet of niet volledig doorbreken. Dit kan komen door onder meer weinig ruimte, obstructie door een andere kies of een abnormale doorbraakrichting. Dit wordt ook wel impactie genoemd.

Tandenknarsen en kaakklemmen (bruxisme)

Tandenknarsen duidt op het krachtig over elkaar schuiven van tanden en kiezen en kaakklemmen op het krachtig op elkaar klemmen van tanden en kiezen. Het kan leiden tot pijnlijke sensaties rond de kaak en pijn achter het oor.

Zenuwpijn

De zenuwen in de schedel, waaronder het gebied achter je oor, kunnen in sommige omstandigheden pijnlijk ontstoken rake, wat leidt tot zenuwpijn achter het oor.

Andere oorzaken van oorpijn

Er zijn tal van andere oorzaken van pijn achter het oor, of het nu om pijnscheuten of zeurende pijn gaat. Deze omvatten een verstopte buis van Eustachius, barotrauma (weefselschade als gevolg van een drukverandering), artritis in een kaakgewricht en bijholteontsteking. Het is verstandig om bij aanhoudende pijn achter het oor of pijn aan de achterzijde van het hoofd je huisarts te raadplegen.

Huisarts raadplegen

Het is raadzaam om bij één of meer van de volgende symptomen contact op te nemen met je huisarts:

• aanhoudende pijn achter het oor
• verergerende pijn achter het oor
• een oor dat plotseling verder uitsteekt dan normaal
• acuut begin van ernstige pijn
• gehoorverlies
• hoge koorts
• roodheid of zwelling die zich verspreidt

Onderzoek en diagnose

Het is belangrijk dat de ​juiste diagnose gesteld wordt, zodat de aandoening op de juiste manier kan worden behandeld. Voor de diagnose zal de huisarts vragen stellen over je klachten en hij zal je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Informatie over eventuele recente verwondingen aan hoofd, nek of wervelkolom zal worden opgenomen. Na het stellen van vragen zal een arts een lichamelijk onderzoek doen. Zo nodig kan de arts een MRI-onderzoek of bloedonderzoek laten uitvoeren ten behoeve van de diagnose.

Zelfzorgmaatregelen

Soms kunnen zelfzorgmaatregelen helpen om pijn achter het oor te verhelpen.

Pijnstillers

Vrij verkrijgbare pijnstillers zoals paracetamol of NSAID's zoals ibuprofen kunnen de pijn verlichten.

Warmte toepassen

Een verwarmingskussen of een warm kompres kan de pijn in en rond het oor verzachten.

Ontspanningstechnieken

Ontspanningsoefeningen en mindfulness kunnen de spanningen verminderen die vaak ten grondslag liggen aan tandenknarsen en kaakklemmen.

Oren goed droogmaken

Veel mensen krijgen water in hun oren na het zwemmen of als ze in bad zijn geweest en dit kan een ontsteking veroorzaken als het er niet vanzelf uitkomt. Door je oor vacuüm te trekken, kun je het vocht eruit krijgen. Houd je hoofd scheef, met het oor waar water in zit naar beneden en druk met de palm van je hand op je oor met een pompende beweging. Je kan ook oordopjes indoen als je gaat zwemmen.

Medische behandeling van pijn achter het oor

Soms zijn zelfzorgmaatregelen ontoereikend en moet pijn achter het oor behandeld worden middels een medische interventie, afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de ernst ervan. Een arts kan onder meer de volgende remedies voor pijn achter het oor voorschrijven.

Antibiotica

Een arts kan antibiotica voorschrijven in geval van een bacteriële infectie.

Chirurgie

In sommige gevallen moet een chirurg een infectiegebied of een massa verwijderen die de pijn kan veroorzaken.

Biopsie

De arts kan een klein monster nemen van het getroffen gebied als er een massa of gezwollen lymfeklier is om dit te onderzoeken onder de microscoop.

Oorreiniging

De arts kan een speciale scoop gebruiken om de gehoorgang te inspecteren en schoon te maken.

Gebitsbeschermer

De tandarts kan je een bijtje geven die tandenknarsen voorkomt..

Tandheelkundige procedures

Als tandbederf of andere tandheelkundige problemen je pijn veroorzaakt, kan een tandarts het probleem het beste aanpakken.

Prognose

Milde oorzaken

Als de pijn achter het oor wordt veroorzaakt door iets onschuldigs zoals een verkoudheid, gezwollen lymfeklieren of lichte oorontsteking, is de prognose doorgaans zeer goed. De klachten verdwijnen meestal binnen een paar dagen tot een week zonder blijvende schade.

Ernstigere oorzaken

Bij meer serieuze oorzaken zoals mastoïditis, een diepe infectie of een aandoening aan het binnenoor, kan de prognose afhankelijk zijn van hoe snel de behandeling wordt gestart. Als deze aandoeningen vroeg worden behandeld met antibiotica of andere therapieën, is de kans op volledig herstel groot. In sommige gevallen kan echter gehoorverlies of blijvende schade aan het evenwichtsorgaan optreden als de behandeling wordt uitgesteld.

Langdurige aandoeningen

Chronische oorproblemen, zoals terugkerende oorontstekingen of aandoeningen zoals trigeminusneuralgie (aangezichtspijn), kunnen soms langer duren om te behandelen en vereisen mogelijk langdurige zorg. Toch kunnen de meeste mensen met de juiste behandeling een aanzienlijke verlichting van hun symptomen verwachten.

Het is belangrijk om pijn achter het oor niet te negeren, vooral als deze gepaard gaat met andere symptomen zoals koorts, gehoorverlies of duizeligheid. In die gevallen kan tijdige medische interventie ernstige complicaties voorkomen en de kans op volledig herstel vergroten.

Complicaties

Pijn achter het oor kan in sommige gevallen wijzen op onderliggende aandoeningen die tot complicaties kunnen leiden als ze niet tijdig worden behandeld. De aard van deze complicaties hangt sterk af van de oorzaak van de pijn. Hier zijn enkele mogelijke complicaties die zich kunnen voordoen:

Infecties

Een van de meest voorkomende oorzaken van pijn achter het oor zijn infecties, zoals oorontstekingen of sinusinfecties. Als deze onbehandeld blijven, kunnen ze zich verspreiden naar omliggende structuren, waaronder het mastoïd (het bot achter het oor), wat kan leiden tot mastoïditis. Dit is een ernstige infectie die kan resulteren in botverlies of zelfs gehoorverlies.

Gehoorverlies

Sommige oorzaken van pijn achter het oor, zoals middenoorontstekingen of mastoïditis, kunnen leiden tot blijvend gehoorverlies als ze niet op tijd worden behandeld. Dit kan gebeuren wanneer de infectie zich uitbreidt naar het binnenoor of de gehoorgang beschadigt.

Evenwichtsproblemen

Het binnenoor speelt een cruciale rol bij het handhaven van evenwicht. Wanneer de pijn achter het oor wordt veroorzaakt door een binnenoorontsteking, kan dit leiden tot duizeligheid, evenwichtsverlies en in ernstige gevallen langdurige evenwichtsstoornissen.

Facialisparese

In zeldzame gevallen kan een infectie, zoals een oorontsteking of mastoïditis, zich uitbreiden naar de aangezichtszenuw (nervus facialis), die vlak achter het oor loopt. Dit kan leiden tot facialisparese, een aandoening waarbij de spieren aan één kant van het gezicht verlamd raken.

Hersenvliesontsteking

Een ernstige complicatie van infecties die pijn achter het oor veroorzaken, zoals mastoïditis of sinusitis, is hersenvliesontsteking (meningitis, met klachten als hoofdpijn, koorts en een stijve nek). Dit is een ontsteking van de membranen rond de hersenen en het ruggenmerg en kan levensbedreigend zijn als het niet tijdig wordt behandeld.

Abcessen

Een onbehandelde infectie achter het oor kan ook leiden tot de vorming van abcessen, met name in het mastoïd of de omliggende weefsels. Dit zijn met pus gevulde zwellingen die chirurgisch moeten worden verwijderd om verdere complicaties te voorkomen.

Preventie van pijn achter het oor

Er zijn verschillende maatregelen die je kunt nemen om pijn achter het oor te voorkomen of te verminderen. Hier zijn enkele preventieve tips:

Zorg voor goede oorhygiëne

Reinig je oren regelmatig, maar vermijd het gebruik van wattenstaafjes, aangezien deze het oorsmeer verder naar binnen kunnen duwen en irritatie of infectie kunnen veroorzaken. Gebruik liever een vochtig doekje om de buitenkant van je oor schoon te maken.

Vermijd blootstelling aan kou en wind

Bescherm je oren tegen kou en wind, vooral tijdens de wintermaanden. Het dragen van een muts of oorwarmers kan helpen om je oren warm te houden en ontstekingen te voorkomen.

Versterk je immuunsysteem

Een gezond immuunsysteem kan helpen infecties zoals verkoudheid en griep te voorkomen, die vaak de oorzaak zijn van pijn achter het oor. Zorg voor een uitgebalanceerd dieet, voldoende slaap en regelmatige lichaamsbeweging om je immuunsysteem te versterken.

Voorkom oorontstekingen

Probeer oorontstekingen te voorkomen door je oren droog te houden, vooral na het zwemmen of douchen. Overweeg het gebruik van oordopjes tijdens het zwemmen om te voorkomen dat er water in je oren komt, wat kan leiden tot infecties.

Vermijd blootstelling aan harde geluiden

Bescherm je oren tegen overmatig harde geluiden. Langdurige blootstelling aan luide muziek of andere harde geluiden kan schade veroorzaken aan je gehoor en mogelijk leiden tot pijn achter het oor.

Behandel tandproblemen tijdig

Problemen met je tanden en kaak kunnen ook uitstralen naar het oor. Zorg ervoor dat je tandproblemen zoals abcessen of kaakinfecties snel laat behandelen om te voorkomen dat ze oorproblemen veroorzaken.

Lees verder

• Oorpijn: oorzaken en oorpijn verzachten kind en volwassene
• Opgezette lymfeklieren achter oor: oorzaak opgezette klieren
• Mastoïditis symptomen: pijn achter oor, oorpijn en hoofdpijn
• Bult achter oor, in hals of knobbeltje in nek, lies of oksel
• Knobbeltje of bult achter het oor: oorzaak en behandeling