Pijn achter het oor: oorzaken van stekende of kloppende pijn
Pijn achter het oor kan bestaan uit stekende, scherpe of juist doffe, zeurende pijn. Ook kan het gaan om pijn die steeds aanwezig is of drukpijn. Het feit dat de pijn zo dicht is gelokaliseerd bij de hersenen maakt elke vorm van pijn achter het oor een bron van zorgen. Pijn achter het oor kan optreden aan zowel het linkeroor als het rechteroor. Het kan gaan om een relatief onschuldige oorzaak, zoals opgezette lymfeklieren achter het oor in verband met een verkoudheid. De oorzaak van pijn achter het oor kan ook ernstiger zijn. Als de pijn gepaard gaat met koorts of andere symptomen, dan is het verstandig de huisarts te raadplegen. Deze kan bepalen wat er aan de hand is en of verdere behandeling nodig is. Een aantal factoren zoals de frequentie, intensiteit en ernst, zijn factoren waarbij je rekening moet houden bij het bepalen van de oorzaak van de pijn.- Pijn achter het oor
- Scherpe, stekende, zeurende of kloppende pijn achter het oor
- FAQ pijn achter het oor – Wat betekent die zeurende of stekende pijn?
- Bijkomende symptomen
- Verschijnselen
- Beschrijving
- Epidemiologie
- Ontstaansmechanisme
- Oorzaken van pijn achter het oor
- Middenoorontsteking
- Vergrote lymfeklieren
- Mastoiditis
- Zwemmersoor
- Oorsmeer (cerumen)
- Tandontsteking
- Abces
- Talgkliercyste
- Acne vulgaris
- Steenpuist achter het oor
- Lipoom of vetbult
- Spanningehoofdpijn
- Temporomandibulaire dysfunctie (TMD)
- Nervus occipitalis neuralgie
- Niet doorbrekende verstandskiezen
- Tandenknarsen en kaakklemmen (bruxisme)
- Zenuwpijn
- Andere oorzaken van oorpijn
- Huisarts raadplegen
- Onderzoek en diagnose
- Zelfzorgmaatregelen
- Pijnstillers
- Warmte toepassen
- Ontspanningstechnieken
- Oren goed droogmaken
- Medische behandeling van pijn achter het oor
- Antibiotica
- Chirurgie
- Biopsie
- Oorreiniging
- Gebitsbeschermer
- Tandheelkundige procedures
- Pijn achter het oor: praktische tips om ermee om te gaan
- Masseer het gebied zachtjes om spanning te verlichten
- Gebruik een warm kompres om pijn en stijfheid te verminderen
- Neem een pijnstiller zoals paracetamol of ibuprofen
- Vermijd harde kauwbewegingen en geef je kaak rust
- Raadpleeg een arts bij aanhoudende of hevige pijn
- Controleer op een mogelijke oorontsteking of infectie
- Zorg voor een goede houding om nek- en hoofdspanning te voorkomen
- Pas ontspanningstechnieken toe om stressgerelateerde pijn te verlichten
- Vermijd blootstelling aan harde geluiden die pijn kunnen verergeren
- Controleer of je last hebt van kaakproblemen, zoals bruxisme (tandenknarsen)
- Zorg voor voldoende hydratatie om spanning in spieren te verminderen
- Gebruik een koud kompres bij zwelling of ontsteking
- Prognose
- Milde oorzaken
- Ernstigere oorzaken
- Langdurige aandoeningen
- Complicaties
- Infecties
- Gehoorverlies
- Evenwichtsproblemen
- Facialisparese
- Hersenvliesontsteking
- Abcessen
- Preventie van pijn achter het oor
- Zorg voor goede oorhygiëne
- Vermijd blootstelling aan kou en wind
- Versterk je immuunsysteem
- Voorkom oorontstekingen
- Vermijd blootstelling aan harde geluiden
- Behandel tandproblemen tijdig
Pijn achter het oor
Het begon met een subtiele, zeurende pijn net achter haar rechteroor. Lisa dacht dat het door haar bril kwam, die misschien te strak zat, of door een verkeerde slaaphouding. Maar naarmate de dag vorderde, werd de pijn scherper, alsof er een kleine druk op dat specifieke punt zat. Ze probeerde het te negeren, maar toen de pijn zich naar haar kaak en nek uitbreidde, begon ze zich zorgen te maken. "Is het gewoon spierpijn, of is er iets meer aan de hand?" vroeg ze zich af. Zoals bij velen, bracht dit kleine ongemak haar op een zoektocht naar antwoorden.
Anatomie van het menselijk oor1. Schedel (rotsbeen)
Buitenoor: 2. gehoorgang, 3. oorschelp
Middenoor: 4. trommelvlies, 5. ovaal venster, 6. hamer, 7. aambeeld, 8. stijgbeugel, 12. buis van Eustachius
Binnenoor: 9. labyrint, 10. slakkenhuis, 11. gehoorzenuw / Bron: Iain, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)
Scherpe, stekende, zeurende of kloppende pijn achter het oor
Pijn achter het linkeroor of rechteroor of beide oren kan zeer ongemakkelijk zijn en interfereren met je dagelijkse bezigheden. Pijn achter het oor kan mild of ernstig, scherp of dof zijn. Deze pijn kan optreden als gevolg van verschillende aandoeningen. De meeste mensen die worden getroffen met pijn achter het oor nemen pijnmedicatie in de hoop dat de pijn verdwijnt. Toch kun je bij sommige oorzaken beter de huisarts inschakelen. Het negeren en het niet behandelen van de oorzaak, kan soms tot complicaties leiden. Er zijn verschillende oorzaken van pijn achter het oor. Sommige kunnen direct worden gerelateerd aan de oren terwijl andere daar los van staan.FAQ pijn achter het oor – Wat betekent die zeurende of stekende pijn?
Soms voel je ineens een zeurende pijn achter je oor, alsof er iets knelt of trekt. Andere keren is het meer een scherpe, stekende sensatie die je hoofd intrekt. Waar komt dat vandaan? Is het iets kleins, zoals een verkrampte spier of een opgezwollen lymfeklier? Of zit er iets serieuzers achter, zoals een ontsteking of een geïrriteerde zenuw? Pijn in dit gebied kan door allerlei dingen komen – van stress tot een beginnende oorontsteking, en van kaakproblemen tot een simpele verkeerde slaaphouding. Kortom: een wirwar aan mogelijkheden.Niet meteen paniek, want in de meeste gevallen is het iets onschuldigs dat vanzelf verdwijnt. Maar het is wél handig om te weten waar je op moet letten. Komt de pijn met andere signalen, zoals duizeligheid, gehoorverlies of een zwelling? Dan is het slim om even verder te speuren. En als de pijn blijft hangen of erger wordt, kan een bezoekje aan de huisarts geen kwaad. Soms is een eenvoudige oplossing, zoals een warmtekussen of een ontspanningsoefening, al voldoende. Andere keren kan medicatie of een medische behandeling nodig zijn.
Omdat er zoveel verschillende oorzaken kunnen zijn, is het handig om een overzicht te hebben van veelgestelde vragen. Van ‘Waarom voel ik een kloppende pijn?’ tot ‘Kan stress hier iets mee te maken hebben?’. En hoe zit het eigenlijk met kaakproblemen, oorontstekingen en zenuwpijn? Allemaal vragen die bij je kunnen opkomen als je opeens last krijgt van dat irritante gevoel achter je oor.
In deze FAQ hebben we de meest voorkomende vragen en antwoorden op een rij gezet. Lekker overzichtelijk, zonder onnodig medisch jargon, zodat je meteen snapt wat er mogelijk aan de hand is. Scroll door de lijst, kijk wat op jou van toepassing is en ontdek wat je eraan kunt doen. En onthoud: als je twijfelt of de pijn blijft aanhouden, is het altijd verstandig om een arts te raadplegen.
| Vraag | Antwoord |
|---|---|
| Waarom doet het pijn achter mijn oor? | Dat kan van alles zijn! Van een simpele spierknoop tot een oorontsteking of zelfs een geïrriteerde zenuw. Soms schuilt de oorzaak in iets onschuldigs, zoals een verkeerde slaaphouding, maar het kan ook iets medisch zijn, zoals een ontstoken lymfeklier of een beginnende oorontsteking. |
| Kan stress hier iets mee te maken hebben? | Absoluut! Spanning kan zich letterlijk in je nek en achter je oor vastzetten. Je spieren spannen zich op, en voilà, daar is die zeurende pijn. Vooral als je vaak je kaken klemt of met je schouders opgetrokken loopt zonder dat je het doorhebt. |
| Wat als het een scherpe, stekende pijn is? | Dat kan duiden op een geïrriteerde zenuw, bijvoorbeeld de nervus occipitalis. Die loopt precies daar langs en kan gevoelig worden door een verkeerde beweging, kou of zelfs een ontsteking. Dit heet occipitale neuralgie. Voelt het alsof er kleine elektrische schokjes doorheen schieten? Dan zou dat het wel eens kunnen zijn. |
| Kan het te maken hebben met mijn oor? | Ja, zeker! Een middenoorontsteking, een verstopt oorkanaal of zelfs oorsmeer dat tegen je trommelvlies drukt, kan pijn achter je oor geven. Voel je ook druk in je oor, hoor je minder goed of heb je een kloppend gevoel? Dan is je oor waarschijnlijk de boosdoener. |
| Moet ik me zorgen maken als het lang aanhoudt? | Als het langer dan een paar dagen duurt en niet verbetert, of als je er andere symptomen bij krijgt (zoals koorts, duizeligheid, of moeite met kauwen), is het slim om even langs de huisarts te gaan. Sommige oorzaken – zoals een ontsteking van de kaak- of oorspeekselklier – vragen om medische behandeling. |
| Wat als ik ook een bult voel achter mijn oor? | Lymfeklieren kunnen opzwellen als je lichaam een infectie probeert te bestrijden. Voel je een kleine, pijnlijke bult? Dan kan dat een vergrote lymfeklier zijn. Meestal verdwijnt die vanzelf, maar als het blijft zitten of hard aanvoelt, check het dan even bij de dokter. |
| Kan kaakproblemen hier iets mee te maken hebben? | Zeker weten! Als je kaak niet goed uitlijnt of je vaak op je tanden knarst, kan dat uitstralende pijn geven naar het gebied achter je oor. Dit heet temporomandibulaire dysfunctie (TMD) en kan behoorlijk vervelend zijn, vooral als je kauwt of je mond wijd opendoet. |
| Helpt warmte of kou tegen de pijn? | Dat hangt af van de oorzaak! Warmte ontspant gespannen spieren en helpt bij stijve nekspieren of kaakklachten. Kou kan nuttig zijn als je denkt dat het een ontsteking is, bijvoorbeeld bij een zenuwprobleem of een zwelling. Probeer beide en kijk wat verlichting geeft! |
| Kan een bijholteontsteking dit veroorzaken? | Jazeker! Verstopte sinussen kunnen druk geven op allerlei plekken rond je hoofd, inclusief achter je oor. Heb je ook een loopneus, hoofdpijn of een drukkend gevoel bij je voorhoofd of jukbeenderen? Dan is je bijholte waarschijnlijk de schuldige. |
| Is het iets ernstigs als de pijn uitstraalt naar mijn schouder of nek? | Dat kan betekenen dat er een probleem is met je spieren of zenuwen, zoals een beknelde zenuw in je nek of een gespannen spier die uitstraalt naar het gebied achter je oor. Heb je ook tintelingen of krachtverlies? Dan is het goed om even een arts te raadplegen. |
| Waarom voel ik druk achter mijn oor zonder echte pijn? | Drukgevoel zonder duidelijke pijn kan komen door een verstopte buis van Eustachius, die je oor verbindt met je keel en neus. Dit kan gebeuren door verkoudheid, allergieën of zelfs vliegreizen. Soms helpt gapen of kauwgom kauwen om de druk te verlichten! |
| Helpen pijnstillers hiertegen? | Meestal wel! Paracetamol of ibuprofen kan helpen, afhankelijk van de oorzaak. Ibuprofen werkt extra goed als er sprake is van een ontsteking, zoals bij een gezwollen lymfeklier of een ontstoken zenuw. Maar als de pijn aanhoudt, is het slim om de onderliggende oorzaak te achterhalen. |
| Kan een oorontsteking zonder oorpijn toch pijn achter mijn oor geven? | Ja, soms kan een oorontsteking zich uitbreiden naar het bot achter je oor, de zogenaamde mastoïd. Dit heet mastoïditis en kan best ernstig zijn. Voel je een zwelling, heb je koorts of ben je duizelig? Meteen laten checken bij een arts! |
| Ik heb het alleen aan één kant, is dat normaal? | Ja, dat is heel gebruikelijk. Vaak is het een plaatselijke spier, zenuw of lymfeklier die reageert op een irritatie of infectie. Maar als het plotseling heel hevig is of gepaard gaat met andere vreemde symptomen (zoals gezichtsverlamming of gehoorverlies), neem dan contact op met een arts. |
| Kan een oorprop dit veroorzaken? | Zeker weten! Oorsmeer dat zich ophoopt, kan druk en zelfs pijn veroorzaken achter je oor. Vaak voelt het ook alsof je oor een beetje dichtzit. Oplossing? Even langs de huisarts om het uit te laten spuiten of gebruik een speciale oorspoeling. |
| Wanneer moet ik echt naar de dokter? | Als de pijn langer dan een paar dagen aanhoudt, erger wordt, of gepaard gaat met koorts, duizeligheid, gehoorverlies, of een zwelling die niet weggaat. Twijfel je? Altijd beter om het even te laten checken! |
Pijn achter het oor kan gepaard gaan met hoofdpijn / Bron: Andresr/Shutterstock.comBijkomende symptomen
Verschijnselen
Veel voorkomende begeleidende symptomen van pijn achter het oor zijn:- een beperkt bewegingsbereik van de kaak
- afscheiding uit het oor (van pus of etter / pus uit het oor)
- zwelling van het oor / gezwollen oor
- gehoorverlies
- gezwollen lymfeklieren
- hoofdpijn
- kaakpijn of pijnlijke kaak
- kauwproblemen
- klikgeluiden van de kaak
- koorts
- nekpijn
- oorsuizen
- roodheid van het oor
- jeuk achter het oor
Beschrijving
Pijn achter het oor kan gepaard gaan met andere symptomen. Koorts kan bijvoorbeeld gepaard gaan met oorpijn als gevolg van een oorontsteking. Dit vereist onmiddellijke medische behandeling. Zonder behandeling, kan de infectie zich verspreiden naar andere delen van het lichaam. Andere symptomen die gepaard kunnen gaan met pijn achter het oor zijn prikkelbaarheid en sufheid. Dit zijn veel voorkomende symptomen voor personen met deze vorm van pijn.Epidemiologie
Pijn achter het oor is een veelvoorkomende klacht die in diverse populaties kan optreden, maar de frequentie en onderliggende oorzaken variëren sterk afhankelijk van leeftijd, geslacht, omgevingsfactoren en geografische locatie. Hier volgt een uitgebreide analyse van de epidemiologie van pijn achter het oor, met aandacht voor relevante verschillen.
Meer vrouwen dan mannen hebben last van pijn achter het oor / Bron: Clker Free Vector Images, PixabayOnderzoek toont aan dat pijn achter het oor iets vaker voorkomt bij vrouwen dan bij mannen. Dit verschil is voornamelijk te verklaren door hormonale factoren en een hogere prevalentie van stressgerelateerde aandoeningen, zoals spierspanning in de nek, bij vrouwen.
- Vrouwen: Bij vrouwen zijn spanningshoofdpijn en temporomandibulaire disfunctie (TMD) veelvoorkomende oorzaken, beide aandoeningen die vaak uitstralen naar het gebied achter het oor.
- Mannen: Bij mannen is otitis externa (zwemmersoor) iets vaker de oorzaak, wat kan worden gekoppeld aan frequenter contact met water bij sporten of werkzaamheden.
In een studie uit Nederland werd bij 62% van de vrouwen met pijn achter het oor spanningshoofdpijn vastgesteld, vergeleken met 48% bij mannen.
Leeftijdsverschillen: kinderen versus volwassenen
Pijn achter het oor komt ook in verschillende mate voor bij kinderen en volwassenen, vaak afhankelijk van leeftijdsspecifieke aandoeningen:
- Kinderen: Bij kinderen is de meest voorkomende oorzaak een middenoorontsteking (otitis media). Wereldwijd treft dit jaarlijks 11% van de kinderen onder de 5 jaar. In Nederland worden ongeveer 1,2 miljoen gevallen van otitis media per jaar geregistreerd, met name in de koudere maanden.
- Volwassenen: Bij volwassenen speelt mastoïditis, een complicatie van een onbehandelde oorinfectie, een rol, ofschoon dit zeldzamer is geworden door betere toegang tot medische zorg en antibiotica. Spierspanning en zenuwpijn (zoals neuralgie van Arnold) zijn de meest voorkomende oorzaken bij deze groep.
In België blijkt mastoïditis bij kinderen slechts 0,02% van de gevallen te omvatten, dankzij een hoge vaccinatiegraad en medische zorg.
Invloed van klimaat en seizoenen
Klimaatfactoren spelen een aanzienlijke rol in het ontstaan van pijn achter het oor, vooral wanneer deze te maken heeft met oorinfecties of sinusproblemen:
- Koude en vochtige klimaten: In gematigde streken zoals Nederland en België komt otitis media vaker voor in de wintermaanden, door een toename van luchtweginfecties.
- Warme klimaten: In tropische regio’s, zoals de Nederlandse overzeese gebieden (bijv. Aruba en Curaçao), is otitis externa een veelvoorkomende oorzaak. Het warme, vochtige klimaat bevordert de groei van bacteriën en schimmels in de gehoorgang.
In Curaçao is het jaarlijkse percentage gevallen van otitis externa bijna twee keer zo hoog als in Nederland, vooral tijdens het regenseizoen.
Geografische en culturele verschillen
Er zijn opmerkelijke verschillen in het voorkomen van pijn achter het oor tussen Nederland, België, de Nederlandse overzeese gebieden en wereldwijd:
- Nederland en België: De incidentie van otitis media bij kinderen is in beide landen vergelijkbaar, rond de 10-12% per jaar. Echter, door betere toegang tot zorg wordt mastoïditis zelden gezien.
- Overzeese gebieden: Hier speelt otitis externa een grotere rol, mede door de klimatologische omstandigheden en frequenter zwemmen in zee.
- Wereldwijd: In ontwikkelingslanden, waar toegang tot antibiotica beperkt is, komen complicaties zoals mastoïditis vaker voor, met een incidentie van 5 per 100.000 per jaar.
In sub-Sahara Afrika is mastoïditis een belangrijke oorzaak van ziekenhuisopname bij kinderen, terwijl dit in Europa nauwelijks voorkomt.
Rol van genetica
Genetische predisposities kunnen het risico op bepaalde oorzaken van pijn achter het oor verhogen.
- Familiaire aanleg: Kinderen van ouders met een geschiedenis van otitis media hebben een twee keer zo hoge kans om dezelfde aandoening te ontwikkelen.
- Neuralgie van Arnold: Deze vorm van zenuwpijn, die pijn achter het oor veroorzaakt, komt vaker voor bij mensen met een genetische aanleg voor neurologische aandoeningen zoals migraine.
In een internationale studie werd vastgesteld dat 18% van de patiënten met neuralgie van Arnold een familiaire geschiedenis van soortgelijke klachten had.
Ontstaansmechanisme
Pijn achter het oor kan worden veroorzaakt door een complexe interactie van anatomische, neurologische, vasculaire en musculoskeletale factoren. Het gebied achter het oor is een kruispunt van belangrijke structuren, waaronder zenuwen, spieren, bloedvaten en het mastoïd, wat het vatbaar maakt voor verschillende pijnmechanismen. Hier volgt een diepgaande uitleg over hoe deze pijn kan ontstaan.Zenuwpijn: neuralgische prikkels
Een veelvoorkomende oorzaak van pijn achter het oor is zenuwirritatie, zoals bij occipitale neuralgie. De grote occipitale zenuw, die ontspringt vanuit de cervicale wervelkolom en zich uitbreidt naar het achterhoofdsgebied, kan geïrriteerd raken door compressie of ontsteking. Deze irritatie leidt tot scherpe, stekende pijnsignalen die zich naar het gebied achter het oor verspreiden. Factoren zoals spierspanning in de nek, letsel of degeneratie van de cervicale wervels kunnen druk uitoefenen op de zenuw, waardoor deze overgevoelig wordt.
Spieren en fascia: myofasciale spanning
De spieren rond het achterhoofd en de nek, zoals de musculus sternocleidomastoideus en de musculus splenius capitis, spelen een sleutelrol in het ontstaan van pijn achter het oor. Chronische spierspanning, vaak veroorzaakt door stress, een slechte houding of overbelasting, kan leiden tot lokale pijn en triggerpoints. Deze gespannen spieren kunnen druk uitoefenen op omliggende zenuwen en bloedvaten, wat resulteert in uitstralende pijn naar het mastoïdale gebied.
Vasculaire factoren: circulatieproblemen
De bloedvaten die het gebied achter het oor van bloed voorzien, zoals de achterhoofdslagader (arteria occipitalis), kunnen ook bijdragen aan pijn. Een verminderde bloedtoevoer door vasculaire compressie of ontsteking kan ischemische pijn veroorzaken, waarbij de weefsels onvoldoende zuurstof ontvangen. Tegelijkertijd kunnen vasculaire aandoeningen, zoals een aneurysma of vaatspasmen, zenuwen in de nabijheid irriteren en zo pijn uitlokken.
Ontstekingsprocessen: lokale en systemische effecten
Ontstekingen in het mastoïdale gebied of omliggende structuren spelen een belangrijke rol bij pijn. Mastoïditis, een ontsteking van het mastoïdbot achter het oor, ontstaat vaak als complicatie van een middenoorontsteking. Hierbij leidt zwelling en ophoping van pus tot druk op omliggende weefsels en zenuwen, wat hevige pijn veroorzaakt. Daarnaast kunnen systemische ontstekingsziekten, zoals reumatoïde artritis, ook het mastoïdale gebied beïnvloeden via ontsteking van het omliggende zachte weefsel.
Skeletale factoren: cervicale en mastoïdale interacties
Problemen in de cervicale wervelkolom, zoals slijtage of hernia’s, kunnen uitstralende pijn veroorzaken die zich manifesteert achter het oor. De nauwe relatie tussen de nekwervels en de schedelbasis betekent dat compressie of uitlijning van de wervels druk kan uitoefenen op zenuwen en spieren in het gebied. Dit mechanisme wordt vaak versterkt door degeneratieve aandoeningen zoals cervicale spondylose.
Huid en zachte weefsels: oppervlakkige irritatie
Hoewel minder frequent, kan pijn achter het oor ook ontstaan door aandoeningen van de huid of het oppervlakkige weefsel, zoals contactdermatitis of een herpes zoster-infectie (gordelroos). Deze aandoeningen veroorzaken ontsteking of irritatie van de huidzenuwen, wat leidt tot lokale pijn die soms uitstraalt naar de dieperliggende structuren.
Sensorische en centrale verwerking: overgevoelige pijnbanen
Bij chronische pijn achter het oor speelt sensitisatie van het zenuwstelsel een rol. Herhaalde prikkeling van perifere zenuwen kan leiden tot een overgevoeligheid van centrale pijnbanen, waardoor zelfs milde stimuli als pijnlijk worden ervaren. Dit fenomeen, bekend als centrale sensitisatie, verklaart waarom sommige mensen langdurige pijnklachten ontwikkelen zonder duidelijke structurele afwijkingen.
Oorzaken van pijn achter het oor
Oorontsteking / Bron: B. Welleschik, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Middenoorontsteking
Middenoorontsteking of otitis media betreft meestal een bacteriële of virale infectie die het middenoor, welke bestaat uit de hamer, het aambeeld en de stijgbeugel, beïnvloedt. Kinderen hebben meer kans dan volwassenen om een oorontsteking te krijgen. Oorontstekingen zijn vaak pijnlijk vanwege de opbouw van vocht in het middenoor. Een middenoorontsteking bij een kind gaat vaak samen met verkoudheid, oorpijn, een loopoor en koorts.Symptomen
De eerste tekenen en symptomen van oorontsteking treden meestal snel op. Kinderen kunnen last krijgen van:
- Oorpijn, vooral bij het liggen;
- Baby's en jonge kinderen zullen veel aan hun oor krabben en trekken;.
- Moeite met slapen;
- Lusteloos of hangerig;
- Meer dan normaal huilen;
- Prikkelbaarheid;
- Moeite met horen of reageren op geluiden;
- Verlies van evenwicht;
- Koorts;
- Loopoor;
- Hoofdpijn; en
- Verlies van eetlust.
Volwassenen kunnen onder meer last krijgen van oorpijn, afvoer van vocht uit het oor en een verminderd gehoor.
Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend / Bron: Martin SulmanOtitis media treft meestal jonge kinderen. Behandeling is afhankelijk van de leeftijd en symptomen van het kind. Omdat een oorontsteking vaak vanzelf overgaat, kan vaak worden volstaan met een symptomatische behandeling door middel van het toedienen van koorts-pijnstillende middelen, zoals paracetamol. Kinderen die jonger zijn dan 6 maanden krijgen vaak een antibioticum toegediend.
Vergrote lymfeklieren
Lymfeklieren maken onderdeel uit van het immuunsysteem van het lichaam. Lymfeklieren zijn verspreid over het lichaam, bijvoorbeeld in de oksels, liezen, hals, maar ook achter de oren. Lymfeklieren kunnen vergroten of opzwellen als reactie op een infectie. Soms leiden vergrote lymfeklieren tot pijn en ongemak. Lymfeklieren kunnen om verschillende redenen opzwellen. Deze variëren van infecties als verkoudheid of een huidinfectie tot kanker. Als pijn achter de oren het gevolg is van vergrote lymfeklieren door een bovenste luchtweginfectie (verkoudheid aan de neus of keel of bijholteontsteking), dan kan een paracetamol helpen.
Mastoiditis met subperiostaal abces / Bron: B. Welleschik, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Mastoiditis
De mastoid bot achter het oor en mastoiditis een infectie in de mastoideus bot. Deze infectie wordt meestal veroorzaakt door acute otitis media. De infectie die zich in het middenoor uitbreidt naar de mastoideus bot in de schedel. Symptomen van mastoiditis omvatten aftappen van vloeistof uit het oor, koorts, hoofdpijn, acute oorpijn, roodheid en zwelling achter het oor en gehoorverlies. Antibiotica worden gebruikt voor de behandeling mastoiditis.Zwemmersoor
Een zwemmersoor, ook bekend als gehoorgangontsteking of otitis externa, duidt op een ontsteking van de huid van de gehoorgang. Het wordt veelal veroorzaakt door bacteriën in combinatie met een beschadigde huid.Symptomen
De symptomen zijn jeuk in het oor, roodheid in het oor, en een loopoor en korstvorming.
Behandeling
Een forse infectie veroorzaakt symptomen zoals vergrote lymfeklieren, koorts en volledige blokkering van de gehoorgang. Behandelingmethoden omvatten het reinigen van het oor (een zogeheten 'oortoilet'), het voorschrijven van antibiotica of schimmeldodende medicijnen en oordruppels.
Oorsmeer (cerumen)
Overmatige ophoping van oorsmeer veroorzaakt verstopping in het binnenoor, wat kan leiden tot gehoorverlies en oorpijn. Het verwijderen van oorsmeer herstelt het gehoor en verlicht oorpijn.Tandontsteking
Tandontsteking ontstaat wanneer tandmerg ontstoken is geraakt. Een besmette tand veroorzaakt zwelling van de lymfeklieren. Dergelijke gezwollen klieren kan pijn achter het oor veroorzaken.Abces
Een abces is een hoeveelheid pus of etter in een niet eerder bestaande holte en dit ontstaat wanneer weefsel of cellen in een deel van het lichaam worden geïnfecteerd. Je lichaam reageert op de infectie door te proberen de binnendringende bacteriën of virussen te doden. Om de bacteriën te bestrijden, stuurt je lichaam witte bloedcellen naar de infectie en hierdoor ontstaat een holte in het weefsel, gevuld met etter. Pus is een dikke substantie die bestaat uit vervloeide dode weefselcellen, levende en dode bacteriën en dode witte bloedcellen, vooral macrofagen. Een abces is vaak pijnlijk en voelt warm aan.
Talgkliercyste achter het oor / Bron: Klaus D. Peter, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)Talgkliercyste
Een talgkliercyste of atheroomcyste is een onschuldig bultje die onder de huid ontstaat. Ze ontwikkelen zich meestal op het hoofd, de nek en de romp, maar een talgkliercyste kan zich ook achter het oor manifesteren. Dit type cyste ontwikkelt zich rond een talgklier, die verantwoordelijk is voor de productie van talg die de huid en haar smeert. De meeste talgkliercysten veroorzaken weinig tot geen pijn. Ze kunnen ongemakkelijk of irriterend zijn vanwege de locatie.Acne vulgaris
Acne is een veel voorkomende huidaandoening die optreedt wanneer haarzakjes in de huid verstopt raken. Dode huidcellen en talg kunnen de follikels verstoppen en vervolgens kunnen puistjes en bultjes ontstaan. In bepaalde gevallen worden deze hobbels groot, vast en soms pijnlijk.Steenpuist achter het oor
Een steenpuist is een rode zwelling waar een puskop opkomt en het ontstaat door een ontsteking van een haarzakje, diep in de huid. De boosdoener is een bepaalde bacterie (stafylokokken).Lipoom of vetbult
Een lipoom is een vetbultje die zich tussen de huidlagen ontwikkelt. Een lipoom kan zich overal op het lichaam ontwikkelen en het is bijna altijd onschadelijk. Lipomen zijn niet altijd detecteerbaar vanaf het huidoppervlak, maar naarmate ze groter worden, is het waarschijnlijker dat je ze met je hand kunt voelen. Soms kunnen vetbulten gevoelig zijn.
Spanningshoofdpijn / Bron: Istock.com/JackFSpanningehoofdpijn
Spanningshoofdpijn is een veelvoorkomende vorm van hoofdpijn die ontstaat door overmatige spierspanning in de nek, schouders en hoofdhuid. Deze spanning kan pijn veroorzaken die uitstraalt naar het gebied achter het oor.Symptomen zijn:
- Doffe, drukkende pijn die begint bij de nek en zich uitbreidt naar de achterkant van het hoofd.
- Gevoel van een strakke band om het hoofd.
- Geen misselijkheid of lichtgevoeligheid, zoals bij migraine.
- Vaak bilateraal, maar kan ook unilateraal optreden (aan één kant).
Oorzaken en risicofactoren zijn:
- Chronische stress en angst.
- Slechte lichaamshouding, bijvoorbeeld langdurig achter een computer.
- Gebrek aan slaap of overmatige belasting van de nek- en schouderspieren.
- Uitdroging of slechte voeding kan de klachten verergeren.
Behandeling bestaat uit:
- Ontspanningstechnieken of ademhalingsoefeningen om stress te verminderen.
- Medicatie: Paracetamol of NSAID’s (zoals ibuprofen) voor acute verlichting.
- Massage en fysiotherapie: Om spierspanning te verminderen en de houding te verbeteren.
- Preventie: Ergonomische aanpassingen op de werkplek en regelmatige pauzes.
Voorbeeld: Een 34-jarige onderwijzeres heeft last van een drukkende pijn achter beide oren, vooral na een lange werkdag. Stress en slechte houding blijken de oorzaak te zijn. Spanningshoofdpijn wordt gediagnosticeerd en behandeld met fysiotherapie en ontspanningstechnieken.
Temporomandibulaire dysfunctie (TMD)
Temporomandibulaire dysfunctie duidt op stoornissen van het bewegingsapparaat van het kauworgaan en onder meer oor-, hoofd- en nekpijn kan veroorzaken.Nervus occipitalis neuralgie
Nervus occipitalis neuralgie (of: neuralgie van Arnold) is een hoofdpijn die ontstaat in het gebied van een zenuw, de nervus occipitalis. De pijn wordt veroorzaakt door een geïrriteerde zenuw, de nervus occipitalis major, die loopt vanuit hoog in je nek, tussen de nekspieren door naar de achterkant van de schedel. Occipitale neuralgie kan stekende of drukkende pijn in je nek, in de rug of aan een kant van je hoofd en achter het oor veroorzaken. Sommige mensen voelen pijn op het voorhoofd of achter de ogen. Het kan zelfs hoofdhuidgevoeligheid veroorzaken. De pijn begint meestal in de nek en werkt zich omhoog.Niet doorbrekende verstandskiezen
Mensen die hun verstandskiezen niet laten verwijderen, kunnen pijn ervaren als verstandskiezen niet of niet volledig doorbreken. Dit kan komen door onder meer weinig ruimte, obstructie door een andere kies of een abnormale doorbraakrichting. Dit wordt ook wel impactie genoemd.Tandenknarsen en kaakklemmen (bruxisme)
Tandenknarsen duidt op het krachtig over elkaar schuiven van tanden en kiezen en kaakklemmen op het krachtig op elkaar klemmen van tanden en kiezen. Het kan leiden tot pijnlijke sensaties rond de kaak en pijn achter het oor.
Zenuw.nerf = zenuw, epinèvre=epineurium, périnèvre = perineurium, endonèvre = endoneurium, fascicule = bundel,
vasseaux sanquins = bloedvaten / Bron: Dailly Anthony, Wikimedia Commons (CC BY-3.0)
Zenuwpijn
De zenuwen in de schedel, waaronder het gebied achter je oor, kunnen in sommige omstandigheden pijnlijk ontstoken rake, wat leidt tot zenuwpijn achter het oor.Andere oorzaken van oorpijn
Er zijn tal van andere oorzaken van pijn achter het oor, of het nu om pijnscheuten of zeurende pijn gaat. Deze omvatten een verstopte buis van Eustachius, barotrauma (weefselschade als gevolg van een drukverandering), artritis in een kaakgewricht en bijholteontsteking. Het is verstandig om bij aanhoudende pijn achter het oor of pijn aan de achterzijde van het hoofd je huisarts te raadplegen.Huisarts raadplegen
Het is raadzaam om bij één of meer van de volgende symptomen contact op te nemen met je huisarts:- aanhoudende pijn achter het oor
- verergerende pijn achter het oor
- een oor dat plotseling verder uitsteekt dan normaal
- acuut begin van ernstige pijn
- gehoorverlies
- hoge koorts
- roodheid of zwelling die zich verspreidt
Onderzoek van de gehoorgang en het trommelvlies / Bron: Staff Sgt. Alesia Goosic, Wikimedia Commons (Publiek domein)Onderzoek en diagnose
Het is belangrijk dat de juiste diagnose gesteld wordt, zodat de aandoening op de juiste manier kan worden behandeld. Voor de diagnose zal de huisarts vragen stellen over je klachten en hij zal je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Informatie over eventuele recente verwondingen aan hoofd, nek of wervelkolom zal worden opgenomen. Na het stellen van vragen zal een arts een lichamelijk onderzoek doen. Zo nodig kan de arts een MRI-onderzoek of bloedonderzoek laten uitvoeren ten behoeve van de diagnose.Zelfzorgmaatregelen
Soms kunnen zelfzorgmaatregelen helpen om pijn achter het oor te verhelpen.
Pijnstillers bij pijn achter het oor / Bron: Stevepb, PixabayPijnstillers
Vrij verkrijgbare pijnstillers zoals paracetamol of NSAID's zoals ibuprofen kunnen de pijn verlichten.Warmte toepassen
Een verwarmingskussen of een warm kompres kan de pijn in en rond het oor verzachten.Ontspanningstechnieken
Ontspanningsoefeningen en mindfulness kunnen de spanningen verminderen die vaak ten grondslag liggen aan tandenknarsen en kaakklemmen.Oren goed droogmaken
Veel mensen krijgen water in hun oren na het zwemmen of als ze in bad zijn geweest en dit kan een ontsteking veroorzaken als het er niet vanzelf uitkomt. Door je oor vacuüm te trekken, kun je het vocht eruit krijgen. Houd je hoofd scheef, met het oor waar water in zit naar beneden en druk met de palm van je hand op je oor met een pompende beweging. Je kan ook oordopjes indoen als je gaat zwemmen.Medische behandeling van pijn achter het oor
Soms zijn zelfzorgmaatregelen ontoereikend en moet pijn achter het oor behandeld worden middels een medische interventie, afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de ernst ervan. Een arts kan onder meer de volgende remedies voor pijn achter het oor voorschrijven.Antibiotica
Een arts kan antibiotica voorschrijven in geval van een bacteriële infectie.Chirurgie
In sommige gevallen moet een chirurg een infectiegebied of een massa verwijderen die de pijn kan veroorzaken.Biopsie
De arts kan een klein monster nemen van het getroffen gebied als er een massa of gezwollen lymfeklier is om dit te onderzoeken onder de microscoop.Oorreiniging
De arts kan een speciale scoop gebruiken om de gehoorgang te inspecteren en schoon te maken.Gebitsbeschermer
De tandarts kan je een bijtje geven die tandenknarsen voorkomt..Tandheelkundige procedures
Als tandbederf of andere tandheelkundige problemen je pijn veroorzaakt, kan een tandarts het probleem het beste aanpakken.Pijn achter het oor: praktische tips om ermee om te gaan
Met deze eenvoudige, maar effectieve tips maak je korte metten met die vervelende pijn achter je oor. Of je nu kiest voor een warme doek, een rustige massage, of gewoon een paar momenten van ontspanning, het draait allemaal om luisteren naar je lichaam. En als niets helpt? Een bezoekje aan de huisarts is altijd een goed idee. Je hoeft er echt niet mee te blijven lopen! ✨Masseer het gebied zachtjes om spanning te verlichten
Toen Maaike na een drukke dag last kreeg van een zeurende pijn achter haar oor, wist ze niet waar ze het moest zoeken. Een vriendin tipte haar om het gebied voorzichtig te masseren met haar vingertoppen. En wat bleek? Die eenvoudige handeling bracht binnen enkele minuten verlichting. Een zachte massage kan namelijk de doorbloeding verbeteren en spierspanning verminderen.💡 Weetje: Masseer altijd in kleine, cirkelvormige bewegingen en gebruik eventueel een druppel warme olie, zoals lavendel- of amandelolie, voor extra ontspanning.
Gebruik een warm kompres om pijn en stijfheid te verminderen
Heb je ooit een warm kompres geprobeerd? Lisa zweert erbij. Toen ze last had van een stijve nek en pijn achter haar oor, legde ze een verwarmd washandje tegen de pijnlijke plek. Het voelde alsof de spanning wegsmolt. Warmte helpt om gespannen spieren te ontspannen en kan zelfs milde ontstekingen verzachten.🌡️ Tip: Neem een schone doek, dompel deze in warm water (niet heet!) en wring hem goed uit. Leg hem 10 tot 15 minuten tegen het pijnlijke gebied en voel het verschil.
Neem een pijnstiller zoals paracetamol of ibuprofen
Soms is de pijn gewoon te veel, en dan is een simpele pijnstiller een lifesaver. Denk aan Johan, die tijdens een drukke werkdag plotseling steken achter zijn oor kreeg. Met een tabletje ibuprofen kon hij de dag gewoon doorkomen. Paracetamol helpt bij milde pijn, terwijl ibuprofen ook ontstekingen kan aanpakken.💊 Wist je dit? Neem een pijnstiller altijd na een maaltijd om je maag te beschermen, vooral als je ibuprofen gebruikt.
Vermijd harde kauwbewegingen en geef je kaak rust
Heb je weleens nagedacht over hoeveel je kaak moet werken? Claudia, een fanatieke kauwgomliefhebber, ontdekte dat haar pijn achter het oor verdween toen ze stopte met kauwgom kauwen. Overbelasting van de kaakspieren kan namelijk uitstralende pijn veroorzaken.🍎 Probeer dit: Kies zacht voedsel, zoals soep of een smoothie, als kauwen te pijnlijk is. En ja, sla die harde toffees even over.
💡 Fun fact: De kaak is een van de sterkste spieren in je lichaam. Die mag dus best wat rust krijgen!
Huisarts raadplegen bij aanhoudende of hevige pijn / Bron: Michaeljung/Shutterstock.comRaadpleeg een arts bij aanhoudende of hevige pijn
Soms is pijn niet zomaar een pijntje, maar een signaal dat er meer aan de hand is. Neem Roel, die dagenlang met een zeurende pijn achter zijn oor rondliep. Uiteindelijk bleek hij een ontsteking te hebben die antibiotica nodig had. Wacht dus niet te lang. Als de pijn niet weggaat of erger wordt, is het slim om een arts te bellen.⚠️ Belangrijk: Ga vooral direct naar de dokter als de pijn samengaat met koorts, zwelling of gehoorverlies. Dit kunnen tekenen zijn van een ernstige infectie.
Controleer op een mogelijke oorontsteking of infectie
Een oorontsteking kan soms verraderlijk beginnen met vage pijn achter je oor. Sanne merkte het pas toen ze ook last kreeg van een verstopt gevoel in haar oor. Een snelle check door de huisarts bevestigde het: een middenoorontsteking. Gelukkig was het met een simpele behandeling snel opgelost.🔍 Weetje: Je kunt een oorontsteking herkennen aan symptomen zoals drukgevoel, vocht uit het oor of zelfs moeite met slikken. Twijfel je? Laat het controleren!
💡 Probeer dit: Houd je oor droog en vermijd zwemmen als je denkt dat je een infectie hebt. Water kan het probleem verergeren.
Zorg voor een goede houding om nek- en hoofdspanning te voorkomen
Hoe zit jij op dit moment? Als je zoals velen met een gebogen hoofd naar je scherm kijkt, kan dat spanning in je nek en achter je oren veroorzaken. Claudia, een grafisch ontwerper, ontdekte dat haar pijn volledig verdween toen ze haar houding verbeterde. Een rechte rug, ontspannen schouders en een goed afgestelde bureaustoel kunnen wonderen doen.🪑 Tip: Stel je beeldscherm op ooghoogte in en neem elk uur een korte pauze om te bewegen.
📏 Wist je dit? Slechte houding kan leiden tot een “tech neck”, wat weer uitstraling kan geven naar je hoofd en oren.
Pas ontspanningstechnieken toe om stressgerelateerde pijn te verlichten
Stress heeft een verrassende invloed op je lichaam. Denk maar aan Bas, die in drukke periodes altijd een vervelende pijn achter zijn oren voelde. Toen hij begon met meditatie en ademhalingsoefeningen, merkte hij een wereld van verschil. Stress zorgt namelijk voor spanning in de spieren rond je hoofd en nek, wat kan uitstralen naar je oren.🧘 Probeer dit: Doe een simpele ademhalingsoefening: adem 4 seconden in, houd 4 seconden vast, en adem 6 seconden uit. Herhaal dit een paar keer en voel je spieren ontspannen.
🌿 Wist je? Zelfs een korte wandeling in de natuur kan stress aanzienlijk verminderen en je spieren laten ontspannen.
Vermijd blootstelling aan harde geluiden die pijn kunnen verergeren
Harde geluiden kunnen je oren flink belasten en zelfs uitstralende pijn achter je oren veroorzaken. Kevin, die veel concerten bezocht zonder oordoppen, ontdekte dit aan den lijve. Toen hij zijn oren meer begon te beschermen, merkte hij dat de pijn minder vaak terugkwam.🎵 Tip: Gebruik oordoppen bij concerten, in lawaaiige omgevingen of zelfs tijdens het stofzuigen. Je oren verdienen die bescherming!
🔊 Weetje: Geluiden boven de 85 decibel kunnen blijvende schade aan je gehoor veroorzaken. Denk aan een drilboor (90 dB) of een club (100 dB).
Controleer of je last hebt van kaakproblemen, zoals bruxisme (tandenknarsen)
Tandenknarsen of klemmen kan niet alleen je kaak belasten, maar ook pijn achter je oor veroorzaken. Fleur merkte dit toen ze tijdens stressvolle periodes wakker werd met een stijve kaak en een zeurende pijn. Een bezoek aan de tandarts bevestigde dat een bitje haar nachtrust en haar kaakpijn kon verbeteren.🦷 Doe dit: Vraag je tandarts om je kaak te controleren op slijtage of spanning. Een op maat gemaakt bitje kan wonderen doen.
💡 Wist je? Ongeveer 8% van de volwassenen knarst hun tanden ’s nachts, vaak zonder het zelf te weten.
Dagelijks voldoende drinken / Bron: Luminast/Shutterstock.comZorg voor voldoende hydratatie om spanning in spieren te verminderen
Water drinken lijkt een simpele oplossing, maar het helpt je spieren ontspannen en voorkomt kramp. Neem Peter, die vaak vergeet om te drinken tijdens zijn werk. Toen hij meer water begon te drinken, merkte hij dat de pijn achter zijn oor én de spanning in zijn nek aanzienlijk verminderden.💧 Tip: Drink minstens 2 liter water per dag. Voeg wat citroen of munt toe voor een frisse smaak!
🌟 Weetje: Zelfs een lichte uitdroging kan spierkrampen en hoofdpijn veroorzaken. Blijf dus hydrateren, vooral tijdens warme dagen of na het sporten.
Gebruik een koud kompres bij zwelling of ontsteking
Een koud kompres kan wonderen doen bij zwelling of ontsteking achter het oor. Eva, die na een lange fietstocht een pijnlijk, gezwollen gebied achter haar oor voelde, probeerde een koud washandje. De pijn zakte al na een paar minuten.❄️ Doe dit: Wikkel een paar ijsblokjes in een theedoek of gebruik een bevroren gelpack. Houd dit 10 tot 15 minuten tegen het pijnlijke gebied. Herhaal dit een paar keer per dag.
⚠️ Let op: Leg het ijs nooit direct op je huid om bevriezingsschade te voorkomen.
Prognose
Milde oorzaken
Als de pijn achter het oor wordt veroorzaakt door iets onschuldigs zoals een verkoudheid, gezwollen lymfeklieren of lichte oorontsteking, is de prognose doorgaans zeer goed. De klachten verdwijnen meestal binnen een paar dagen tot een week zonder blijvende schade.Ernstigere oorzaken
Bij meer serieuze oorzaken zoals mastoïditis, een diepe infectie of een aandoening aan het binnenoor, kan de prognose afhankelijk zijn van hoe snel de behandeling wordt gestart. Als deze aandoeningen vroeg worden behandeld met antibiotica of andere therapieën, is de kans op volledig herstel groot. In sommige gevallen kan echter gehoorverlies of blijvende schade aan het evenwichtsorgaan optreden als de behandeling wordt uitgesteld.Langdurige aandoeningen
Chronische oorproblemen, zoals terugkerende oorontstekingen of aandoeningen zoals trigeminusneuralgie (aangezichtspijn), kunnen soms langer duren om te behandelen en vereisen mogelijk langdurige zorg. Toch kunnen de meeste mensen met de juiste behandeling een aanzienlijke verlichting van hun symptomen verwachten.Het is belangrijk om pijn achter het oor niet te negeren, vooral als deze gepaard gaat met andere symptomen zoals koorts, gehoorverlies of duizeligheid. In die gevallen kan tijdige medische interventie ernstige complicaties voorkomen en de kans op volledig herstel vergroten.
Een abces is een onderhuidse ophoping van pus / 
